Üreticilerin ıspanak toplarken, tüketicilerin de evde pişirirken ıspanağa benzeyen tatala bitkisinin ayrılması gerektiği uyarısında bulunan Tümen, küresel ısınma konusunda da yetkililerin gerekenleri yapmasını istedi. Tümen, 2100 yılına gelindiğinde küresel ısınma sebebiyle Akdeniz ve Ege’de otsulluğun biteceğini de ileri sürdü. Tümen, yaşanan küresel ısınmayla ilgili örneği ise fakülte bahçesinde açan leylak ağaçlarını göstererek verdi.
"ISPANAK DEĞİL TATALA ZEHİRLİYOR"
Tümen ıspanak zehirlenmeleriyle ilgili yaptığı açıklamada, “Ülkemizde son günlerde bir ıspanak zehirlenmesi yaşadık ve bu ıspanak zehirlenmesinin sebebi ıspanak demetlerine karışan halk arasında yöresel ismi tatala, tercüme adı şeytan elması olan Datura Stramonium’dan ileri geldiği bulundu. Peki tatala dediğimiz Datura Stramonium neden bu kadar yıldır yenen ıspanağa zehirli bir ot olarak karışmadı da şimdi karıştı? Bunun üzerinde hiç kimse durmadı. Bunun sebebi tamamen küresel ısınmaya bağlı. Çünkü Datura Stramonium yabani bir bitkidir, tohumlarını Ağustos sonu Eylül başı toprağa atar ve bunlar Mayıs ayında çimlenir. Fakat Kasım ayında ülkemizde 28 dereceye kadar çıkan sıcaklık ve bunun yanında tarlalarda yapılan sulama, ıspanağı yetiştirmeniz için sulama lazım, tohumların yeniden çimlenmesine sebep oldu.
"YEMEK YAPARKEN DİKKAT EDİN"
Biz bunu Ekim ayı ortalarında İznik bölgesinde yaptığımız arazi çalışmalarında, sebze ve meyve yetiştirilen ekili tarlalarda tatalanın tekrar çimlenip çıktığını ve 10 santime kadar yükseldiğini gördük. Tatala bütün Türkiye’de yetişiyor. Baktığınız zaman yetişme alanlarına İç Anadolu’da, Ege’de, Akdeniz’de, Karadeniz’de görebiliyoruz. Bu ıspanakların da İç Anadolu Bölgesi’nde Kızılcahamam yöresinden getirildiği yazılıyordu basında. Oralarda da çimlenerek yetiştiği ve toplayanların gözünden kaçtı. Çünkü ilk yaprakları eğer dikkatli bakmazsanız ıspanakla karıştırabileceğiniz şekildedir. Yani bundan sonra Türkiye’de sadece ıspanakta değil, başka yetiştirilen sebzelerde de karışması mümkün. Ispanakların pişirilirken çok iyi ayıklanmaları ve değişik gördükleri otları ıspanağın içinden almaları gerekiyor. Yani burada zehirlenmelerde ıspanağı suçu yok.” diye konuştu.
KÜRESEL ISINMA SORUNUNA KARŞI NE YAPILMALI?
Küresel ısınmanın tüm dünyanın sorunu olduğuna dikkat çeken Tümen, küresel ısınmaya örnek olarak fakülte bahçesindeki leylakların açmasını örnek gösterdi. Tümen, “Küresel ısınma bundan sonra sadece ülkemizde değil, tüm dünyada en büyük tehdit durumunda ve iklimdeki değişiklik yağmur rejimlerini bozuyor, sıcaklıklar aratıyor ve karbondioksit oranının yükselmesinden dolayı dünyada bir sera etkisi yaşıyoruz. Peki, biz vatandaş olarak ne yapmamız gerekiyor? Evlerde kullandığımız suları çok dikkatli kullanmamız gerekiyor. Çünkü barajlarda bu yağmursuz geçen günlerden dolayı su oranları çok düşüyor. Bir diğer vazife de tabi ülkeleri yönetenlere düşüyor. Çünkü karbondioksit oranını yükselten işletmeler kurulduğu zaman bunlarda baca sistemlerinin saldıkları karbondioksiti en aza düşürecek şekilde çalışmaları için tedbirler alması gerekiyor. Baca sistemini Çevre Bakanlığı istediği için yapıyorlar ama maliyetli diye çalıştırmaktan kaçıyorlar. Yani mümkün olduğu kadar karbondioksit oranını yükseltmeyen bir sistemle çalışmaları gerekiyor. Bir diğer özellik de ağaçlandırmaya çok önem vermeliyiz ki Sayın Cumhurbaşkanımız bu konuda bir seferberlik yaptı.” ifadelerini kullandı.
