Ölçü

Boy, ağırlık ve beden ölçüleriyle ayakkabı numaraları kişisel yaşamda önem verilen birer nitelik öğesidir. Karayollarıyla demiryollarının uzunluğu, hava yolculuğunda kalkış ve iniş saatleri, hepsini kapsayan zaman ölçüsü, yaşamın yadsınmaz bir ilgi yanıdır. Dilimizde “ölçüyü kaçırmak” olarak nitelenen durum, olumsuz tutum ve davranışlardan biridir. Aşırılığa kaçmak, çizgiyi geçmek, gereğinden fazlasını istemek ya da yapmak gibi. Özel yaşamında olsun, yasal ortamlarda olsun kimileri ses tonlarıyla, el-kol kaldırarak, parmak göstererek tepkisini açıkladığı gibi kızgınlıkla saldırıya bile kalkışabilmektedir. Sinirlerine egemen olamayanlar istenmeyen olaylara yol açabiliyorlar. Yaşamda bu tür durumlara sıklıkla tanık olunmaktadır. Olağandan, olması gerekenden fazlasını anlatan aşırılıkla ilgili anlamlı bir söz “Aşkın bile fazlası zarardır.” Beklenmeyen ve istenmeyen sonuçlara neden olabilir.

Ama kimi durumlarda ölçü konusundaki özensizlik toplumu etkileyen olumsuzlukların kaynağıdır. Karşılıklı konuşmalarda, tartışmalarda kendilerini tutamayıp yakışıksız sözler edenlere rastlanmaktadır. Görevi gereği güvenlik sağlamakla yükümlü olanların yaralama ve ölümle sonuçlanan sert davranışları son yılların olağanlaşan saldırıları arasına girmiştir. Öğrencilerin dövülmesi, açıkhava toplantılarının dağıtılmasında kimi polislerin acımasız tutumları, “Tatlı dil, güler yüz” denilen insancıl ve uygar yaklaşımın ötelenmesi üzücü durumlardır. Kötü örnekler sayılmayacak kadar çoktur.

ÖBÜRLERİ

Kimi ölçüsüzlükler de devlet yaşamında izlenmektedir. Kanımızca sporda antrenörlere ve sporculara ödenen paralar çok fazladır. Ülke gençlerinin bedensel ve ruhsal sağlıkları için önemli bir dal olan sporu ticaret alanı durumuna getiren yüksek ödemeler ölçüsüzdür. Çalıştırıcılarla yabancılara verilen paralarla devlet adamlarına verilenler karşılaştırıldığında uçurum saptanır. Yabancı sporcular da ayrı bir sorundur.

Milletvekili sayısı da fazladır. Önceki sayısı yetmiyormuş gibi RTE değişikliğiyle 600’e çıkarılarak ağırlığı arttı. Ödenek ve yollukları gözetildiğinde, ayrıca milletvekilliği memurluk olmamasına karşın “emekli milletvekilliği” denilerek yüzlerce önceki milletvekiline üst derece emeklilik aylığı ödenmesi uygun karşılanacak bir durum değildir.

HELE

Devlet temsilcileri başta olmak üzere milletvekillerinin de “Başdanışman-Danışman” olarak çalıştırdıkları kişilere en üst dereceli devlet memurundan fazla aylık verilmesi bir başka ölçüsüzlüktür. Ve taşıt sayısı. Günümüz cumhurbaşkanı için alınan uçaklar, buyruğuna verilen araçlar, bunların görevlileriyle birlikte olağan giderleri gözetildiğinde “israf” sayılacak bir açılımın gereksizliği ortaya çıkmaktadır. Devlet malı olarak edinilsin ya da kiralanarak kullanılsın taşıt sayısının fazlalığı ekonomik ilkelerden uzaklaşmanın belirtisidir.

Özel yaşamda tutku (hırs), ölçüsüzlüklerin hastalık sayılacak boyutudur. Kişiyi güç durumlarda bırakan, kimi sorumluluklara neden olan tutku olumlu ve iyi amaçlar için özendirici bir etkendir. Ancak doyumsuzluk, kıskançlık sorunlarında tehlikeli ve iticidir. Aşırılıkla da anlatılan ölçüsüzlük çalışmadan dinlenmede, oyunda, ilâç ve içki kullanmada, ilişkilerde gözetilmezse kimi rahatsızlıklara, yoksunluklara, yitiklere neden olmaktadır.

Yaşamın güzelliği, geçici durumlarda, olanaklarda, mevki-makamda, rütbede, unvanda değil, sağlıkta, başarıda, mutlulukta, kişilikte odaklanır. İnsan, topluma yararları, örnek tutum ve davranışları, yapıtları ve örnek nitelikleriyle anlam ve değer yapısıdır. Bencil, çıkarcı, gösterişçi kimilerinin kötü örnek olan yaşam biçimlerinden çalışma ve görev durumlarına uzanan gölgeli çizgiler ölçüsüzlüklerinin belirtileridir. Ölçü, uygunluktur, önlemdir.