Ülkede bu işlere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ‘bakıyor’.
Ne yapıyor?
Türkiye’de üretim yapan otomotiv markalarına soruyor.
“Söyleyin bakalım, fabrikanızdaki (X) modelin yerlilik oranı ne?”
Cevap hemen geliyor: % ‘bilmem kaç’
Bakanlık bunu niye yapıyor?
Kamu araç ihalelerinde kullanmak ve biraz da fiyat avantajı sağlamak için...
Peki, araçların bu ihalelere girmek için en az hangi ‘YERLİ’lik oranına sahip olması gerek?
Yüzde 51.
Yani, ‘Ürettiğim aracın yüzde 51’i yerli’ diyorsan ihalelere alıyorlar.
Öte yandan hiç kimse ne fabrikada ne de başka bir mecrada bu konuda bir inceleme ve denetleme yapmıyor(!)
Beyanını ‘doğru’ kabul ediyor.
Özetle, yüzde 51, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca ‘YERLİ’ oluyor...

★★★

Diğer tarafta Ticaret Bakanlığı var...
Bu ayın başında ‘yerli ürünlerin diğer ürünlerden ayırt edilebilmesi için’ yeni bir uygulama daha doğrusu zorunluluk başlattı.
‘YERLİ ÜRETİM’ etiketi...
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’la,
Tek kriteri var,
‘Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde’ üretiliyor olmak.
Etiketi alıyorsun, yapıştırıyorsun ‘YERLİ’ oluyorsun...
‘Kriz mıriz yok’ der gibi, burada da ‘oran moran hak getire’

★★★

Geçen hafta Oyak Renault, Bursa’da ürettiği modelleri Megane Sedan ve Clio HB’de bu etiketi kullanacağını açıkladı. Toyota, Hyundai, Tofaş (Fiat) ve Honda da bu topraklar üzerinde otomobil üretiyor
Dolayısıyla Ticaret Bakanlığı’na göre hepsi ‘YERLİ’.
Sanayi ve Teknoloji penceresinden durum nasıl?
Renault’nun her iki modelinde de yerlilik oranı yüzde 51’in üzerinde.
Toyota’nın Corolla’sında yüzde 56, CH-R’ında yüzde 53. Hyundai’nin i10’unda yüzde 65, i20’sinde ise yüzde 67’lere kadar ulaştığını duyuyoruz. Tofaş’ta da Egea, Doblo ve Fiorino’nun yerlilik oranı ortalaması yüzde 57.2.
Buraya kadar saydığımız markaların Türkiye’de üretti modeller, her iki bakanlığa göre ‘YERLİ’ kabul edilirken, Honda da durum biraz çetrefilli...
Gebze’de üretiliyor olmasına karşın Civic Sedan’da yerlilik oranı yüzde 30. Yani, Ticaret Bakanlığı’na göre ‘YERLİ’, Sanayi ve Teknoloji’ye göre değil.
Diğer yanda ise başta Ford Otosan olmak üzere (Anadolu Isuzu, Temsa, Karsan, Mercedes Benz Türk, BMC ve Otokar gibi) yerlilik oranları otomobillerin bile üzerinde olan birçok marka da, hafif ve ağır ticari araçlarıyla adeta dünyaya meydan okuyor.

★★★

Sektörde durum böyleyken ve sanki ‘YERLİ Malı’ (ülkede yetiştirilen, üretilen her türlü mal demektir) yazmakla ‘YERLİ Üretim’ yazmak arasında bir fark varmış gibi... Üstelik hepsi otomobili, ticarisi, kamyonu, otobüsü, çekicisi, hem iç pazarda hem de dış pazarlarda ‘Made in Turkey’ (Üretim yeri Türkiye) etiketiyle de satarken,

★★★

2011 yılında ortaya atılan ‘Babayiğit’ çıkışıyla aslında tüm YERLİ’lerin üzerine bir kalem çekilerek, ayyuka çıkarılan, otomotivdeki bu ‘YERLİ’ olma, olmama durumuna,
Son olarak, iki bakanlık arasındaki garip çelişki de eklenenince...
Altı kuşak İstanbul doğumlu Türkiye Cumhuriyeti’nin bir ferdi olarak,
Yerlilik konusunda kendimden bile şüphe duymaya başlayabilirim artık...