İHRACAT HEDEFİ BAŞARILI
Dövizdeki hızlı çıkışın ardından 1 yıl önce BMD’de bir isyan bayrağı açıldı ve bir yönetim değişikliği oldu. Geriyedönüp baktığınız zaman ne kadar başarılı oldunuz ve hedeflerinizin neresindesiniz?
Yeni yönetim olarak 1 yılı geride bıraktık. Genel kuruldaki ilk hedefimiz ihracatla yurtdışına açılmaktı. Bunu başardık. Diğer bir konu AVM’lerin ortak alan giderleri konusunda hedefimiz vardı. Yönetime geldikten 3 ay sonra Gümrük Bakanlığı bizim taleplerimizden yola çıkarak bir genelge yayınladı. Burada uygulamada bir sıkıntı var ancak başlı başına yönetmelik değişikliğine gidilmesi önemlidir. Bu arada pek çok AVM ve cadde mağazası sahipleri ile kiralar konusunda anlaştık. Bunu onlar da gördü ve sürdürülebilir olmadığını anladılar. Yeni açılan pek çok AVM’de kazan kazan formülü ile kiralamalar yapılıyor. Özellikle ilk 3 yıl ciro üzerinden kiralama olarak başlıyor. Her iki tarafın da adil bir şekilde kazanabileceği adil bir düzene geçiş var… Kira ciro oranı dövizin düşmesinden daha önemli bizim için… Kira ciro oranını üst sınır olarak koyduğumuz AVM’lerde sorun yok.
DÜZENLEMELER YAPILDI
Her firma kendi pazarlığını yaptı ama ortalamada kaç AVM ile anlaşıldı?
Biz dernek olarak pazarlık yapmıyoruz zaten. Bu farkındalıklarımızla mevcut AVM’lerde de çok ciddi düzenlemeler yapıldı. Bunu yapanların hepsi yerli. Halden anlayanlar diyoruz onlara biz. Bu insanlar halden anlayanlar gerekli düzenlemeleri yaptılar. Yüzde 60’ında kira ciro oranı üzerinde anlaşıldı.
Peki neden yerliler anlıyor da yabancı AVM yatırımcıları anlamıyor sizleri?
Sundukları gerekçeler yerlilerle aynı aslında. Yerlilerin krediye ulaşma imkanı yabancıya göre daha sıkıntılı. Yerli yatırımcı bu ülke insanı olması sebebiyle ya da bu işin daha böyle yürümeyeceğini görüp önlem alması gerektiğini düşünüyor. Ama yabancıya geldiğinizde bundan imtina ediyor. Burada yapılması gereken uyarlama davası açmak biz de üyelerimize memnun değilsen ve haksızlık olduğunu düşünüyorsan uyarlama davası aç diyoruz. Ben dava açtım. Bizim amacımız kimseyle kavga etmek değil. Ama ortada 400 bin kişinin istihdamını sağlayan BMD markalarının stratejik öneme haiz olarak değerlendirilip korunmasının istenmesi gerekir.
İçeride bir yandan bu mücadele verilirken, yurtdışında da önemli bir atağa girişti BMD markaları…
Mecburen oldu bu. Bütün markalar yurtdışı yatırımlarına büyük hız verdi. Şu anda ben maliyet aldım nasıl yapılacak? Yani kaçtan alınacak Euro? Sadece kirada değil. Tüm girdilerde. Neye göre maliyet yapacağım? Yurtdışı operasyonlarımız artıyor buradaki riski garantiye alıyoruz belki ama buradaki riski garantiye almak için de yurtdışından kazandığımızı buraya yatıracağız diye bir şey yok. Bir takım yasal düzenlemeler ile belki döviz borçları yapılandırılır. Benim somut önerim, perakende sektörü stratejik sektör olarak değerlendirilir döviz borcu olan AVM’ler devlet tarafından gözden geçirilir sonrasında kiralamalarda isteyen TL ile isteyen dövizle kiralama yapar.
YURTDIŞINA ÜRETEREK AÇILMALIYIZ
Bundan 8 yıl öncesine kadar 1 dolar 1 TL hedefi varken şimdi 4’le çarpıyorsunuz. Bu noktada büyüme stratejinizi ne üzerine kurdunuz?
Yurtdışı… Girdi maliyetleri için daha fazla yerli üretime dönmek gerekiyor. Maliyetler içinde döviz girdisini azaltınca dalgalanmalardan daha az etkileniyorsunuz. Türkiye büyük ve fırsatlar sunabilecek bir ülke. Yüzde 100 yerli hammaddesi de makinası da yerliye geçtikçe döviz riski azalacak. Her şey Türkiye’de yapılsın ama bu bir anda olacak bir şey değil. Yurtdışına üreterek açılmamız gerekiyor. Balkanlar bizim için önemli bir üretim üssü olabilir. Çünkü Bosna Hersek, Kosova ve Arnavutluk’ta nüfusun büyük bölümü Türkçe konuşuyor. Oraya yönetici ve işçi götürmek çok fazla sıkıntılı olmayacaktır. Ama öncelikle katma değeri yüksek ürünlerle, Türkiye’nin ihracatını artırmamız lazım.
[custom_content title="1988'DE BAŞLADI" desc="Twigy terliklerini yaratan Sinan Öncel, 1988’de 23 yaşında üniversite öğrencisiyken terlik imalatına başladı. Şirketini kurduktan bir yıl sonra, İpana’ya promosyon terlik üreterek ilk “büyük” sermaye birikimini yapmış oldu. Brezilya’dan Çin’e kadar pek çok ülkede üretim yaptırıyor. Öncel, 2016’dan bu yana BMD (Birleşmiş Markalar Derneği) Başkanı."]
