Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ve Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Türkiye ekonomisinin dinamosu olan küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) üzerine kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. “Sıçrama Yapan Şirketler” raporunda 5 yıllık dönem içerisinde çalışan sayısı ya da ciro değerini iki kat artıran ve “büyük şirket” konumuna ulaşan şirketler belirlendi. 413 bin 291 şirketin incelendiği raporda, şirketlerin yüzde 25’inin ‘sıçrama’ yapamadığı, sadece yüzde 8’inin “büyük şirket” konumuna ulaşmayı başardığı ortaya çıkıyor. Toplam şirketlerin yüzde 66’sını kapsayan “diğer” kategorisindeki şirketlerin ise ya piyasadan tamamen çekildiği ya da henüz yeni girdiği gözleniyor.

ÇOĞU İSTANBUL'DA


Teknoloji yoğunluğu en yüksek şirketlerin ciroda sıçrama yapabildiğini ortaya koyan raporda bu şirketlerin ağırlıklı olarak imalat sanayisinde faaliyet gösterdiği gözleniyor. İmalat sanayisini toptan ve perakende ticaret sektörü ve inşaat takip ediyor. KOSGEB’in tanımı ile çalışan sayısı en az 250 ya da 2015 fiyatlarıyla cirosu en az 40 milyon TL olan olan “büyük şirket” ligine geçebilen KOBİ’lerin ağırlıklı olarak İstanbul ve Ankara’da yoğunlaştığı ortaya çıkıyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nde (BETAM) Uzman Araştırmacı Doç. Dr. Ozan Bakış ve TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Direktörü Doç. Dr. İzak Atiyas tarafından kamuoyuna sunulan raporda gelişimleri izlenen 413 bin 291 şirket beş farklı kategoride tanımlandı.

KAPLUMBAĞA SIÇRAYAMADI


5 yıllık dönem içinde sadece satış değeri açısından sıçrama yapan şirketler “tazı”, sadece çalışan sayısı açısından sıçrama yapanlar “karınca”, hem ciro hem de çalışan sayısı açısından sıçrama yapanlar “at” kategorilerinde yer aldı. Çalışan sayısı veya satış değeri açısından sıçrama yapmamış olan şirketler ise kaplumbağa olarak tanımlanırken, bu beş yıllık süreçte tamamen piyasadan çekilmiş veya yeni girmiş ve beş yılını doldurmamış şirketler ise “diğer” grubunda yer aldı. 2011-2015 yıllarında 104 bin 668 kaplumbağa şirket sıçrama yapamadı. Sadece cirolarını artıran “tazı” şirket sayısı 28 bin 428, sadece çalışan sayısını artıran “karınca” şirket sayısı bin 574, hem ciro hem de istihdamını artıran “at” şirket sayısı ise 3 bin 837 oldu. 5 yıllık süreçte kapanan veya piyasaya yeni giren 274 bin 784 şirket ise “diğer” kategorisine girdi.

ORTA GELİR TUZAĞINDAN KOBİ'LER KURTARACAK


Türkiye’nin daha yükseğe sıçraması için “KOBİ bacağını” güçlendirmesi gerektiğini söyleyen TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, “Ülkemizde KOBİ’ler, toplam şirket sayısı içindeki pay ve istihdam oranı olarak OECD ortalamasının üzerindeyken, katma değer yaratma açısından maalesef daha düşük seviyede. Demek ki iyileştirmemiz gereken alanlar var” dedi. Bilecik, orta gelir ve orta teknoloji tuzağından çıkabilmek için KOBİ’lerin dönüşümünün şart olduğunu ifade ederek, “Türk sanayisi sıçrama yapmak için antrenmanını KOBİ’lerle yapmalıdır” diye konuştu. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü ise “KOSGEB kaynaklarımızın önemli kısmını teknoloji üreten KOBİ’lere aktaracağız” dedi.