HABER/ NAZAN DOĞANER HALICI

Dengemizi çok karmaşık bir mekanizmayla sağlarız. Bu karmaşık mekanizma içerisinde temel olarak iç kulak, göz, ve
tendonlardan kaynaklanan derin duyu, beyincik ve beyin rol oynar. Söz konusu mekanizmanın herhangi bir ayağındaki
bir sorun; karşımıza baş dönmesi olarak çıkabilir... Baş dönmesi altta yatan hastalığa bağlı olarak temelde KBB, nöroloji, beyin cerrahisi, dahiliye, fizik tedavi ve rehabilitasyon branşlarının ilgi alanında olabilir. KBB’yi ilgilendiren en sık neden ise tıp dilinde benign paroksismal pozisyonel vertigo olarak adlandırılan kristal kayması hastalığıdır...

NASIL BİR HASTALIKTIR?

İç kulak, özel anatomik yapısıyla denge sisteminde önemli rol oynar. Başımızın açısal, dikey ve yatay hareketlerine karşı duyarlıdır. Kristaller, hepimizin iç kulağında yer alan yapılardır. Bu mikroskobik düzeydeki yapılar, iç kulakta normalde bulunmamaları gereken yarım daire kanallarının içine kaçarlarsa yanlış uyarana sebep olarak baş dönmesine yol açabilir. Bu baş dönmesi özellikle yatakta dönerken, mutfakta raftan bir şey alırken ya da merdivenden inerken, baş hareketleri ile tetiklenir. Tipik olarak şiddetlidir, ancak saniyeler kadar kısa sürer. Mide bulantısı ve kusma da şikayetlere eklenebilir. Ardından daha uzun süren bir sersemlik hissi kalabilir. İşitme kaybı ya da kulakta çınlama görülmez.

SEBEPLERİ NELERDİR?

Kristal kaymasının bilinen nedenleri arasında başa alınan darbeler, uzamış yatak istirahati, daha önce geçirilen vestibüler nörinit isimli bir denge siniri hastalığı, geçirilmiş bazı kulak ameliyatları sayılabilir. Ancak hastaların büyük bir kısmında yukarıda ifade edilen risk faktörlerine rastlanmamaktadır.

TEŞHİSİ KOLAY MIDIR?

Bu hastalığın tanısı bir pozisyonel testle konulmaktadır. Söz konusu testte hasta yatırılıp baş belirli açılarla belirli pozisyonlara getirilince baş dönmesi tetiklenir, gözde nistagmus adı verilen istemsiz göz hareketleri ortaya çıkar. Bu testle kristal kaymasının hangi kulakta meydana geldiği tespit edilebilir. Her iki kulağın da tutulduğu olgular da mevcuttur. Kristal kayması tanısında MR (emar) gibi görüntüleme yöntemlerinin yeri yoktur.

TEDAVİ YOLLARI NELERDİR?

Kristal kaymasının tedavisinde bir manevra kullanılır. Bu manevranın özü, başın ardışık olarak belirli pozisyonlara getirilmesiyle kristal kaymasının meydana geldiği kulaktaki kristallerin yer çekimi kullanılarak anatomik olarak bulunmaları gereken yere yeniden yönlendirilmeleridir. Bu hastalığın tedavisinde ilaç tedavisi kullanılmamaktadır.