Hurda teşvikinin bitmesi otomobil fiyatlarını nasıl etkileyecek?

Son günlerini yaşadığımız 2019 yılının haziran ayında yayınlanan Resmi Gazete'de "16 yaş ve üzerindeki otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, tır çekicisi cins araçların ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılmasına bağlı olarak aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden ÖTV’nin terkin edilecek üst sınırı artırıldı" haberi yer almıştı.



Cumhurbaşkanı kararına göre vergisiz fiyatı 70 bin liraya kadar olan araçlardaki indirim 10 bin TL'den 15 bin TL'ye, 70-120 bin TL olanların 12 bin TL'ye çıkartılmıştı. 120 bin TL ve üzerinde matrahsız fiyatı olan araçlarda ise var olan indirim tamamen kaldırıldı.

Günümüze döndüğümüzde ise 31 Aralık 2019 tarihinden itibaren hurda indirimi tamamen sona erecek. Hurda indirimi sayesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre, Nisan 2018’den Ağustos 2019’a kadar olan sürede 271 bin 108 aracın hurdaya ayrıldı, 2012 yılından teşvikin yürürlüğe girdiği Nisan 2018’e kadar ise toplamda 77 bin 671 araç hurdaya ayrılmış.



Ben de bu durumun ikinci el ve sıfır km otomobil fiyatlarına nasıl yansıyacağını sektörün tanınmış isimlerine sordum. Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu hurda teşvikiyle alakalı, bayilerde ciddi bir talep yoğunluğu bulunduğuna işaret ederek, şunları söyledi:

"Piyasada sıfır araç konusunda sıkıntı var, doğru... Taleple arz arasında ciddi bir sıkıntı var. Bunun da nedeni yüzde 0,49 gibi çok önemli bir faiz indirimini sektör beklemiyordu. Talep ediyordu ancak bu kadar hızlı ve ani reaksiyon verileceğini ön göremiyorduk.



Şu anda aslına bakarsanız müşteriler, hayal ettikleri aracı bulma noktasında zorluklar yaşıyor. Örneğin, renk ve paket anlamında belki istediğini bulamıyor ama daha düşük bir paketi bulabiliyor. Ama bu talep, gelecek yılın ilk çeyreğinin de canlı geçeceğinin işaretini veriyor. Tabii bu canlılığın devamı içinde yüzde 0,49 faizin gelecek yılda da devam etmesi elzem. Bu faizler bu şekilde devam ederse otomotiv, gelecek sene 600-650 bin adetlere doğru yelken açar diye öngörüyoruz."

ŞAHSUVAROĞLU: "HURDA TEŞVİKİ 6-7 BİN TL İNDİRİM DEMEK"

OYDER Yönetim Kurulu Başkanı Şahsuvaroğlu, aralık ayında karşılanamayan talebin ocak ayına sarkmasının beklendiğini aktararak, şunları kaydetti:

"Müşteri, aslında bulamadığı aracı ocak ve şubatta almanın da peşine düşmüş durumda. Yani şöyle ki; istediği araç şubatta gelirse şubatta alacağını beyan ediyor. Ancak 31 Aralık'ta "hurda teşviki" bitiyor. Hurda teşviki de ortalama 6-7 bin lira indirim demek. Bu devam etmeyecek ve 2020 model geçişi şubat ayında olacak. Oradaki model geçişleriyle ilgili de yüzde 2-3 arasında küçük farklar olabilir. Bunun haricinde de herhangi bir fiyat etkileşimi olmaz."

Garenta ve ikinciyeni Genel Müdürü Emre Ayyıldız: "Sıfır ve 2.el otomobil fiyatlarına 10 bin TL artış olacak!"

Ayyıldız, "Hurda teşvikinin bitmesiyle birlikte sıfır araç fiyatlarında otomatik olarak artış olacaktır. Bu teşvikin bitmesiyle, sıfır araç pazarıyla yakından ilişkili olan ikinci el araç pazarında da fiyatların artmasını bekliyoruz." dedi.



Ayyıldız ayrıca görüşlerine, "2019 yılı başından itibaren ikinci el pazarında yükselen bir talep vardı, son aylarda sıfır otomobillerde yaşanan stok sorunu da eklenince tüketiciler ikinci el pazarına daha da fazla ilgili gösterdi ve bu taleple birlikte ikinci el otomobil fiyatlarında Kasım ayında ortalama yüzde 4.5, Aralık’ın ilk haftasında ise yüzde 2,5 artış gözlemledik. Hurda teşviki eğer sona ererse, sıfır ve ikinci el araç fiyatlarında yaklaşık 10.000 TL’ye kadar artış bekliyoruz." diye ekledi.

HURDA TEŞVİKİ DEVAM ETMELİ Mİ?

Hurda teşvikinin devamı konusunda da açıklamalarda bulunan Ayyıldız, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre, 2012 yılından teşvikin yürürlüğe girdiği Nisan 2018’e kadar toplamda 77 bin 671 araç hurdaya ayrıldı. Nisan 2018’den Ağustos 2019’a kadar olan sürede ise 271 bin 108 aracın hurdaya ayrıldığını görüyoruz. Yani altı yılda hurdaya ayrılan araç sayısının üç katından fazlası 16 ay gibi kısa bir sürede toplanmış.



Ayrıca, Nisan 2018’de hurda teşvikinin yürürlüğe girmesi ile birlikte otomobil almak isteyenler, fiyatlara göre değişmekle birlikte hurda araç teşvikinden yararlanarak 15 bin TL’ye kadar indirim elde etti. Bu da sıfır araç pazarına hareket getirdi. Tüm bu unsurlar göz önüne alındığında, hurda teşvikinin devamının faydalı olacağını düşünüyoruz." dedi.

ÇAĞDAŞ, "HURDA TEŞVİKİ DAİMİ HÂLE GETİRİLMELİ"

Türkiye'nin en çok tercih edilen markalarından biri olan Renault'ın Genel Müdürü Berk Çağdaş ise hem hurda teşviki hem de 2020 otomotiv pazarıyla alakalı, "2018’in ikinci yarısında tecrübe ettiğimiz üzere, ekonomik gidişatın en temel göstergelerinden biri olan döviz kurundaki salınım, belirsizliği besleyen her karar ve gelişme, talebin durmasına neden oluyor. Eğer sağlanan ekonomik stabilizasyon korunur ve tüketici faizlerinin biraz daha düşmesi de mümkün olursa iç pazar adına beklentilere de paralel olarak otomotiv pazarının normal kapasitesi olan 850-900 binlik adetlere 2021 gibi ulaşmaması için bir engel görülmüyor." dedi ve Biz özellikle hurda teşvikinin daimi hale getirilerek, araç parkının gençleştirilmesinin hem sektöre hem de sürdürülebilir vergi geliri sayesinde devlete katkı sağlayacağını düşünüyoruz." şeklinde konuştu.