Türkiye ekonomisi bir çıkış yolu arıyor. İşsizlik 2018 yılı Şubat döneminde yüzde %10,6 seviyesine geldi. Gençler arasında işsizlik yüzde 19’un üzerinde. Fakat öyle bir kent var ki işsizlikle adının anılması büyük sürpriz oldu. Bursa’nın İnegöl ilçesi Türkiye’nin önemli sanayi bölgelerinden biri. Ülkemizin mobilya ihracatının yüzde 42'si İnegöl’den yapılıyor.

Son günlerde aldığımız duyumlara göre sunta ve sünger fiyatlarının artması mobilya sektöründe alarm veriyor. Kentte işsizlik ciddi boyutlara ulaşmış durumda. Sunta ve sünger fiyatlarının dolara endeksli olmasından dolayı fiyatlar sürekli zamlanıyor. Seçimden sonra daha da büyük zam bekleniyor…

img_8461

İnegöl İŞKUR Genel Müdürü Ahmet Baştürk “İnegöl'ün kendi içerisinde yüzde 5 oranında bir işsizlik söz konusu. Burada firmaların sürekli iş ihtiyacı var. İnegöl'ün ciddi anlamda göç alması lazım” diyor.

Mobilyacı İbrahim Şentürk, “İnegöl'de iş beğenmemezlik var. Aslında Suriyelilerde gelip bu açığı kapatıyor. Mobilya sektörü biraz toz toprak olduğundan insanlar masa başı iş istiyor. Ama Suriyeliler öyle değil, ekmek parası için adamlar çalışıyor” ifadesini kullanıyor.

img_8482

İşsizlik konusunda İnegöl ikiye bölünmüş durumda. Kimi esnaf Suriyelilerin yerli vatandaşı ekmeğinden ettiğini söylerken kimisi de yerli vatandaşın nitelikli iş istediği için işsiz kaldığını, bu sebeple de sektördeki açığı Suriyelilerin doldurduğunu söylüyor. Ancak her iki tarafın da görüşleri aynı kapıya çıkıyor. Yani İnegöl'de işsiz sayısı artıyor.

img_8476

İnegöl’de mobilya sektörünün kalbinin attığı Mobiliyum AVM'ye gittik. Buradaki esnafa piyasanın durumunu, işlerinin nasıl olduğunu sorduk. Ancak aldığımız cevaplar hiç de iç acıcı değildi. Çünkü tüm esnaf mobilyanın hammaddesi olan sunta ve süngere haftalık gelen zamlardan bıktıklarını söylüyor. Hal böyle olunca da firmalar gelen zamları ister istemez mobilya fiyatlarını yansıtıyor. Örneğin AVM'de yılbaşında 5 bin TL olan bir oturma gurubu şu an 6 bin TL den satılıyor. Buradaki esnaf sünger ve suntayı benzin ve motorin ikilisine benzetiyor. Hatta bu ikiliye lakap bile takanlar var...

SURİYELİLER YERLİ VATANDAŞIN EKMEĞİNİ ALDI

Mobiliyum AVM'ye tüm dünyadan müşteri geldiğini belirten Şiptar Mobilya'nın yetkilisi İbrahim Şentürk sozcu.com.tr'ye yaptığı açıklamada, "Talep iyi ancak alıcı müşteri pek yok... Ayrıca Suriyelilerin gelmesi ile birlikte işsizlik arttı. Bir de buradaki vatandaşlar iş seçmeye başladı. Bu yüzden de işsizlik var. Suriyeliler iş seçmediği için, her işi yaptığı için patronların da işine geliyor. Yani baktığınızda Suriyeliler yerli vatandaşın ekmeğini almış durumda. " dedi.

[caption id="attachment_2461450" align="alignnone" width="880"]img_8444 İbrahim Şentürk[/caption]

32 yıldır bu işle ilgilenen Şentürk, eskiden işlerin daha iyi olduğunu şimdilerde ise durağanlaştığını söylüyor. Şentürk, "Eskiden kaç takım kesersen bir firma hepsini alıyordu ama şimdi öyle değil. Artık bu işte çok fazla kâr yok. Bu kadar çok fazla dükkanın açılması ile birlikte bir nevi kendi ayağımıza sıkıyoruz. Buralar firmaların vitrini, açmak zorundalar.. Yabancılar yani Araplar geldiğinde fabrikada değil burada ağırlanıyor." ifadelerini kullandı.

