Dün, “Dünya Yolsuzlukla Mücadele Günü”ydü. Böyle bir günde dolandırıcılıklar, yolsuzluklar, bunun için komisyonlar kurulması en yüksek perdeden dile getirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni parti kuracak olan AKP eski Genel Başkanı, eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu, Şehir Üniversitesi üstünden dolandırıcılıkla suçladı. Abdullah Gül, Ali Babacan, Mehmet Şimşek de o suçlamada hedef oldu.

Ahmet Davutoğlu sert bir çıkış yaptı. Cumhurbaşkanları, eski başbakanlar, bankaların özelleştirme idaresinin bağlı olduğu bakanlar, onların hısımları, birinci derecedeki yakınlarının mal varlıklarının TBMM tarafından araştırılmasını önerdi. Siyaset, kirlilikten kurtarılmak isteniyorsa işte fırsat. Ama böyle bir komisyonun kurulmayacağını da biliniz.

SAYDAMLIK, DÜRÜSTLÜK

İçişleri Bakanlığı Mülkiye Müfettişliği, Süleyman Demirel ve Ahmet Necdet Sezer’in Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde Devlet Denetleme Kurulu üyesi olarak kritik araştırmalara imzasını atan Dr. Recep Sanal, yeni tarz siyasetin “saydamlık ve dürüstlük” ekseninde, kararlı ve sürekli şekilde yürütüleceği hususunda, kamuoyu duyarlılığını harekete geçirecek tarzda bir psikolojik harekat planlamasına ihtiyaç olduğunu belirtiyor. “Dünya Yolsuzlukla Mücadele Günü” için Dr. Recep Sanal’a sordum, önerilerinden bazılarını şöyle sıraladı:

- Yolsuzlukla mücadeleye gönülden destek verecek, sağduyusu kuvvetli ve güzel ahlâklı nesiller yetiştirmek için, ilköğretim çağından itibaren eğitim programları hazırlanmalı ve uygulanmalı.

- Yolsuzlukla mücadelenin yasal çerçevesini oluşturacak bir ‘Yolsuzlukla Mücadele Temel Kanunu’ hazırlanmalı.

- Yolsuzlukla mücadele çalışmalarını devletin tüm birimleriyle koordine etmek, yolsuzlukların önlenmesine ilişkin politikalar üretmek, stratejiler belirlemek, standartlar geliştirmek, çok boyutlu yolsuzluk soruşturmalarını yürütmek, soruşturma sonuçlarını izlemek gibi faaliyetlerden sorumlu olmak üzere ‘Yolsuzlukla Mücadele Bakanlığı’  kurulmalı.

- TBMM’de daimi Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu oluşturulmalı, yolsuzlukların siyasi, hukuki, idari, mali boyutlarını da kapsayan, bunlarla etkili şekilde mücadelenin temel politikasını belirleyen bir Yolsuzlukla Mücadele Master Planı hazırlanmalı.

OTOMATİK KALKMALI

- Son 15 yılda tümüyle etkisizleştirilen teftiş kurulları ve diğer denetim birimleri rehabilitasyona tabi tutulmalı, bunlar özellikle yolsuzluk soruşturmaları bağlamında daha güçlü bir şekilde yeniden yapılandırılmalı, Denetim Akademisi kurulmalı.

- Sayıştay’ın görev ve yetkilerinin kapsamı yeniden tanımlanmalı; denetçilere, denetimler sırasında tespit edecekleri yolsuzlukları doğrudan yetkili savcılıklara tevdi etme imkanı sağlanmalı.

- Devletteki üst düzey siyasi ve idari makamların, şahsi servet edinme aracı olarak kullanılması önlenmeli. Bu görevleri üstlenenlerin daha önceki ticari faaliyetlerinden edindikleri varlıkların idaresi kayyuma bırakılmalı. Hakkında ciddi yolsuzluk suçlaması bulunan bir milletvekilinin dokunulmazlığı, iddianamenin Meclis Başkanlığına ulaşmasını takiben otomatik şekilde kalkmış sayılmalı.

SAVCILAR, YETKİLİ MAHKEMELER

- Her türlü yolsuzluk olayını soruşturmak üzere özel yetkili Yolsuzlukla Mücadele Savcılıkları oluşturulmalı. Bunlara ülke çapında ortak operasyonlar yapabilme yetki ve imkanları sağlanmalı.

- Yolsuzluklarla mücadele alanında uzmanlaşmış Yolsuzlukla Mücadele Mahkemeleri kurulmalı veya yetkili mahkemeler oluşturulmalı. Bu tür suçlarda dava ve ceza zamanaşımı süreleri dikkate alınmamalı. Yolsuzlukla ilgili cezalar af ya da erteleme konusu yapılmamalı.

- Devletin tüm istihbarat teşkilatları bünyesinde Yolsuzlukla Mücadele Birimleri, Emniyet ve Jandarmada ‘Yolsuzlukla Mücadele Daireleri’ oluşturulmalı. İstihbarat paylaşımı sağlanmalı, ortak operasyon usulleri geliştirilmeli.

-  Memurların yargılanma sisteminde doğal yargıç ilkesiyle bağdaşmayan özellikle üst yönetim görevlilerine ilişkin muafiyetler ya da ayrıcalıklar kaldırılmalı.  Kurumlarındaki yolsuzluk olaylarını açığa çıkaran denetim elemanları ödüllendirilmeli.

YASAL RANTLAR

- Kamu alım/satımları saydam olmalı. Kentsel alanlardaki tüm imar plânları kent halkının; imar değişiklikleri ise kent konseylerinin onayına sunulmalı. İmar uygulamaları sonucunda oluşacak yasal rantlar, kentin gelişimi ve kamusal nitelikli ihtiyaçları için harcanmalı.

-Yolsuzlukları adeta kurumsallaştıran bürokratik kırtasiyeciliğe ve hantallığa son verilmeli. Kamu görevine atamalar kıdem, kariyer ve liyakat kurallarına uygun olarak yapılmalı. Üst düzey makamlarda görev süresi sınırlandırılmalı.

- Yolsuzlukla mücadeleye milletimizin de aktif katılımını sağlamak için ‘Fahrî Yolsuzluk Müfettişliği’ uygulaması başlatılmalı.