Silivri'den, Tuzla'ya, Sarıyer'den, Bakırköy'e kadar milyonlarca İstanbullu işlerine gitmek ve evlerine dönmek için iş yeri servislerinden çok toplu taşıma araçlarını kullanıyor. Çünkü E-5, TEM ve sahil yollarından saatlerce süren servis yolculuğu; metro, metrobüs gibi toplu taşıma araçlarıyla 'daha kısaya' dönüşüyor. Otomobillerinde ve servis minibüslerinde dur-kalk trafiğin içinde boğuşmak istemeyenler tercihlerini toplu taşıma araçlarından yana kullanıyorlar. Durum öyle bir hal almış ki birçok iş yeri, servislerini iptal etmiş durumda. Peki İstanbulluyu toplu taşıma araçlarında nasıl bir serüven bekliyor?
MASLAK-LEVENT BÖLGESİ EN YOĞUN BÖLGELER
İstanbul'daki toplu taşıma haritasını çıkarmak için kentin en yoğun çalışan nüfusuna sahip Maslak-Levent-Mecidiyeköy üçgenini seçtik. Bu bölgedeki bir iş yerini merkez alarak toplu taşıma grafiğini çıkarmaya çalıştık. Ortaya ise ilginç sonuçlar çıktı.
KADIKÖYLÜ SELEN (4 SAAT 5 DAKİKA)
Selen, Kadıköy'de oturuyor. İş yeri ise Maslak/Levent bölgesinde. Kurumun servisi var ancak özellikle köprü trafiğinden kurtulmak için sırasıyla metro, vapur ve otobüs kullanıyor.
Selen sabah saat 07:00'da Hasanpaşa'daki evinden çıkıyor ve iş yerine varmak için saat saat şunları yapıyor;
07:10'da Acıbadem durağında metroya biniyor.
07:25'de Kadıköy'de metroda iniyor.
Yürüyerek iskeleye geçiyor.
07:45 vapuruna binip 08:15'de Beşiktaş'a varıyor.
08:20 Beşiktaş İskele'den otobüse biniyor.
08:50'de Maslak'ta otobüsten iniyor.
08:55 İş yerinde oluyor.
Yani Kadıköylü Selen, iş yerine gelmek için 1 saat 55 dakikasını yollarda harcıyor.
Selen'in eve dönüşü: 2 saat 10 dakikaMesai saati bitiminde aynı güzergâhı izleyen Selen haftanın 6 günü her akşam şunları yapıyor;
18:00 İş yerinden çıkıyor.
18:05'te Maslak'tan metroya biniyor.
18:20'de Zincirlikuyu'nda iniyor.
18:25'te dolmuşa biniyor.
18:55'te Beşiktaş'a varıyor.
19:15'te Kadıköy vapuruna biniyor.
19:45'de Kadıköy'e varıyor.
19:50'de Kadıköy'den metroya biniyor.
20:00''da Acıbadem durağında metrodan iniyor.
20:10 Yürüyerek evine varıyor.
Yani Selen her gün 4 saat 5 dakikasını evi ve iş yeri arasındaki yolda geçiriyor. Bu da aylık yaklaşık 106 saat yıllık 1270 saat demek. Başka bir deyişle Selen 365 günün en az 52 gününü iş yerine gitmek ve evine dönmek için harcıyor...
ÜSKÜDARLI ALİ (2 SAAT)
Selen'le aynı iş yerinde çalışan Üsküdarlı Ali, mesai arkadaşına göre daha şanslı. Ali birçok İstanbullu'ya nasip olmayacak şekilde sadece gününün sadece 2 saatini işi ve evi arasında geçiriyor.
Ali sabah saat 07:00'da Üsküdar Bağlarbaşı'ndaki evinden çıkıyor ve iş yerine varmak için saat saat şunları yapıyor;
07:05 Üsküdar Bağlarbaşı'daki evinden çıkıyor.
07:10 Bağlarbaşı Kültür Merkezi durağından otobüse biniyor.
