KREATİNİN NEDİR?
Kreatinin, kas metabolizmasından üretilen kimyasal bir atık moleküldür. Kreatinin, kaslarda enerji üretimi için büyük öneme sahip bir molekül olan kreatinden üretilir. Vücudun kreatininin yaklaşık % 2'si her gün kreatinine dönüşür. Kreatinin kan dolaşımı yoluyla böbreklere taşınır. Böbrekler kreatininin çoğunu filtreler ve idrar yoluyla vücuttan dışarı atar. Vücuttaki kas kütlesi günden güne nispeten sabit olduğundan, kreatinin üretimi normal olarak günlük olarak değişmeden kalır.
Kandaki normal kreatinin seviyeleri yetişkin erkeklerde desilitre başına (dL) yaklaşık 0.6 ila 1.2 miligram (mg) ve yetişkin kadınlarda desilitre başına 0.5 ila 1.1 miligramdır. (Metrik sistemde, bir miligram, bir gramın binde birine eşit bir ağırlık birimidir ve bir desilitre, bir litrenin onda birine eşit bir hacim birimidir.)
KREATİNİN YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Kanda kreatinin yüksekliği genelde böbrekte bir sorun olduğu anlamına gelir. Hem akut hem de kronik böbrek yetmezliklerinde yükselir. Bu testin seviyesi ne kadar yüksekse böbrek fonksiyonları o kadar bozulmuştur. Bu testin 4 mg/dL seviyesinin üzerinde olması böbrek fonksiyonlarında ciddi bozukluk olduğunu gösterir. Bu testin 10 – 12 mg/dL üzernde olması diyaliz gerektiren bir duruma işaret eder.
Yüksek kreatinin belirtileri şunlardır:
- Bulantı, kusma
- İştahsızlık
- Ellerde, ayaklarda şişlik, vücudun su toplaması, ödem
- Halsizlik, yorgunluk
- Nefes darlığı
- Bilinç değişikliği
- Cilt kuruluğu
- İdrar miktarında azalma veya artma
- Tansiyonda yükselme
KREATİNİN DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Kreatinin düzeyinin normalden düşük çıkmasının hiç bir klinik önemi yoktur. Kreatinin düşüklüğü ile gelen semptomlar altta yatan duruma bağlıdır. Aşağıda belirtilen durumlar kreatinin düşüklüğüne neden olabilir:
- Kas distrofisine benzer kas hastalıkları: Herhangi bir kas hastalığının semptomları arasında kas zayıflığı, kas sertliği, kas ağrısı ve hareket kabiliyetinde sınırlılık vardır.
- Karaciğer rahatsızlıkları: Karaciğer fonksiyonunun kötü olması, kreatin üretimine engel olur, bu da düşük kreatinine neden olabilir. Semptomlar sarılık, karın ağrısı, karın şişkinliği, kanlı veya katranlı dışkıları içerir.
- Aşırı su kaybı: Hamilelik, aşırı su alımı ve bazı ilaçlar buna neden olabilir.
Yetersiz beslenme, ağır kilo kaybı ve uzun süredir devam eden hastalıkları olan kişilerde kas kütlesi zamanla azalır ve bu nedenle kreatinin düzeyi yaşları için beklenenden daha düşük olabilir.
