Ülkeler arasında işbirliği ve etkileşimin artması, 21. yüzyılda nitelikli insana olan ihtiyacı arttırdı. Nitelikli insan yetiştirilmesi ihtiyacı da uluslararası bir ekonomik pazar oluşturdu. UNESCO İstatistik Enstitüsü verilerine göre; 2000 yılında uluslararası dolaşımda 2.1 milyon öğrenci vardı. 2020 yılında sayısı 7 milyona çıktı.

20 YILDA 2 KAT ARTTI


Dünyada uluslararası öğrenci hareketliliği; 1975’de 800 bin kişi, 1980’de 1.1 milyon kişi, 1990’da 1.3 milyon kişi, 2000’de 2.1 milyon kişi, 2010’da 4.2 milyon kişi, 2002’de 4.5 milyon kişi iken, 2019’da 8.5 milyon kişi oldu. 2020’de 7 milyon kişiye ulaştı. Öğrenci ihracatının dünyadaki payı ise 300 milyar dolar oldu.


AVRUPA’YA GİDİYORLAR


Uluslararası öğrencilerin, 4 milyonu AB ülkelerinde, 1 milyonu ise yakını Kuzey Amerika’da okuyor. Öğrenci pazarından halen yüzde 18’le en yüksek payı ABD alıyor. İngiltere, yüzde 11’le ikinci, Fransa yüzde 7’yle üçüncü, Avusturalya yüzde 6’yla 4’ncü ve Almanya yüzde 5’le en çok öğrenci ihracatı yapan ilk 5 ülkeyi oluşturuyor.

ABD’YE 44.7 MİLYAR


ABD öğrenci pazarından en çok payı alan birinci ülke olma özelliğini bu yıl da arttırarak sürdürdü. Dışişleri Bakanlığı Eğitim ve Kültür Dairesi ve Uluslararası Eğitim Enstitüsü’nün hazırladığı Open Doors 2019/2020 Eğitim Raporu’na göre; ABD’de bu yıl yüzde 0.5 artışla yabancı öğrenci sayısını 1 milyon 95 bin 299 kişiye, uluslararası öğrenci gelirini de yüzde 5.5 artışla 44.7 milyar dolara yükseltti.


HEDEF 15 MİLYAR


Öğrenci pazarının ikinci sıradaki patronu olan İngiltere ise 2030 Hedefini 35 milyar Sterlin (250 milyar TL) olarak belirledi. Türkiye, 7 milyon kişiye çıkan öğrenci pazarından yüzde 0.9 ile yüzde 1.5 arasında değişen oranlarla öğrenci alarak, yaklaşık 3 milyar dolar gelir elde ediyor. 2023’ e kadar bu rakamı 3 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

YABANCI KOTASI KALKTI


Uluslararası öğrenci pazarındaki payını arttırmayı hedefleyen Türkiye’de bu alanda Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Kalkınma Bakanlığı Araştırmalar Merkezi çalışma yapıyor. Türk üniversitelerinin uluslararası öğrenciler için çekim merkezi haline gelmesi için yabancı öğrenci kotası kaldırıldığı gibi yabancı öğrenci sayısına göre üniversitelere teşvik de veriliyor.

TÜRKİYE İÇİN ÖNEMLİ


Türkiye, uluslararası öğrenci pazarından halen 172 bin öğrenci alıp 3 milyar dolar gelir elde ediyor. 2023 hedefi 350 bin öğrenciye ulaşmak. Böylece 300 milyar dolarlık pazardan 15 milyar dolar hedefliyor. Türkiye'nin 2019-2023 ihracat hedefi olan 226,6 milyar TL'yi tutturması için uluslararası öğrenci ihracatı önemli bir kalem oluşturuyor.

ÖĞRENCİ PAZARININ PATRONU ABD


Amerika’nın uluslararası öğrenci pazarından aldığı pay 2019-2020 Open Doors Raporu’na göre şöyle;

*ABD’de yüzde 0.5 artışla yabancı öğrenci sayısını 1 milyon 95 bin 299’a çıkardı.

*Uluslararası öğrenci gelirini bu yıl yüzde 5.5 arttırıp, 44.7 milyar dolar kazandı.

*Dünyada en çok öğrenci alan birinci ülke ABD, en çok öğrenciyi 369 bin 548 kişiyle Çin’den alıyor.

*Çin’den sonra 202 bin 14 öğrenciyle Hindistan, 37 bin 80 öğrenciyle Sudi Arabistan, 26 bin 122 öğrenciyle Kanadalı öğrenciler okuyor.

*ABD’de okuyan Türk öğrenci sayısı bu yıl yüzde 3.4 azalıp, 10 bin 159’a geriledi.

