Epilepsi, dünya nüfusunun yaklaşık %1'ini etkileyen bir hastalıktır. Her yaştan, ırktan ve sosyal sınıftan insanda görülebilir. Epilepsi en sık çocuklarda ve 65 yaşın üzerindeki insanlarda teşhis edilir. Şimdi, Epilepsi nasıl anlaşılır? Belirtileri ve tedavisi hakkında bilinmesi gerekenlere bir göz atalım…

EPİLEPSİ NEDİR?

Epilepsi, beyin aktivitesinin anormal hale geldiği, alışılmadık davranışlara, duyumlara ve bazen farkındalık kaybına, nöbetlere veya periyotlara neden olan merkezi sinir sistemi (nörolojik) bir hastalıktır. Erkeklerde kadınlardan biraz daha fazla görülür.

EPİLEPSİ NASIL ANLAŞILIR?

Epilepsi genellikle yalnızca bir kişide birden fazla nöbet geçirdikten sonra teşhis edilir. Bütün nöbetler epilepsi yüzünden değildir. Epilepsi gibi görünebilecek diğer durumlar arasında diyabet tedavisi gören bazı insanlarda bayılma veya çok düşük kan şekeri sayılabilir.

Hafif bir epilepsi nöbetinin anlaşılması zor olabilir. Farkında olmadan birkaç saniye sürebilir.

Daha güçlü nöbetler, spazmlara ve kontrol edilemeyen kas seğirmelerine neden olabilir ve birkaç saniye ila birkaç dakika sürebilir.

Epilepsi belirtileri her kişide farklı seyreder. Belirtilerin hepsi görülmeyebilir. Bazı belirtiler şunlardır:

- Bilinç ve hafıza kaybı
- Aşırı unutkanlık
- Stres
- Kendine zarar verme
- Belli mesafede ara verme ve yeni döneme girme
- Çift görme ve baş dönmesi
- Bayılma
- Bunalıma girme
- Duygusal hareketler
- Titreme, yere düşme
- Halüsinasyon
- Otururken uzaklara dalma
- Nefes darlığı, nefes kesilmesi
- Dokularda ve yüzde morarma
- Aşırı tükürük salgılanması
- İdrar kaçırma
- Hareketlerini kontrol edememe
- Kriz sonrası şaşkınlık, uyku hâli
- Korku aşırı, sinirlilik, dalgınlık
- Burun akıntısı ve kanaması
- Dudakta ve ağız içinde uçuklar
- Kokuya hassasiyet



EPİLEPSİ NEDENLERİ

Birçok epilepsi türü vardır. Bazı türler çok küçükken başlarken bazıları daha sonraki yaşlarda ortaya çıkar. Bazı türler kısa süreli olurken bazı türler ise hayat boyunca sürebilir.

Farklı epilepsilerin nedenleri karmaşık olabilir ve bazen tanımlanması zor olabilir, ancak genetik bir eğilim, beyindeki yapısal bir değişiklik veya her ikisinin bir kombinasyonunu içerebilir.

Bazen epilepsinin gelişim nedeni açıktır. Zor bir doğum, başa şiddetli bir darbe, felç veya menenjit gibi beyin enfeksiyonu ile oluşan beyin hasarı nedeniyle olabilir. Çok nadiren sebep beyin tümörüdür. Her on kişiden yaklaşık altı tanesinde ise doktorlar epilepsilerin nedenini bilememektedir.

EPİLEPSİ TEDAVİSİ

İlaç

Epilepsi, genellikle epilepsi ilaçlarıyla tedavi edilir. Bunları ayrıca anti-epileptik ilaçlar (AED'ler) olarak duyabilirsiniz. Epilepsi ilaçları beyin üzerinde etki eder, nöbetleri azaltmaya veya nöbetlerin olmasını durdurmaya çalışır. Epilepsili birçok insan, doğru ilaca sahip olduklarında, daha az nöbet geçirip geçirmediklerinin farkında olurlar.

Epilepsi tedavisinin diğer yolları

Epilepsili çoğu insan epilepsi ilacı alır ve bu da nöbetleri azaltmada veya durdurmada çok etkili olabilir. Ancak sizin için iyi sonuç vermezse, yardımcı olabilecek başka tedaviler vardır, örneğin:

- Beyin ameliyatı
- Vagus sinir stimülasyonu
- Ketojenik diyet
- Derin beyin uyarımı
- Trigeminal sinir stimülasyonu

EPİLEPSİ NÖBETİ ANINDA NELER YAPILMALI?

Sakin olun ve hastanın baş ve vücudunu yana çevirin. Yan yatırın.

Ağzına bir şey sokuşturmayın veya açmaya çalışmayın. Büyük nöbetler alışık olamayan kişiler için çok korkutucudur. Ancak önemli olan hastanın güvenliğidir ve sakin olmalısınız.

En uzun nöbet 1 dakika sürse de şahit olanlara panik ve aciliyetten çok uzun gelir. Sakin olun ve hasta için en önemli şey solunum yolunun açıklığının sağlanması ve kendi tükürük salgılarıyla solunumunun sıkışmamasını sağlamaktır.

Büyük nöbetlerde morarma ve solunum sıkışması olur ve korkutucudur. Ancak siz ağzını açmaya çalışsanız da bu işe yaramayacaktır. Bu nedenle en iyi şey hastayı yan ve azcık da yüzü koyun duruma çevirip ağzı içinde tükürük ve salgıların soluk borusuna değil aşağıya/dışa doğru akmasını sağlamak olmalıdır.

Nöbet sırasında yaralanmasını önleyin (başını yere vurmasını, yataktan düşmesini önleyin. (Çevresindeki kesici ve yaralayıcı cisimleri uzaklaştırın). Yakasını ve varsa sıkı giysilerini gevşetin.

Eğer bilinçsiz hareketler yapıyorsa, sert olmayan hareketlerle engelleyin. Nöbet anında neler yaptığını iyice gözleyin ve bunları doktorunuza anlatın (eğer sık karşılaştığınız bir durum ise ve panik durumunda değilseniz, hastayı güvene aldıktan sonra video görüntüsü çekin, özellikle tanı karmaşası olan hastalar için önemli olabilmektedir).

Nöbetinin bitmesini bekleyin ve hasta kendine gelene kadar yanından ayrılmayın.

İlaç kullanıyor ise mümkünse doktoruna bilgi verin.

[old_news_related_template title="Epilepsi nöbeti geçiren kişiye bunları yapmayın" desc="Halk arasında sara olarak bilinen epilepsi, nöbetlerle kendini gösterir. Nöroloji Uzmanı Doçent Doktor Barış Metin bilinçsiz ilk yardımın hastalara zarar verebileceğini belirterek şu uyarılarda bulundu:" image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/02/iecrop/shutterstock_1033456054-1_16_9_1550305358.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/hayatim/yasam-haberleri/epilepsi-nobeti-geciren-kisiye-bunlari-yapmayin/?_szc_galeri=1"]