"2100 YILINDA EGE VE AKDENİZ'DE OTSUL KALMAYACAK"
Birleşmiş Milletler’in yaptığı araştırmalar sonucunda Türkiye’de 2100’lü yıllara gelindiğinde küresel ısınmadan dolayı yaşanacak sorunlar hakkında da bilgiler veren Prof. Dr. Gülendam Tümen, “Birleşmiş Milletler’in iklim rejimiyle uğraşan departmanı dünyada 2050 ve 2100’lerde yağmur rejimlerini ve ovaların, havzaların bunlardan nasıl etkileneceğiyle ilgili bir çalışma yapmış. Bu çalışmada bizde Küçük Menderes ele alınmış ve yapılan çalışmaların sonunda 2100’lere gelindiğinde Türkiye’de Akdeniz ve Ege’de seracılık yapılamayacak kadar şiddetli sıcakların ve kuraklıkların yaşanacağı, eğer bir seracılık yapılacaksa bunun Uşak, Afyon gibi 1000 metreyi geçen yerlere kayacağıyla ilgili çok önemli ve vahim raporlar bulunmakta. Akdeniz ve Ege’de çölleşme tamamen görülecek. Çünkü çöl dediğimiz zaman bu çölü oluşturan tamamen bir yağmur rejimidir. Yani çöl deyince daima kumların olduğu yerler değil, yağmur rejiminin azaldığı yerler akla gelmelidir. 2100 yılına gelindiğinde Akdeniz ve Ege’de hemen hemen otsular bitmiş olacak. Ancak C 4 bitkileri dediğimiz kuraklığa dayanıklı olanlar kalabilecek” dedi.
LEYLAK AĞAÇLARI DA YANILDI
Tümen yaptığı açıklamaların ardından fakülte bahçesine inerek, leylak ağaçlarının açmasını gösterdi. Leylak ağaçlarının normalde ilk baharın ilk aylarında açtığını ifade etti.
ISPANAK SATICISI DERTLİ
Ispanaktan zehirlenmelerle ilgili gündem sonrasında Balıkesir’in en büyük sokak pazarı Cumartesi Pazarı’nda da esnaf satışlardan şikayetçi. Ispanak satıcıları zehirlenme haberlerinin çıkmasıyla satışlarında yarı yarıya düşüş yaşandığını belirtirken, ıspanak fiyatlarının da 5 liradan 2 liraya kadar düştüğünü ifade ettiler. Cumartesi Pazarı esnafından Kadir Serpen ıspanak satışlarının çok düştüğünü belirterek, “Zehirlenme haberlerinden sonra ıspanak satışlarında çok büyük düşüş oldu. Günlük 10-15 kilo ıspanak satılmıyor, ıspanak öldürüyor diye millet ıspanak almıyor. Ispanak konusuna çok darbe gösterdiler. Pazarcı da, eken de, diken de çok darbe gördü.” diye konuştu.(İHA)
[old_news_related_template title="Ispanak tarlada 80 kuruşa düştü" desc="Manisa bölgesinin en büyük ıspanak merkezlerinden olan Salihli Ovası’ndaki ıspanak üreticisini, ıspanağın içerisinden çıkan zehirli otlar vurdu. İstanbul ve Tekirdağ'da çok sayıda kişinin ıspanak yemeği yedikten sonra zehirlenmesinin ardından ıspanak satışlarında yaşanan endişe sonrası ıspanak fiyatları tarlada 80 kuruşa kadar düştü. " image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/11/21/iecrop/resim1_10052228_16_9_1574340106.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/ekonomi/ispanak-tarlada-80-kurusa-dustu-5464989/"]
[old_news_related_template title="Üreticiden ıspanak açıklaması: Numuneler temiz çıktı güvenle yiyebilirsiniz" desc="Bursa'da en fazla ıspanak üretimin yapıldığı Yenişehir'de ilçe Tarım Müdürü Hakan Aranmaz, üretilen ıspanakların denetim ve kontrollerinin sık sık yapıldığını belirterek, 'Vatandaşlarımız güvenle tüketebilir.' açıklamasında bulundu." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/11/15/iecrop/ispanak-numune-kontrollleri-1_16_9_1573796794.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/ekonomi/ureticiden-ispanak-aciklamasi-numuneler-temiz-cikti-guvenle-yiyebilirsiniz-5452420/"]
