Bedelli askerlikten, 1 Ocak 1994 tarihinden (bu tarih dahil) önce doğanlar yararlanabilecek. Kanunun yürürlüğe girdiği 3 Ağustos 2018 tarihinden itibaren üç ay içinde (3 Kasım 2018 tarihine kadar) başvurup, 15 bin TL ödeyen ve 21 gün temel askerlik eğitimi alanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
Gurbetçiler için de farklı bir düzenleme var. Yurt dışında yaşayanlar en az 3 yıl süreyle yabancı ülkelerde bulunmak şartıyla,2 bin Euro ödemeleri ve Milli Savunma Bakanlığı’nca verilecek uzaktan eğitimi almaları halinde askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
Bedelli askerlikle ilgili olarak en çok merak edilen ve kamuoyunda tartışılan konu, yasanın teklif aşamasından itibaren başlayan ve yasa yürürlüğe girdikten sonra da devem eden, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılmanın ve kıdem tazminatına hak kazanmanın mümkün olup olmayacağı konusu.. Ağırlıklı görüş, kıdem tazminatı alınabileceği şeklinde.
YASALAR NE DİYOR?
1475 Sayılı (eski) İş Kanununu’nun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesine göre, İş Kanununa tabi işçilerin hizmet sözleşmelerinin, muvazzaf askerlik hizmeti sebebiyle feshedilmesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır.
Bedelli askerlikle ilgili 7146 Sayılı Kanun’un 2. maddesinin dördüncü fıkrasında ise “Bu madde hükmünden yararlananlar temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları işyeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar.” hükmü yer alıyor.
Görüldüğü üzere muvazzaf askerlik vazifesini 21 gün bedelli olarak yapacak ve bu sürede aylıksız izinli sayılacak memurlar açısından sorun olmamakla birlikte, işçiler açısından iki ayrı kanunda iki ayrı düzenleme var. Sorunun çözümü açısından hangi hükmün diğer hükme göre üstün olduğu önem taşıyor.
ÖZEL HÜKÜM GENEL HÜKÜM
Bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere, “genel hükümle özel hüküm karşılaştığı zaman, olaya özel hükmün uygulanacağı” temel hukuk kuralı. 7146 Sayılı Kanun’da, “çalışanların temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları işyeri tarafından ücretsiz izinli sayılacakları” net bir şekilde yer alıyor.
Kişisel görüşüm, Kanunda, “bedelli askerlik başvurusunda bulunanlardan, askerlik nedeniyle işten ayrılmayanlar, ücretsiz izinli sayılır” benzeri bir hüküm olsaydı, özel hüküm genel hükmün alternatifi olur ve genel hükme üstünlük sağlamazdı. Bu durumda özel hüküm gereği ücretsiz izinli sayılmak ya da genel hüküm gereği işten ayrılmak ve kıdem tazminatına hak kazanmak mümkün olabilirdi.
Mevcut yasal düzenlemeler karşısında, İş Kanunu’nda yer alan genel düzenlemenin, özel düzenlemeyi oluşturan 7146 Sayılı Kanun hükmü karşısında uygulanması mümkün gözükmüyor. Buna göre de, bedelli askerliğe başvuranların askerlik nedeniyle işten ayrılarak kıdem tazminatına hak kazanamayacaklarını düşünüyorum.
[old_news_related_template title="Bedelliye 2 günde 200 bin başvuru" desc="Bedelli askerlik uygulamasından yararlanmak için iki gün içinde 200 bine yakın başvuru yapıldı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/08/iecrop/asker-aa-1_16_9_1533408373_16_9_1533641713.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/bedelliye-2-gunde-200-bin-basvuru-2561834/"]
