Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Adım Adım Ekonomi Trabzon-İş Dünyası Buluşması'nda konuştu. Bakan Albayrak konuşmasının enflasyon ile ilgili kısmında, "Önümüzdeki dönemde mevsimsel koşullar ve yapısal tedbirlerle eylül ayı gibi tek haneli rakamları göreceğiz. İkinci çeyrekle birlikte olumlu gelişmeleri göreceğiz. En kötüsü geride kaldı” ifadelerini kullandı. Albayrak'ın sözleri ekonomide farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden oldu.



Sözcü gazetesi yazarı Murat Muratoğlu bugünkü yazısında Bakan Albayrak'ın açıkladığı enflasyon hedefi hakkında bir yazı kaleme aldı. Muratoğlu yazısında eylül ayında tek haneli enflasyonun pek de mümkün olmayacağını söyledi. İşte Murat Muratoğlu'nun bugünkü yazısının ilgili kısmı:

"ENFLASYONDAN DA SIFIR MI ATIYORUZ?"


“Enflasyonla mücadelede sıfır taviz, çok katı ve kararlıyız” da dedi... Geçen yıl kararsız mıydık? Enflasyon geldi, kapıyı açtı, içeri daldı. Salona yayıldı, sigarasını yaktı. Üstüne rahat bir şeyler aldı. Biz hâlâ kararlıyız! İyi de nasıl kovacağını hiç anlatmadı! İşin açıkçası ne diyecek ki? Seçim öncesi iyimser konuşacak tabii ki... Konuşmak zorunda... Kendisi de bunun farkında... Paradan attığımız gibi enflasyondan da “sıfır” mı atıyoruz yoksa?

Yıllık enflasyon kaç açıklandı? Yüzde 20! Avrasya Tüneli’ne sehven ne kadar yıllık zam yapıldı? Yüzde 93... Neyse ki yukarıdan emir geldi, zam seçimlere kadar iptal edildi. Sigara, elektrik, doğal gaz, köprü, tünel, yol, beyaz eşya, mobilya, araba... Seçimin hemen akabinde, yapılmayan zamları koyacaklar sıraya...

Dolara bağlı bir enflasyon demek, artmaması için kurları suni olarak düşük tutacaksın demek. Kur düşük kalınca cari açık artacak. Kurun düşük kalması için faizler inmeyecek. İnerse dolar fırlayacak. Enflasyon artacak. Döndük mü başa? Nasıl olabilir? Türkiye iyice küçülür. Talep iyice daralır, millet tam sürünür. Eş zamanlı olarak enflasyon metodu değiştirilir. Sepete Starex meyvesi eşliğinde Aloe vera eklenir. Biraz da gayret ederlerse eksi bile çıkabilir.


YILDIRIM: EYLÜL EKİMDE TEK HANE OLABİLİR


Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım'ın hesabına göre ise mart ayından itibaren enflasyonda aylık yüzde 1 artışta kalınması halinde eylül ve ekim aylarında tek haneleri yakalamak mümkün. İşte Yıldırımın bugünkü yazısının ilgili kısmı:

Bakan’ın dünkü açıklamalarından sonra rakamlara yeniden baktım. Eğer hükümet seçim sonrası zamlarını makul düzeyde tutarsa eylül ve ekim aylarında enflasyon pekala tek haneli rakamlara düşebilir.

Marttan itibaren her ay enflasyonun yüzde 1 artacağını varsaydık.

Elbette bazı aylar yüzde 1’in altına kalınacak, bazı aylar da üstüne çıkılacak. Ama yüzde 1 aylık artış yıllık yüzde 12 enflasyon demek ve yüzde 15.9 hedefi yüksekse bu da makulü denilebilir.

Aylık yüzde 1’le gittiğimizde hazirana kadar enflasyon yüzde 17-19 aralığında seyrediyor. Yaz aylarında yüzde 15-16 oranlarına iniyor.