*ABD’den Türkiye’ye ise sadece 78 öğrenci geldi.

*Türkiye’den giden öğrencilerin ABD ekonomisine katkısı 419 milyon dolar.

İNGİLTERE’NİN HEDEFİ YILDA 250 MİLYAR TL


*OECD verilerine göre 450 bin öğrenciyle ABD’den sonra en büyük ikinci pazar olan İngiltere, Uluslararası Eğitim Stratejileri 2030 Hedeflerini belirledi.

*2020’de 23 milyar Sterlin kazanmayı hedefleyen İngiltere, 2030’a kadar yabancı öğrenci sayısını 600 bine ve yıllık gelirini de 35 milyar Sterlin (250 milyar TL) çıkarmayı planladı.

*İngiltere, Türkiye ve Ortadoğu ülkelerini ‘Yüksek Değerli’ ülkeler arasına aldı. Çin, Hong Kong, Ortadoğu, kuzey Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya ülkelerine ise öncelik tanıma kararı verdi.

TÜRKİYE PAZARDAN KIRINTI TOPLUYOR


*1974’de “Mektupla Yüksek Öğretim Merkezi’yle Türkiye, uzaktan eğitimle tanıştı.

*1981’de Anadolu Üniversitesi’nde ilk açık öğretim fakültesi kuruldu.

*Türkiye’de halen 100’ün üzerinde üniversite uzaktan eğitim veriyor.

*Türkiye’nin 2000’de uluslararası öğrenci pazarındaki payı 0.9 iken, yüzde 1.5’e çıktı.

*Uluslararası öğrenci sayısı 2000’de 16 bin 656 iken 10 yılda 172 bin kişiye çıktı.

YURT DIŞINDA 55 BİN TÜRK OKUYOR


*Gelen öğrencilerin yüzde 90’ı Suriye, Irak, Nijerya, Çad ve Türki Cumhuriyetler’den.

*OECD ülkeleri yükseköğretimde öğrenci başına 15 bin 556 dolar harcıyor.

*Türkiye, 10 bin 519 dolar harcamayla, uluslararası öğrenci gelme ihtimalini düşürüyor.

*Eğitime yatırım 3 yıl önce 5.2 milyar iken, 2020’de 3.7 milyara düşürüldü.

*Dünyada, eğitim yatırımları artarken, Türkiye’deki düşüş uluslararası öğrenci iddiasını aşağıya çekiyor.

EN ÇOK ÖĞRENCİYİ ÇİN GÖNDERİYOR


Yurt dışı gidenlerin yüzde 52’si Asya’dan, yüzde 23’ü Avrupa’dan ve yüzde 12’si ise Afrika kıtasındaki ülkelerden oluşuyor. Çin’deki öğrencilerin yüzde 17’si, Hindistan’daki öğrencilerin yüzde 5’i, Güney Kore’deki öğrencilerin yüzde 3’ü, Almanya’daki öğrencilerin yüzde 3’ü ve Sudi Arabistan’daki öğrencilerin yüzde 1.5’i yurt dışına okumaya gidiyor.

NE KADAR BÜTÇE O KADAR ÖĞRENCİ


*Türkiye’de eğitime ayrılan 2020 bütçesi 176 milyar TL. Bu da 1 trilyon 95 milyar 463 milyon TL’lik Merkezi Yönetim Bütçesi’nin yüzde 16,1’ine denk geliyor.

*Yükseköğretimde 129’u devlet 73’ü vakıf 5’i MYO 2017 üniversite var.

*Devlet üniversiteleri için merkezi bütçeden 2016’da yüzde 4.13 pay ayırırken, 2020’de oran 3.56’ya düştü.

*Bütçeden eğitimin aldığı pay son 5 yıldır azalırken, bunun da yüzde 73’ü personele gidiyor.

ULUSLARARASI ÖĞRENCİ NE DEMEK?


‘Yabancı öğrenci’ tanımı yerini Erasmus gibi programlarla ‘Değişim öğrencisi’ kavramıyla da paylaşan eğitiminin tamamını ya da bir kısmını ülkesi dışında bir ülkede alan öğrencilere denilir.

ULUSLARARASI ÖĞRENCİ YASASI NE ZAMAN ÇIKTI?


Türkiye’de TSK’ya bağlı eğitim kurumlarına dışında eğitim alabilen Türk Vatandaşları dışındaki her öğrenci uluslararası öğrenci kabul edilir. Ülkemizde 1983 yılında, 2922 sayılı Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Öğrencilere İlişkin Kanun ile bu kavram ilk kez yasalaşmıştır.