Türkiye’de İşsizlik Fonu, Mart 2002’den beri var. Adı ‘İşsizlik Sigortası Fonu’ olsa da fondan en zor yararlananlar işsizler. Fon bugüne kadar yalnızca 17 milyar lira işsizlik ödeneği kullandırdı.  İşe girdiği ilk gün İşsizlik Sigortası Fonu için ücretinden kesinti yapılan işçinin bu fondan işsiz kaldığında yararlanabilmesi için ise birçok aşamayı yerine getirmesi gerekiyor. Temmuz itibarıyla fonda biriken para 123 milyar 496 milyon TL. 2013 yılından beri enflasyonun altında seyreden İşsizlik Fonu’nun faiz getirisi çift haneli enflasyon karşısında adeta eriyor.

7.7 MİLYAR TL KESİNTİ

“İşsizlik Fonu’nu yöneten Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) temmuz bülteni yayımlandığında yine görüldü ki; işçi ve işverenlerden kesilen İşsizlik Fonu kesintilerinden oluşan fonun getirisi enflasyonun altında kaldı.  İŞKUR tarafından yönetilen İşsizlik Fonu’nda toplanan 123 milyar 496 milyon TL’ye ulaşan varlıkların yüzde 87.96’sı (108 milyar 627 milyon TL) devlet tahvillerinde, yüzde 12.04’ü (14 milyar 869 milyon TL) ise mevduatta değerlendiriliyor. Fonun kaynaklarının sadece devlet iç borçlanma senetleriyle, kamu bankalarının faizlerine yatırılması zorunlu hale getirilince, fonda biriken paralar Hazine ve kamu bankaları için ucuz kaynağa dönüştü. Mevduat faizlerinin yüzde 25’e dayandığı bir dönemde işçinin parasına kamu bankalarının verdiği faiz yüzde 9.5’te kaldı. 2017’de işçi ve işverenden toplam 11.6 milyar lira prim, İşsizlik Sigortası Fonu için kesildi. Bu yılın ocak-temmuz döneminde ise 7.7 milyar liralık kesinti yapıldı. Faiz gelirlerine bakacak olursak fon geçen yıl 10 milyar 46 milyon lira faiz geliri elde etti. 2018 Ocak Temmuz döneminde 7 milyar 336 milyon lira faiz geliri elde etti. Fonun 2017’de yıllık getirisi yüzde 8.78 düzeyinde kaldı. Oysa 2017 enflasyon, TÜFE’ye göre yüzde 11.92, Yİ-ÜFE’ye göre ise yüzde 15.47’i buldu. Bu yılın ilk 7 ayında fonun getirisi yüzde 5.55 olurken, aynı dönemde TÜFE  (Tüketici Fiyatları Endeksi) yüzde 15.85, Yİ-ÜFE  (Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi) ise yüzde 17.56 oldu. Eğer fon getirisi enflasyon düzeyinde olsaydı TÜFE bazında 19.5 milyar, Yİ-ÜFE bazında 21.6 milyar liralık faiz gelirine ulaşılacaktı. Fonun faiz geliri kaybı tüketici fiyatlarına göre 12.2 milyar, toptan fiyatlara göre ise 14.3 milyar liraya ulaştı.

ekonomi23

İşsizlere yardım süresinde dipteyiz


TÜRKİYE’de kamu ya da özel hiçbir kuruluş ya da bireyin elinde toplanmış İşsizlik Fonu büyüklüğünde bir fon yok. Hükümetler ise yıllardır bu fonu ucuz kaynak olarak görüyor. Bu kaynağı kullanmak için İşsizlik Sigorta Fonu’nun amacı dışında kullanılamayacağını hükmeden yasayı delmek için yollar arıyor. Diğer yandan işsizlere yardım süresinde de diplerdeyiz. İşsizlik yardımına Belçika’sınırlama getirmezken, Norveç’te 36, Fransa’da 30, İsveç’te 28 aya ulaşıyor. Türkiye ise ortalama 8 aylık süre ile son sıralarda yer alıyor.