Tek haneye düşüş ise eylülde yüzde 9.3 ile gerçekleşiyor. Ekim ayında düşüş biraz daha devam ederek yüzde 7.5’e kadar iniyor. Kasım ve aralıkta enflasyon yeniden çift haneye yükseliyor.

Bu hesabın önce yüksek baz etkisinin devreden çıkmasına, sonra düşük baz etkisinin devreye girmesine dayanıyor. Eylülde enflasyonu tek haneye geriletecek temel etken yüzde 6.30’luk Ekim 2018 enflasyonu. Yıllık hesaptan bu oran çıkıp yerine yüzde 1 gelince bir ayda 5.3 gerileme meydana geliyor. Enflasyon yüzde 15’ten 10’un altına iniyor.

Ekim 2018 enflasyonu da yüzde 2.67 ile yüksek düzeyde. Bu rakam da endeksten çıkıp yerine yüzde 1 geldiğinde enflasyon 7.5’e kadar iniyor. Sonraki 2 ay ise baz etkisi tersine çalışıyor.

EKONOMİST ERKAN: DAYANAK NOKTASI BAZ ETKİSİ OLABİLİR


GCM Yatırım Ekonomisti Enver Erkan da konu hakkında açıklamalarda bulundu. Bakan Albayrak’ın açıklamalarına istinaden, Eylül’de tek hane ihtimaline dair sayısal hesaplamalar gözden geçirildiğinde Eylül’de yüzde 9,9 enflasyon görülebilmesi için; TÜFE değerinin Eylül 2018 endeks değeri olan 390,84’ün yüzde 9,9 üzeri olan 429,53 olarak gerçekleşmesi gerektiğini söyleyen Enver Erkan, "Eylül 2018’de enflasyon tarafından en büyük hasarı aldığımız  yüzde 6,30’luk gerçekleşme haricinde, aylık değişimin son 10 yılda normal koşullarda genelde yüzde 1’in altında seyrettiği görülmektedir. Eylül 2018’de ise ekstrem koşullar gerçekleşmiş; Ağustos’ta Trump’ın yaptırım tweeti sonrasındaki kur atağı ile beraber aylık bazda enflasyondaki en kötü darbe alınmıştı." dedi. Erkan sözlerini şöyle noktaladı:

Dolayısıyla Eylül 2019’da; herhangi bir benzer kur şokunun yaşanmaması, Merkez Bankası’nın enflasyondan daha hızlı faiz indirmemesi, mevsimsel koşulların gıda arzını destekleyici etkisi gibi varsayımlarla beraber bir baz etkisi olacağını düşünüyoruz. Buna göre; Eylül 2019 enflasyonu Eylül 2018 enflasyonu olan yüzde 6,30’un ne kadar altında gelirse, yıllık enflasyon da Eylül ayında o kadar sert düşecektir. Eğer enflasyon, trendi beklediğimiz şekilde ikinci çeyrekte aşağı hareketine hız kazandırırsa, yüzde 1 altında bir Eylül 2019 gerçekleşmesi enflasyonu tek hanelere yaklaştırabilir. Sn. Bakan’ın “Eylül’de tek hane olabilir” referansını vermesinde bu beklenen baz etkisinin dayanak noktası olduğunu düşünüyoruz.

Belirttiğimiz gibi; bu varsayımlar 2019 yaz aylarında 2018’dekine yakın boyutlarda bir kur şokunun yaşanmaması, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinde enflasyon gerçeğini göz ardı etmemesi ve gıdada öngörülmeyen maliyet etkileri söz konusu olmazsa geçerli olabilecektir.

ÖZGÜR DEMİRTAŞ: OLUMLU VE OLUMSUZ SENARYOLAR VAR


Ünlü ekonomi profesörü Özgür Demirtaş da konu hakkında sosyal medya hesabından açıklamalarda bulundu. Bunun gerçekleşmesi için olumlu ve olumsuz senaryoların olduğunu söyleyen Demirtaş şu ifadeleri kullandı.