07:17 Altunizade metrobüs durağında otobüsten iniyor.
07:20 Buradan metrobüsle Zincirlikuyu'ya geçiyor.
07:35 Zincirlikuyu'dan yürüyerek Gayrettepe metrosuna geçiyor.
07:40 Gayrettepe'de metroya biniyor.
07: 55 İTÜ/Ayazağa durağında iniyor.
08:00 5 dakikalık bir yürüyüşle Maslak'taki ofisine varıyor.
FOTO:SÖZCÜ - Trafik yoğunluğu 'kültürümüzü de' etkiliyor. Artık yer bulamadığı için ayakta yolculuk eden yaşlı insanlar maalesef 'sıradanlaşmış' durumda...Ali'nin eve dönüşü: 1 saat 5 dakika
Mesai saati bitiminde aynı güzergâhı izleyen Ali de haftanın 6 günü her akşam şunları yapıyor;
17:00 İş yerinden çıkıyor.
17:05 Maslak'ta İTÜ/Ayazağa durağından metroya biniyor.
19:05 Sırasıyla Metro-Metrobüs- Otobüs kullanarak 65 dakikada evine varıyor.
Ali her gün 2 saatini evi ve iş yeri arasındaki yolda geçiriyor. Bu da aylık yaklaşık 52 saat yıllık 624 saat demek. Ali 365 günün 26 gününü iş yerine gitmek ve evine dönmek için harcıyor...
BEYLİKDÜZÜLÜ ERDİNÇ (55 + 100 DAKİKA)
Beylikdüzü'nde oturan Erdinç'in durumu ise diğerlerine göre biraz farklı. Çünkü Erdinç sabahları işe gelirken iş yerinin servisini kullanıyor. E-5 ve TEM'in açık olduğu saatlerde iş yerine gelen Erdinç'i iş çıkışında ise uzun bir macera bekliyor.
Erdinç - işe geliş (55 dakika)
05:30 - Erken kalkan yol alır düsturuyla hareket eden Erdinç sabahları saat 05:30'da evinden çıkıyor.
05:40 - 10 dakikalık sabah sporuyla servis güzergâhına inen Erdinç 05:40'ta araca biniyor.
07:00 Beylikdüzün'den E-5 ve TEM otoyolunu da içine alan servis güzergahıyla birlikte Erdinç, en geç saat 07:00'da iş yerinde oluyor.
Erdinç - Eve dönüş (1 saat 40 dakika)
55 dakikada 'uyuyarak' işe gelen Erdinç yine uzun ancak uyuyabileceği bir yolculukla evine varıyor. Erdinç evine varmak için saat saat şunları yapıyor;
16:00 - İş yerinden çıkış
16:05'de İTÜ Ayazağa'dan metroya biniyor
16:25'de Gayrettepe'de iniyor.
16:35'de Gayrettepe'den metrobüse biniyor.
17:30'da Beylikdüzü'nde iniyor.
17:40'da Evine varıyor.
Metro,metrobüs, otobüs, minibüs derken Yenibosna Kuleli durağı kentin en yoğun duraklarından birisi haline dönüşmüş durumda.HALKALILI DENİZ (4 saat 10 dakika)
Halkalı Atakent bölgesinde ikamet eden Deniz'in durumu ise daha vahim. Deniz 24 saatinin tam 4 saat 10 dakikasını yollarda geçiriyor. Bölgesinde yapımı devam eden metro/banliyö tren hattı inşaatı bitmediği için de Deniz'i daha yorucu bir serüven bekliyor.
İşte Deniz'in Halkalı-Maslak hattındaki serüveni.
06:30 Evden çıkıyor
06:40 Dolmuşa biniyor.
07:05 Yenibosna'da iniyor
07:10 Yenibosna'da metrobüse biniyor.
07:45 Zincirlikuyu'da metrobüsten iniyor.
07:55 Gayrettepe metrosuna biniyor.
08:20 İTÜ-Ayazağa metrosunda iniyor.
