Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) Araştırma Dairesi tarafından yayınlanan “AKP Döneminde Emek-İşçiler 16 Yılda Neler Kaybetti” konulu rapor, halkın gelir dağılımındaki bozulmayı bir kez daha ortaya koydu. Rapora göre, AKP’nin iktidar olduğu 16 yıldaçalışanların borç yükü katlanarak arttı. 2002’de hane halkı borcunun harcanabilir hane halkı gelirine oranı yüzde 4 civarındayken, bu oran AKP döneminde artarak 2015 yılında yüzde 51’e çıktı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, ekonomik zorluk çekenler kredi kartlarından nakit avans çekmeye yöneldi. 2011 yılında 27 milyar lira olan kredi kartı nakit avans çekimi 2017 yılı sonunda yaklaşık yüzde 150 artarak 67.2 milyar liraya yükseldi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2016 yılı verilerine göre, nüfusun yüzde 68’i konut alımı ve konut masrafları dışında taksit ödemeleri veya borçları olduğunu, yüzde 65’i yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını karşılayamadığını ve yüzde 17’si konut masraflarının hanelerine çok yük getirdiğini beyan etti.

GELİR ADALETSİZLİĞİ ARTTI

Türkiye 2000’li yılların başında gelir dağılımının en bozuk olduğu ülkelerden biriydi. 16 yıllık AKP iktidarı döneminde gelir dağılımında olumlu bir değişiklik yaşanmadı. Dahası gelir eşitsizliği ölçüm yöntemlerinden biri olan Gini katsayısında AKP döneminde bozulma yaşadı. Gini katsayısı 0 ile 1 arasında bir değer olup katsayı 1’e yaklaştıkça gelir dağılımı bozuluyor, 0’a yaklaştıkça gelir dağılımı iyileşiyor. AKP iktidarının ilk yıllarında 2005’te 0.380 düzeyinde olan Gini katsayısı 2006’da 0.428’e yükseldi.  Katsayı, 2014 yılında 0.391’e geriledi ancak sonra tekrar bozularak 0.404’e yükseldi.

Öte yandan diğer bir gelir eşitsizliği ölçütü olan nüfusun en düşük yüzde 20’lik ve en yüksek yüzde 20’lik dilimlerinin milli gelirden aldığı pay arasındaki fark 2016’da 7.7 kata ulaştı. 2014’te bu fark 7.4 kattı. Bir diğer ifadeyle en zengin yüzde 20 en yoksul yüzde 20’den 7.7 kat daha fazla gelir elde etti.

Türkiye gelir eşitsizliği açısından OECD’nin en alt sıralarında yer alıyor. Meksika ve Şili dışındaki tüm OECD ülkelerinde gelir dağılımı Türkiye’den daha iyi durumda. İzlanda 0.246 Gini katsayısı ile gelir dağılımın en iyi olduğu ülke. İzlanda’yı 0.251 ile Slovenya, 0.256 ile Danimarka, 0.257 ile Norveç izliyor. Yunanistan’da ise 0.339.

AKP İKTİDARINDA İŞÇİNİN KARNESİ

- Gerçek sendikacılık zayıfladı, yandaş sendikacılık arttı.
- Vergi adaletsizliği arttı.
- 200 bine yakın işçinin grevini yasakladı.
- İş hukukunu esnetti, güvencesiz ve taşeron çalışmayı yaygınlaştırdı.
- Emekliliği zorlaştırdı, emekli aylıklarını düşürdü.
- İş davalarında zorunlu arabuluculuk sistemi getirdi.
- İşsizliği azaltmakta ve istihdamı artırmada başarılı olamadı.
- İş cinayetleri tırmandı.
- OHAL’i istismar ederek çalışma hakkını ortadan kaldırdı.
- 140 bin çalışan ve kamu görevlisi hukuksuz işten atıldı.

ekonomi

TÜM BİRİKİMİ 47 MİLYAR DOLARA SATTI

DİSK-AR raporuna göre AKP, Özal döneminden daha vahşi bir özelleştirme politikası izledi. AKP döneminde yapılan özelleştirmelerin toplam özelleştirmeler içindeki payı yüzde 88’e ulaştı. 1986-2002 arasında toplam 8 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirilirken, 2003-2016 döneminde 60 milyar dolara yakın özelleştirme yapıldı. 1986’dan bugüne kadar 220’den fazla kamu kuruluşu satıldı. 1986’dan bu yana tüm özelleştirme uygulamalarının tutarı 68.4 milyar dolara ulaştı. Özelleştirmeden elde edilen 47 milyar dolar Hazine’ye ve Kamu Ortaklığı Fonu’na aktarıldı. Diğer bir ifadeyle, Cumhuriyet’in ekonomik birikimi iç ve dış borç ödemesi ile baraj ve otoyolların finansmanına harcandı.