Siyanür, canlılar için ölüme neden olabilecek kadar tehlikelidir. Endüstriyel alanda kullanılan siyanürün kendisi ve türevleri zehirlidir. Kimyasal anlamda siyanür, bir karbon ve bu karbona bağlı üç azot atomu içeren bileşiklere verilen isimdir. Siyanürün organik ve inorganik şekilde bulunduğu bilinmektedir. Endüstriyel anlamda üretilip, yine bu alanlarda kullanılan siyanür de oldukça faaldir. Siyanür, hidrosiyanik asit ve bu asitten türeyen metal tuzlarından meydana gelmektedir. Siyanürün kendisi ve türevleri, zehir maddeleridir.

SİYANÜR NEDİR?

Siyanür, hidrosiyanik asit ve bu asitten türeyebilen metal tuzlarının genel adıdır. Hepsi şiddetli zehirlidir. En önemlileri, sodyum siyanür ve potasyum siyanürdür. Endüstride ısıtılmış kuru karbonlar üzerinden, amonyak (NH3) ve CO gazlarının karışımı geçirilerek elde edilirler. HCN (Hidrosiyanik asit), acı badem kokusunda çok uçucu bir sıvıdır. 28 santigrat derecede kaynar. Sudaki çözeltisi çok zayıf asittir.

Siyanür ve bileşikleri kimyasal yollarla üretilebildiği gibi, bazı bitkiler ve hayvanlarca da üretilmektedir. Siyanürü doğal olarak üreten birçok bitki, bakteri ve böcek vardır. Kiraz, badem, kayısı, şeftali, erik, fasulye, patates, turp, lahana, şalgam, brokoli ve mısır siyanürlü bileşikleri doğal olarak üretmektedir.

SANİYELER İÇİNDE BELİRTİ GÖSTERİP DAKİKALAR İÇİNDE ÖLDÜRÜYOR

Siyanür hızlı etki eden bir zehirdir. Belirtiler ve ölüm sıklıkla çok çabuk gerçekleşir. Siyanür zehirlenmesinin belirtileri, zehrin tipine bağlıdır. Siyanürlerin en hızlı etki edeni hidrojen siyanür buharlarıdır, saniyeler içinde belirti gösterir ve dakikalar içinde öldürür.

SİYANÜR ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ

En hafif düzeydeki siyanür zehirlenmesinin etkileri, kuvvetsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı ve kusmadır. Orta dereceli zehirlenmede ise taşikardi gelişmektedir.

SİYANÜR NASIL ZEHİRLER?

Siyanür kanda bulunan methemoglobin’e irreversible bir şekilde bağlanarak etkinlik gösterir. Bu özelliği kanın dokulara oksijen perfüzyonunu sağlayamaması sonucu hipoksiye ve sonuçta hipoksik şok ve ölüme neden olur. Oksijen mevcuttur fakat kanda taşınamaz.