08:30 Maslak'taki ofisinde oluyor. Yani işe gelirken tam 2 saatini harcıyor.
Deniz'in evine dönüşü de 2 saat 10 dakikasına mal oluyor.
17:30 İş yerinden çıkıyor
17:35'de İTÜ/Ayazağa durağından metroya biniyor.
18:00'da Gayrettepe'de iniyor.
18:10'da Gayretepe'den metrobüse biniyor.
18:50'de Yenibosna'da metrobüsten iniyor.
19:05'de Yenibosna'dan dolmuşa biniyor.
19:40'da Halkalı'da dolmuştan iniyor.
19:50'de evine varıyor.
'Denizin payı yüzde 3,4 bu çok az'
İstanbul'daki toplu taşıma sorununa ilişkin birçok eleştiri bir o kadar da öneri var. Ancak en çarpıcı ve 'ulaşılabilir' olan deniz yolları ile ilgili olanı.
Verilen, üç tarafı denizlerle çevrili İstanbul'da 'denizi' kullanamadığımızı ortaya koyuyor. İstanbul'da toplu taşımadaki 'deniz' eksikliğine dikkat çeken Radyo Trafik Genel Yayın Yönetmeni ve trafik uzmanı Cezayir Doğan "Denizin toplu ulaşımdaki payı yüzde 3,4. Bu çok az" tespitinde bulunuyor.
BEL KEMİĞİ METROBÜS
Ne kadar eleştirsek de İstanbul'daki toplu taşımanın bel kemiğini 2009'da hayatımıza giren metrobüs oluşturuyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), verilerine göre; şehir içi toplu ulaşım aracı metrobüsle yapılan yolculuk sayısı 2017'de bir önceki yıla göre 22 milyon 419 bin 215 arttı.
İstanbul'da Beylikdüzü-Söğütlüçeşme arasında 44 istasyonuyla, 52 kilometrelik hat üzerinde hizmet veren metrobüsün yolcu taşıma miktarı belli oldu. İBB'nin verilerine göre; 2016 yılında 253 milyon 839 bin 361 kez kullanılan metrobüs, 2017'de 22 milyon 419 bin 215 artarak, 276 milyon 258 bin 576 kez tercih edildi.
GÜNDE 756 BİN 872 KİŞİ KULLANDI
2016 yılında günde ortalama 705 bin 109 olan metrobüs kullanımı, 2017 yılında günde ortalama 50 bin artarak 756 bin 872 olarak kaydedildi. Metrobüsü tam tarifeden kullananlar, 1-3 durak için 1,95 lira, 4-9 durak için 3 lira, 10-15 durak için 3,25 lira, 16-21 durak için 3,40 lira, 22-27 durak için 3,50 lira, 28-33 durak için 3,60 lira, 34-39 durak için 3,85 lira, 40 ve daha fazla durak için 3,85 lira ödüyor.
Öğrenci tarifesini kullananlar ise 1-3 durak için 1,10 lira, 4-9 durak için 1,20 lira, 10 duraktan fazlası için sabit 1,25 lira ödüyor. Yolcular, ücret farkını almak için İstanbulkart'larını istasyon çıkışlarındaki iade makinesine okutuyor.
METROBÜS HASTALIĞINA DİKKAT!
