Vergi İdaresi, 2018 yılı gelirleri nedeniyle en çok vergi ödeyen Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi mükelleflerini nihayet açıkladı. Adının açıklanmasını istemeyen mükelleflerin çokluğu nedeniyle bu açıklama pek yavan oldu. Düşünsenize, en çok Gelir Vergisi  ödeyen 100 kişiden 57’sini ve dahası ilk iki sıradaki kişileri öğrenemiyoruz. En çok Kurumlar Vergisi ödeyen 27 şirket de adının, bildirdiği matrahın ve tahakkuk eden verginin gizli kalmasını istedi.

Türkiye genelinde 2018 vergilendirme dönemi yıllık Gelir Vergisi beyanlarına ilişkin olarak; 2019 Mart ayında 3 milyon 540 bin 136 mükellef tarafından yıllık Gelir Vergisi beyannamesi verilmiş. Bu beyannamelerle 87 milyar 914 milyon 102 bin 970 TL matrah beyan edilmiş ve beyan edilen bu tutar üzerinden 23 milyar 617 milyon 67 bin 834 TL gelir vergisi tahakkuk ettirilmiş.

Gelir Vergisi beyanlarında bir önceki yıla (Mart 2017) göre; beyan edilen matrah toplamında yüzde 13.67, tahakkuk eden vergi toplamında yüzde 14.44 artış gerçekleşmiş.

Türkiye genelinde 2018 vergilendirme dönemi için;  her bir mükellef ortalama 24 bin 834 TL matrah beyanında bulunmuş ve bu matrah üzerinden ortalama 6 bin 671 TL gelir vergisi tahakkuk ettirilmiş.

Yani beyan esasına dayanan Türk Vergi Sistemi’nde; 2018 takvim yılı gelirleri ile ilgili beyanname verenler, devlete ayda ortalama 556 lira vergi ödemiş.

ŞİRKETLER AYDA 9 BİN LİRA ÖDEMİŞ!

Bilindiği üzere; yüzde 20 olan Kurumlar Vergisi oranı; 2018, 2019 ve 2020 yılı kurum kazançlarına uygulanmak üzere ve sadece bu yıllarda elde edilen kurum kazançları için yüzde 22’ye çıkartılmıştı.

Türkiye genelinde, 2018 yılı vergilendirme dönemi Kurumlar Vergisi beyanlarına ilişkin olarak; 2019 Nisan ayında 785 bin 656 mükellef tarafından Kurumlar Vergisi beyannamesi verilmiş. Bu kurumlar vergisi beyannameleri ile 430 milyar 878 milyon 66 bin 609 TL matrah beyan edilmiş ve beyan edilen bu tutar üzerinden 85 milyar 262 milyon 503 bin 276 TL kurumlar vergisi tahakkuk ettirilmiş.

2018 yılı vergilendirme dönemi için; her bir mükellef kurum ortalama 548 bin 431 TL matrah beyanında bulunmuş ve bu matrah üzerinden ortalama 108 bin 524 TL kurumlar vergisi tahakkuk ettirilmiş. Yani şirketler devlete ayda 9 bin lira vergi ödemiş!

Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesinde yer alan, en çok Kurumlar Vergisi ödeyen 100 mükellefin bilgileri üzerinde; 27 tanesi ismini, matrah ve tahakkuk bilgilerini açıklamamasına rağmen, bir önceki ve bir sonraki tahakkuk tutarlarını esas alarak, çok az yanılma payı ile şu sonuca ulaştım: İlk on mükellef  21 milyar 730 milyon TL vergi ödeyerek toplam Kurumlar Vergisi’nin yüzde 25.5’ini, ilk 100 mükellef ise 36 milyar vergi tutarı ile yüzde 42.2 sini ödemiş. Kalan 785.556 mükellef ise yüzde 57.8’ini ödemiş.

Kurumlar Vergisi beyanlarında bir önceki yıla (Nisan 2017) göre, beyan edilen matrah toplamında yüzde 29.01, tahakkuk eden vergi toplamında yüzde 38.61 artış olmasının en önemli nedeninin vergi oranının 2 puan yükseltilmesi olduğunun tekrar altını çizmek istiyorum.

UTANILACAK NE VAR?

Anayasamızda vatandaşlar için iki tür ödev vardır: Bunlardan birincisi erkekler için askerlik ödevi, ikincisi ise herkes için vergi ödevidir.

Vatandaşlık ödevini yaparak, Türkiye’de en çok vergi ödeyen Gelir Vergisi mükellefi ya da en çok vergi ödeyen Kurumlar Vergisi mükellefi şirketin ortak ya da yönetim kurulu üyesi olsanız, kamuoyunun karşısına gururla çıkmaz mısınız? Ben çıkarım.

Hal böyle iken; ülkemizde son yıllarda zoraki açıklanan vergi rekortmenleri listesinde, adının açıklanmasını istemeyen mükellef sayısının hızla arttığını görüyoruz. Örneğin; Gelir Vergisi’nde 2009 yılında adının açıklanmasını istemeyen rekortmen mükellef sayısı 20 iken, bu sayı 2018’de 57’ye çıktı. Kurumlar Vergisi’nde de istikrarlı bir şekilde ilk yüz mükellefin yüzde 25’i adını, matrahını, tahakkuk eden vergisini açıklatmıyor.

Listelere vergi kaçırma imkanı olmayıp mecburiyetten girenler; mafyanın hedefi olmamak, akraba, eş ve dostun borç taleplerine muhatap olmamak için ismini açıklatmıyor. Bazen şirketler, aralarındaki ticari rekabet nedeniyle listeye girmelerine rağmen şirketlerinin isimlerini gizli tutuyorlar.

Vergi rekortmenleri listesi, bilindiği üzere zenginlik sıralaması değildir. Beyanname verilen yılda, bir gelir elde etmişseniz bunu beyan edersiniz, vergiyi ödersiniz. Çok varlıklı olmak, vergi rekortmeni olmak anlamına gelmiyor. Menkul sermaye iratlarında çoğunlukla kaynakta tevkif suretiyle vergi ödendiği için; bu listelerde çok zenginlerin görünmemesini, normal karşılamak gerekmektedir.

Son yıllarda, doğalgaza yapılan zamlar dikkate alındığında; ben bu yılki listede BOTAŞ’ın birinci sırada yer almasını bekliyordum. Adını açıklatmak istememiş ise büyük ihtimal 11. sırada olması gerekiyor. Eğer listenin hiçbir yerinde yok ise elde edilen kârlar ne oldu? Offshore bağlantılı bir operasyona mı kurban gitti?