SUNTAYA 3 KERE SÜNGERE 6 KERE ZAM GELDİ

'Mobilya sektöründeki en büyük sorun nedir?' diye sorduğumuzda ise Şentürk "zam" dedi. 'Nasıl yani?' dediğimizde ise açıkladı. Şentürk, "Burada 2-3 sunta fabrikası var. Biraz kur oynasın kafalarına göre zam yapıyorlar. Bir nevi burada kendi kafalarına göre at koşturuyorlar. Yılbaşından sonra 3 kere suntaya, 6 kere de süngere zam geldi. Firmalara bu ne zammı dediğimizde ise aldığımız cevap, 'cevap yok' oluyor." ifadelerini kullandı.

img_8489

SEÇİMLERDE İŞLER DURGUNLAŞTI

24 Haziran seçimlerinin yaklaşmasıyla birlikte mobilya satışlarının durgunlaştığını belirten mobilya satıcısı Hülya Ana, "Seçimlerde işlerimiz daha da durgunlaştı. Seçimlerin bitmesini bekliyoruz. bu süre zarfında sunta üreticileri 6-7 kere zam yaptılar. Aynı şekilde süngere de zam yapıyorlar. Maliyetler arttığında biz de artık kataloglara yansıtıyoruz. Katalogları artık sık sık değiştirmeye başladık. Süngere haftada iki kere zam yapıldı. Biz böyle bir şey daha önce görmedik. Eskiden bir pazarlık vardı. Şimdi artık o da yok. " dedi.

[caption id="attachment_2461452" align="alignnone" width="880"]Soldaki Hülya Ana Soldaki Hülya Ana[/caption]

Hülya Hanım 15 yıl önce rakiplerinin az olduğunu ve pastanın şimdilerde çok daha fazla bölündüğünü belirterek, "15 yıl önce çok fazla firma yoktu. Şimdi rakiplerimiz çok fazla arttı. Suriyelilerin burada olması firmaya da kar sağlıyor. Sigorta yok bir şey yok. Ancak Suriyeli çalıştıranlar ile çalıştırmayan firmalar arasında makas iyice açılıyor. Şöyle ki ben oturma grubunu 5 bin liraya mal ediyorum diğer firma Suriyeli çalıştırdığından 3 bin liraya mal ediyor. Vatandaş da doğal olarak 3 bin TL'lik ürünü alıyor. Araplar olmasa bu firmaların hiçbiri ayakta duramaz." ifadelerini kullandı.

img_8472

SEÇİM SONRASINDA ÇOK FAİŞ ZAMLAR GELEBİLİR

Eski yıllara göre bu yıl mobilyaya çok zam geldiğini belirten mobilya üreticisi Ufuk Yıldırım ise, "Bu yıl mobilyaya çok zam geldi. Tabi dolara endeksli olarak. Biz üretici bir ülke olmadığımız için ham maddesini dışarıdan alıyoruz. Bu yüzden de haftada bir zam geliyor. Seçim sonrasını kestiremiyoruz bile... Gerçekten seçim sonrası çok faiş zamlar gelebilir. Hiç bilmiyoruz. Geçen seneye göre işlerimiz yarı yarıya düştü. Gelen zamla birlikte neredeyse her ürüne bin TL zam gelmiş durumda.." dedi.

[caption id="attachment_2461464" align="alignnone" width="880"]Ufuk Yıldırım Ufuk Yıldırım[/caption]

SUNTA 70 TL'DEN 180 TL'YE ÇIKTI

Yıllardır mobilya üreten ve artık işlerin iyi olmadığını söyleyen Üretici Murat Gündoğan, "Gider maliyetleri ve işçilik maliyetleri arttıkça dükkan döndürmek ticaret yapmak çok zor oldu. Bir de bu durumda biraz fırsatçılık yapanlar oldu. Sunta ve sünger kısmında yani bizim hammadde kısmında... Hatta bu ay yüzde 7 bir tane daha zam var. Türkiye'de bu durum tekelleşmiş bir durumda. Adamlar kendi kafalarına göre zam yapıyorlar. Her istediğin malı istediğin zamanda da bulamıyorsun. Adamlar mal yok dediğinde sen hiçbir şey yapamıyorsun. Fiyat listeleri sürekli değişiyor. Yılbaşında 70 TL'ye aldığım suntayı şimdi 180 TL alıyorum. Sektör çok durgun. Eskiden 10 takım üretirken şimdi 3 takım üretebiliyorum. Herkes kapasitesinin altında tesisini kullanıyor. Şöyle ki çok fazla üretebilecekken çok daha az üretiyor." ifadelerini kullandı.

[caption id="attachment_2461469" align="alignnone" width="880"]img_8504 Murat Gündoğan[/caption]

MOBİLYACILARIN KAR MARJLARI DÜŞTÜ

Daha sonra rotamızı İnegöl'ün merkezine çevirdik ve Mobilya Üreticileri Derneği'nin Genel Sekreteri Kamuran Balkan ile görüştük. Kamuran Balkan mobilya sektörünün tek sıkıntısının sunta ve süngere yapılan zamlar olduğunu belirtti ve ekledi; " Üretici firmalar suntaya ve süngere zam yapıyorlar ancak bir açıklama yok. Bu konu sadece İnegöl'ün meselesi değil. Tüm kesimin meselesi çünkü bu zamlar vatandaşa yansıyor. Biz bu konuyu bakanlığa dahi taşıdık. Bu konuyla ilgilide imza kampanyası başlattık. Seçimler devreye girdiğinden de bu konu biraz askıya alındı. Bu sebeple mobilyacıların kar marjları düştü." dedi.

[caption id="attachment_2461475" align="alignnone" width="880"]Kamuran Balkan Kamuran Balkan[/caption]

SURİYELİLER AÇIĞI KAPATIYOR

İnegöl'deki işsizlik sıkıntısına da değinen Balkan, "İnegöl'de iş beğenmemezlik var. Aslında Suriyelilerde gelip bu açığı kapatıyor. Mobilya sektörü biraz toz toprak olduğunda insanlar masa başı iş istiyor. Ama Suriyeliler öyle değil ekmek parası için adamlar çalışıyor. İnegöl'de Suriyelilerin sayısı 20 bini geçti. Aslında perdenin diğer tarafından bakarsanız Suriyeliler ciddi sorunumuzu ortadan kaldırıyorlar." dedi.

Suriyelilerin çevrede bir yoğunluk oluşturduğunu söyleyen İnegöl'deki İşkur Müdürü Ahmet Baştürk, "Tahmini birtakım şeyler duyuyoruz. İnegöl'de nitelikli iş gücü sorunu yaşanıyor. Mesela mobilya sektörü, döşeme dikiş işçiliği alanında eleman arıyorlar ama yetişmiş personel yok bu alanda. Bu konuda eleman eksikliğini de bir nevi Suriyelileri çalışarak kapatıyorlar. Bütün işletmelerin firmaların sorunu teknik personel bulmak... Buraya çevre illerden bile çalışmaya gelen insanlar var. Aydın'dan Kütahya'dan günü birlik çalışmaya gelenler var. İnegöl'ün kendi içerisinde yüzde 5 oranında bir işsizlik söz konusu. Burada firmaların sürekli iş ihtiyacı var. İnegöl'ün ciddi anlamda göç alması lazım." ifadelerini kullandı.

[caption id="attachment_2461476" align="alignnone" width="880"]img_8511 Ahmet Baştürk[/caption]

SURİYELİLERLE İLGİLİ ÇOK KOLAYLIK SAĞLANDI

Türkiye'de yüzde 33 oranın da kayıt dışı kişinin olduğunu söyleyen İŞKUR yetkilisi Baştürk, "Suriyelilerin işe yerleştirmeleri ile alakalı çok kolaylıklar sağlandı. Örneğin Suriyeli biri resmi olarak işe başvurduğunda 29 gün sonra işlemler tamamlanmış oluyor. Eskiden bu 3 aydı... İnternet üzerinden her şey hal olmuş oluyor. Açıkçası Suriyeliler konusunda sürekli de bir artış var. Yabancı işçilerle ilgili il müdürlüklerine artık yetki verilecek. Ve bu işlemler daha da kolaylaşacak. 4 yıldır ben buradayım. 40- 50 ilden daha büyük bir iş kapasitesi var burada." dedi.