Uzun süren ve neredeyse üst üste bir şekilde metrobüs yolculuklarını gerçekleştirirken, bu araçların ilk kalktıkları istasyonlar özellikle bu uzun yolculuğu oturarak yapmak isteyenlerin imdadına yetişiyor. Kimi zaman boş bir koltuk bulabilmek adına dört veya beş metrobüsü pas geçerken kimi zaman da biriken kalabalığın arasından sıyrılarak boş koltuklara geçmek adına insanlar birbirlerini ezmeyi normal görüyor. Ancak uzmanların yaptıkları açıklamalar şimdiye kadar çektiğimiz tüm bu çileleri boşa çıkaracak gibi görünüyor. Metrobüste uzun süre ayakta kalmanın ya da oturmanın sağlık sorunları yarattığını söyleyen uzmanlar bu açıklamalarıyla boş koltuk bulabilmek ümidiyle adeta ezilmeyi göze alan İstanbullulara nasıl bir vizyon katabilir bilinmez ancak kitap üzerinde görülenler son derece ciddi ve kalıcı hasarlar yaratabilir gibi görünüyor Uzmanlara göre otomobil içinde uzun saatler aynı pozisyonda oturmak bel boyun ağrıları bakımından tehlike yaratırken, metrobüs ve otobüs gibi toplu taşıma araçlarında bir yere tutunarak uzun süre ayakta kalmak da sıkıntı yaratabiliyor. Beyin Sinir ve Omurilik Cerrahi Bölümü doktoru Op. Dr. Fatih Han Bölükbaşı, “Metrobüs veya otobüsle seyahat ederken bir yere tutunmak zorunda kalınıyor. Bu durumda kasların bir tarafında gerilme ve adale spazmı oluşuyor. Aynı şekilde oturmak da kas tembelliğine neden olabiliyor. Şehir içi uzun yolculuklarda yolcular birbirine yer verebilirse oturanlar çok oturmamış, ayakta duranlar da çok uzun süre ayakta kalmamış olur” dedi.
“AYNI POZİSYONDA UZUN SÜRE KALMAYIN”
Uzun saatler oturmanın insan vücudunda yarattığı etkileri anlatan Op. Dr. Bölükbaşı şunları söyledi: “Çok uzun süre oturduğumuzda belli bir kas grubu çalışırken ters tarafta kalan kas grubu ise çalışmıyor. Çalışan kas grubu spazma girerek ağrılara neden olabilirken çalışmayan kas grubunda ise tembellik oluşuyor. Gün içinde yapılan ağır kaldırma gibi ani hareketler tembel kasların hazırlıksız yakalanmasına ve tutulmalara sebep olabiliyor. Dolayısıyla gün içinde çalışırken pozisyonumuzu değiştirerek oturmalı ve aynı pozisyonda uzun süre kalmamalıyız.” Metrobüs otobüs gibi toplu taşıma araçlarında uzun süre yolculuk yapmanın yaratabileceği sorunlara da değinen Op. Dr. Bölükbaşı, ” Toplu taşıma araçlarında ayakta kalındığında bir yere tutunma ihtiyacı duyuluyor. Bir yere tutunarak uzun süre yapılan yolculuklarda gerilme ve adale spazmları yaşanabiliyor. Aslında uzun metrobüs, otobüs yolculuklarında insanlar birbirine ‘Ben çok oturdum biraz da siz otursanız' diyebilse her iki tarafında sağlığı bakımından faydalı bir durum yaşanır” diye konuştu.
Metrobüs sistemi ilk olarak Topkapı-Avcılar hattında hizmete başladı.
Yapımına 2007 yılı başında başlanan 18,3 kilometrelik hat, sekiz ay gibi kısa sürede tamamlanarak 17 Eylül 2007'de açıldı. Metrobüsün ikinci etabı olan Zincirlikuyu ayağı 8 Eylül 2008 Pazartesi günü yeni eğitim-öğretim yılı başında hizmete alındı. Hattın 77 gün gibi kısa sürede tamamlanmasıyla durak sayısı 25'e yükseldi. Metrobüs hattının üçüncü etabı olan Söğütlüçeşme, 3 Mart 2009 tarihinde hizmete alınarak İstanbul'un iki yakası en kısa yoldan birbirine bağlandı. Hattın Avcılar-Beylikdüzü güzergâhının temeli 15 Mart 2011 günü törenle atıldı. Hattın resmî açılışı 19 Temmuz 2012 tarihinde gerçekleşti. Toplam uzunluğu 52 kilometreyi bulan 44 istasyonlu Beylikdüzü-Söğütlüçeşme metrobüs hattında yolculuk süresi 100 dakika ve günlük ortalama 870 bin yolcu taşınıyor.
(Devam edecek)
