Kişibaşına milli gelir ise 2016’ya oranla 210 dolar eriyerek 10 bin 597 dolar ile 2008 yılının bile gerisine düştü. 2008’de kişibaşına gelir 10 bin 931 dolardı. Büyüme rakamlarını yorumlayan hükümet yetkilileri, ‘G20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ülke biziz’ diye övünüyor. Ancak, büyümenin yüzde 7.4 olarak açıklandığı gün dolar 4 liraya, Euro 5 liraya, benzinin litre fiyatı ise 6 liraya dayanmış durumda. Yüzde 7.4’lük büyüme ekonominin aşırı ısınmasına neden olurken, bunun soncunda enflasyon yüzde 10.26’ya, cari açığın milli gelire oranı ise yüzde 5.5 yükselerek, Türkiye’yi G20 ülkeleri arasında zirveye taşıdı.
STOKLAR ŞİŞTİ
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre vatandaşın harcamaları yüzde 6.11, devletin tüketimi ise yüzde 5.01 arttı. Böylece, hanehalkı tüketim harcamalarının büyüme içindeki payı yüzde 59.1, devletin payı ise yüzde 14.5 olarak gerçekleşti. İnşaat sektörü yüzde 8.9 büyürken hizmetler sektörü yüzde 10.7 büyüdü ve 2.3 puan katkı sağladı. Büyümeye en büyük katkı hanehalkı harcamalarından ve inşaat yatırımlarından geldi. Özel ve kamu tüketim harcamalarının yüzde 7.4 büyümeye katkısı 4.4 puan oldu. Hanehalkı tüketiminin katkısı 3.7 puan olurken, devletin katkısı 0.7 ile sınırlı aldı. et ihracat ise 4’üncü çeyrekte büyümeyi 3.1 puan aşağı çekti. 2017’de yüzde 12.04 artan ihracat, büyümeye 2.5 puan katkı ağladı. Ancak, artan ithalattaki yüzde 10.31’lik artış büyümeyi 2.4 puan aşağı çekti. Böylece net ihracatın katkısı 0.7 ile sınırlı aldı.
Stokta bekleyen ürünler son çeyrekte büyümeye 3.4 puan katkı sundu. Ancak bu katkı talep daralmasına işaret ederken, stoklardaki artış 2018’de sanayinin daralabileceğini de gösterdi. Teşviklerin etkisiyle yatırımların büyümeye yıllık katkısı ise 2.2 puan olarak gerçekleşti. İnşaat yatırımları yüzde 12 artışla rekor kırarken, makine teçhizat yatırımları yüzde 0.7 arttı.
1.8 TRİLYON HARCADIK
Vatandaşın tüketimi 2017’de yüzde 17.7 artarak 1 trilyon 826 milyar 810 milyon liraya ulaştı. Geçen yıl yapılan tüketim harcamalarının 790 milyar lirası hizmetler sektörüne yapıldı. 2016’ya göre artış 17.2 oldu. Harcamaların 191.6 milyar lirası dayanıklı tüketim mallarına gitti. Beyaz eşya ve mobilyada KDV ve ÖTV indirimlerinin etkisiyle dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalarda yüzde 24.1 artış görüldü. Temel ihtiyaçlar için yapılan harcamalar ise yüzde 17.2 artışla 646 milyar lira oldu. Yarı dayanıklı mallar için ise 199 milyar lira harcandı.
VATANDAŞ YÜZDE 3 HİSSETTİ
2017 büyümesinde hacimsel olarak “cari açık” azalması olduğunu söyleyen Sözcü Gazetesi yazarı Ege Cansen “Halbuki parasal olarak cari açık artmıştır. 2017’de parasal cari açık artmıştır. Parasal milli gelir kişi başına yüzde 3 kadar artmıştır. Halkın bu yüksek büyümeyi hissedememesinin sebebi budur” dedi. Hükümetin iyi haber sıkıntısı çektiğini söyleyen Ege Cansen, büyüme ve istihdam arasındaki değişim yüzdelerinin birbiriyle tutarlı olmadığını belirtti. Cansen, “Milli gelir “satış ciroları değil, katma değerler” toplamıdır. Katma değerin en az yüzde 80’i emektir. Milli gelir artışının kaynağı nüfus ve istihdam artışıdır. İstihdamsız büyüme olmaz” dedi.
