Demir eksikliği anemisi nedir, belirtileri nelerdir? Demir eksikliği nasıl giderilir?

Demir eksikliği anemisi erkeklerden daha fazla kadını etkiler ve hamilelik sırasında daha sık görülür. Demir eksikliği anemisi nedir? ABD, Kanada, İngiltere ve Avrupa gibi gelişmiş ülkelerde önemli bir sorun olan demir eksikliğinin belirtileri nelerdir? Çocuklarda gelişimsel gecikmelere, davranış bozukluklarına, büyüme bozukluğuna ve artan enfeksiyonlara neden olan demir eksikliğinin tedavisi ve demir eksikliği hakkında bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz….

DEMİR EKSİKLİĞİ NEDİR?

Anemi, kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin düzeyinin azalması ile oluşan bir durumdur. Hemoglobin, RBC’lerdeki dokularda oksijeni taşımaktan sorumlu olan proteindir.

Özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde daha yüksek oranlarda görülen demir eksikliği anemisi bir kansızlık türüdür. Demir eksikliği anemisi en yaygın anemi tipidir ve vücudunuz yeterli miktarda demir içermediğinde ortaya çıkar. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre; hemoglobin değerlerinin hamile olmayan kadınlarda 12 gr/dl, erkeklerde 14 gr/dl'nin altına düşmesi durumu “anemi” olarak adlandırılmaktadır.

RİSK ALTINDA MIYIM?

Demir eksikliği özellikle kadınlar arasında ve demir içeriği düşük olan kişilerde çok yaygındır. Aşağıdaki insan grupları demir eksikliği anemisi için yüksek risk altındadır:

• Özellikle adet dönemleri ağır ise menstruasyon yapan kadınlar
• Hamileler, yakın zamanda doğum yapmış olan kadınlar veya emziren kadınlar
• Büyük cerrahi operasyon veya fiziksel travma geçirmiş kişiler
• Çölyak hastalığı, ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi mide-bağırsak hastalıkları olan kişiler
• Peptik ülser hastalığı olan kişiler
• Bariatrik prosedürler, özellikle gastrik bypass operasyonları geçirmiş olan kişiler
• Diyet yapan kişiler, sebzeler dışında demir açısından zengin gıdaları tüketmeyen vejetaryanlar (sebzelerden elde edilen demir, demir bakımından zengin olan, et, tavuk ve balıktan elde edilen demir gibi emilmez)
• Günde 3 ya da 4 litreden fazla inek sütü içen çocuklar (İnek sütü sadece az miktarda demir içermez, aynı zamanda demir emilimini azaltabilir ve bağırsak astarını tahriş ederek kronik kan kaybına neden olur)
• Demir eksikliğinin daha az yaygın diğer nedenleri şunlardır:
• Gastrit (mide iltihabı), özofagit (yemek borusu iltihabı), mide veya bağırsakta ülserler, hemoroidler, anjioplazya (gastrointestinal kanaldaki variköz damarlara benzer sızıntılı kan damarları), gastrointestinal sistemden kan kaybı divertikülit veya özofagus, mide, ince bağırsak veya kolondaki tümörler
• Kronik burun kanamalarından kan kaybı
• Böbreklerden veya mesaneden kan kaybı
• Sık kan bağışı
• İntravasküler hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin kan akışında parçalandığı, daha sonra idrarda kaybolan demiri serbest bırakan bir durumdur. Bu bazen ağır egzersiz yapan kişilerde, özellikle de koşularda ortaya çıkar. Ayaktaki küçük kan damarlarında travmaya neden olabilir, buna “march hematuria” denir. İntravasküler hemoliz de hasarlı kalp kapakçıkları veya trombotik trombositopeni purpura (TTP) veya yaygın intravasküler hemoliz (DIC) gibi nadir hastalıklar da dahil olmak üzere diğer durumlarda görülebilir.

İLGİLİ HABERD vitamini eksikliği nasıl anlaşılır?

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Demir eksikliği anemisi, tam kan sayımı (CBC) içeren kan testleri ile teşhis edilir. Serum ferritin, demir, toplam demir bağlama kapasitesi ve / veya transferrin düzeylerini değerlendirmek için ek testler istenebilir.

DEMİR EKSİKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Demir eksikliğinin nedeni tespit edilip tedavi edilebilse bile, eksiklik düzeltilinceye ve vücudun demir depoları yenilenene kadar genellikle tıbbi demir (bir multivitamin desteği) almak gereklidir. Bazı durumlarda, neden tespit edilemediğinde veya düzeltilemiyorsa, hasta sürekli olarak ek demir almak zorunda kalabilir.

Demir alımını arttırmanın birkaç yolu vardır:

• Et: sığır eti, kuzu eti, özellikle karaciğer gibi sakatatlar
• Kümes hayvanları: Tavuk, hindi ve ördek
• Balık, özellikle kabuklu deniz ürünleri, sardalye ve hamsi
• Brokoli, lahana, şalgam ve lahana gibi sebzeler
• Ayşe fasulyesi, bezelye, barbunya dahil baklagiller
• Demir-zenginleştirilmiş makarnalar, tahıllar, pirinç ve tahıllar
• Multivitamin demir takviyeleri: Demir eksikliği olan hastaların tedavisi için gerekli demir miktarı, günlük multivitamin takviyelerinin çoğunda bulunan miktardan daha yüksektir.

Doktorunuz tarafından verilen demir miktarı, ana demirden miligram (mg) cinsinden olacaktır. Demir eksikliği olan çoğu insanın günde 150-200 mg elementer demire ihtiyacı vardır (günde kilogram başına kilogram başına 2 ila 5 mg demir). Doktorunuza günde kaç miligram demir almanız gerektiğini sorun. Vitaminleri almaya başladıktan sonra durumunuz ile ilgili doktorunuza başvurun. Demir tabletlerin olası yan etkileri arasında karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal, kabızlık ve koyu dışkılar bulunur.

Ağır demir eksikliği anemisi hastanede yatarak tedavi gerektirebilir, kan nakli, demir enjeksiyonları veya damardan demir tedavisi uygulanması gerekebilir.

NASIL BESLENMELİYİZ?