HADİ İPUCU SORUSU CEVABI 3 MART
1821 yılında geliştirilen ve iki kolon taşıyan dikdörtgen düzen üzerine dizilmiş altı kabartılmış noktadan oluşan sisteme Braille alfabesi denir. Diğer adıyla Görme engelliler alfabesi olarak da bilinir.
GÖRME ENGELLİ ALFABESİ
Görme engelliler alfabesi, başka bir adı Braille alfabesi, diğer adı da Körler alfabesidir. Louis Braille tarafından 1821 yılında geliştirilmiş ve görme engellilerin okuyup yazmaları için kullanılan alfabedir. Dikdörtgen düzen üzerine dizilerek altı kabartılarak oluşturulan bir alfabe düzeneğidir. Her iki kolonda üçer nokta oluşturulur. Bu noktalardan her biri 64 farklı kombinasyondan birini oluşturması için farklı şekillerde dizilir.
Bu harfleri isimlendirmek için her noktanın bulunduğu pozisyon yerlerine göre söylenmektedir. Örneğin:
Yukarıdan aşağıya, sol yanda birden üçe kadar ( L harfini verir)
Sağ ve sol yandan birinci (C harfini verir)
Braille alfabesi aslında Napolyon’un isteği doğrultusunda Charles Barbier tarafından askerlerin gece karanlığında anlaşmalarını sağlamak için geliştirdiği sisteme dayanır. Bu sistem çok zor ve karmaşıktı ve askerler tarafından da reddedildi. 1821 yılında Louis Braille ve Charles Barbier buluşarak bu alfabenin geliştirilmesi üzerinde tartıştılar. Braille, Barbier’in en büyük eksiğinin ne olduğunu çözdü. Bu alfabede bir harfin parmak hareketi olmadan anlaşılamıyor olmasıydı. Bir sembolden diğerine hızlıca geçilemiyordu. Kendisinin tavsiyesiyle yapılan değişiklikle körler alfabesinde devrim yapan altı noktalı sistemi buldu.
Braille Alfabesi
Braille yazı sitemi, karakterleri ikili şema üzerinde gösteren yazı sistemidir. Bu sistemde Türkçede “ ö, ü, ğ, ç, ş “ sesleri için yeni semboller oluşturulur. Bunların dışındaki sesler için 64 mümkün seçenek sunan bu yazı sistem müzik ve matematik sembolleri için de tasarlanan işaretleri kapsayabilmektedir. Bu sistemin bir kolaylığı da öğrencilere hızlı okuma tekniğini öğretmesidir.
Türk Braille Alfabesi
Türkiye’de kullanılan Braille alfabesi uluslararası kullanımı takip etmektedir. Ünlüler içindeki “ö, ü “ sesleri Fransız formuna, ünsüzlerden “ ç, ğ, ş “ ise “ ch, gh, sh “ formlarına benzer bir forma sahiptir. Bunların dışında “ ı “ ünlüsü “ i “ ünlüsünün aşağı kaydırılması ile gösterilir.
Latin Alfabesinde Olmayan Harfler
Ülkelerin dillerine göre Braille yazım sistemine ilave edilmiş birçok harf eklentisi mevcuttur. Türkçe’deki “ ş, ç, ğ, ö, ü, ı, i “ , Fransızca’daki “ ö, e “ gibi harfleri belirtmek için ilgili harfe küçük değişiklik yapılarak oluşturulur.
Bir örnek verecek olursak “ ü “ harfini göstermek için “ u “ sembolünde kullanılan birinci nokta ikinciye geçer. Bu gösterim tarzı her dilde farklılık gösterir.
Braille Alfabesine Latin Harfleri Uygulamayan Diller
Arapça, Rusça, Ermenice, Yunanca, Japonca, İbranice, Çince gibi dillerde bu sisteme farklı şekilde uyarlanmışlardır.
