Yılbaşına sayılı günler kala, esnafın merak ettiği konuların başında, bu sorunun yanıtı geliyor. Esnaf, tüccar, şirket ortağı, serbest meslek erbabı gibi Bağ-Kur kapsamında çalışanların ekonomik olarak zor duruma düşmeleri nedeniyle işyerini kapatmaları veya iflas etmeleri durumunda olası gelir kayıplarını telafi etmek amacıyla, 2017 yılında “Esnaf Ahilik Sandığı” kurulmasına ilişkin düzenleme yapılmıştı. Uygulamanın 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi öngörülmüş, daha sonra 1 Ocak 2020 tarihine ertelenmişti.

Esnaf ve temsilcileri olan esnaf odalarının ve TESK’in talebi, hem uygulamanın bir yıl daha ertelenmesi hem de prim oranının yüzde 2’den yüzde 1’e indirilmesi. Olmadı, prim oranlarının yüzde 1.5 sigortalı, yüzde 1.5 devlet katkısı olarak yeniden belirlenmesi.

Yeni bir erteleme yapılmazsa, esnafın işsizlik sigortası fonu olan “Ahilik Fonu” 1 Ocak 2020’de yürürlüğe girecek.

★★★

İsteğe bağlı sigortalılar, jokey ve antrenörler, köy ve mahalle muhtarları ile tarımsal faaliyette bulunanlar hariç olmak üzere, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlar, Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı sayılacak. Esnaf Ahilik Sandığı sigortası zorunlu olup, halen faaliyeti devam edenler 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı olacaklar.

Sigortalılar her ay prime esas kazançlarının yüzde 2’si kadar prim ödeyecek, devlette yüzde 1 oranında katkı yapacak. Ancak prim tutarı, asgari ücretin iki katı üzerinden hesaplanacak tutardan fazla olamayacak.

★★★

Esnaf Ahilik Sandığı işsizlik sigortası fonu gibi çalışacak. İşyerini kapatan veya iflas eden sigortalıya Yasada öngörülen şartları sağlaması halinde günlük Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecek.

Günlük Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama kazancının yüzde 40’ı kadar olacak. Ancak ödenecek aylık miktar, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemeyecek.

Sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;

- 600 gün faaliyetini sürdüren ve primini ödemiş olanlara 180 gün (6 ay),

- 900 gün faaliyetini sürdüren ve primini ödemiş olanlara 240 gün (8 ay),

- 1080 gün faaliyetini sürdüren ve primini ödemiş olanlara 300 gün (10 ay),

süre ile Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecek.

Yasa ertelenmez de 1 Ocak 2020’de yürürlüğe girerse, 600 gün prim ödeme süresi 30 Ağustos 2021 tarihinde tamamlanmış olacağından, ilk Esnaf Ahilik Sandığı Ödeneğine bu tarihten sonra işyerini kapatmak suretiyle sigortalılığı sona erenler hak kazanacak.

★★★

Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılacak. Her ayın beşinde aylık olarak sigortalının kendisine ödenecek. Damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak. Nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemeyecek.

Sigortalı, Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar faaliyetine başlar ve ödenekten yararlanmak için öngörülen şartları yerine getiremeden yeniden faaliyetine son verirse, daha önce hak ettiği Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam edecek. Öngörülen şartları yerine getirmek suretiyle yeniden faaliyetin son bulması hâlinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecek.