Bir ülke yasta! Sultan hayatını kaybetti

Arap dünyasının en uzun süre görevde kalan yöneticilerinden olan Sultan Kâbus bin Said, geçen ay tedavi gördüğü Belçika'dan ülkesine dönmüştü.

1970 yılında İngiltere'nin desteğiyle kansız bir darbe gerçekleştirerek babasını tahttan indiren Kâbus bin Said'in kanser olduğu yolunda haberler basında yer almıştı.

Sultan Kâbus'un ölümünün ardından ülkede üç gün yas ilan edildi.



Arap Yarımadası'nın güneydoğu kıyısında yer alan Umman Sultanlığı'na 50 yıldır hükmeden Sultan Kâbus hiç evlenmedi ve varisi bulunmuyordu.

Katar merkezli Al Jazeera yayın kuruluşu, Sultan Kâbus'un yerine kuzeni Haitham Tarık el Said'in geçeceğini duyurdu. Umman'da yayın yapan iki gazete de Tarık el Said'in yeni sultan olarak yemin edeceğini öne sürdü.

AKILALMAZ YASAKLAR GETİREN BABASINA DARBE

Sultan Kâbus, yüzde 43'ü göçmen olan 4.6 milyonluk ülkenin siyasi hayatına 50 yıl boyunca damga vurdu.

Sultanı Kâbus bin Said, henüz 29 yaşında Umman'ın 13'üncü Sultanı olan münzevi ve aşırı muhafazakâr babası Said bin Teymur'a darbe yaptı.

Radyo dinlemek ve güneş gözlüğü takmak gibi yasaklar getiren Said bin Teymur, kimin evleneceğinden kimin okuyacağına ya da kimin ülkeden ayrılacağına kadar toplum yaşamına müdahil olan bir sultandı.

Sultan Kâbus, yönetimi devralır devralmaz, modern bir yönetim anlayışı getireceğini ve petrolden kazanılan parayı ülkeyi geliştirmek için kullanacağını ilan etti. O dönemde ülkede sadece 10 kilometre asfalt yol ve sadece üç okul bulunuyordu.



NÜKLEER ANLAŞMADA ARABULUCU

İktidarının ilk yıllarında, Britanya güçlerinin desteğiyle ülkenin güney vilayeti Zufar'daki kabile isyanını bastırdı.

Dış politikada tarafsız bir çizgi izleyen Sultan Kâbus, 2013 yılında ABD ile İran arasındaki gizli görüşmelerde arabuluculuk yaptı. Bu görüşmeler 2015'te iki ülke arasında varılan ve geçen yıl ABD Başkanı Donald Trump'ın tek taraflı çekildiği tarihi nükleer anlaşmanın imzalanmasını sağladı.

VİZYONERDİ AMA MUHALİF SESLERİ BASTIRDI

Sultan Kâbus karismatik ve vizyoner bir lider olarak tanımlanıyor ve geniş ölçüde popüler bir figürdü. Fakat o da mutlak monarşinin bir temsilcisiydi ve muhalifleri sesleri bastırıyordu.

Bu kapsamda Arap Baharı olarak nitelendirilen gösteriler sırasında 2011 yılında ülkede memnuniyetsizlik su yüzüne çıktı.

O süreçte Umman'da çok büyük bir isyan yaşanmadı fakat binlerce insan daha iyi maaş, daha fazla iş ve yolsuzluğun bitirilmesi talepleriyle sokaklara çıktı.

Güvenlik güçleri başta göstericilere karşı hoşgörülü davransa da sonradan biber gazı, plastik mermi ve gerçek silah kullandı.



BÜYÜK DEĞİŞİMLER YAŞANMADI AMA...

Protestolar sırasında iki kişi hayatını kaybetti, onlarca sivil yaralandı. Yüzlerce insan "yasa dışı toplanma" ve "Sultan'ı aşağılamak" suçlamalarıyla takibata uğradı.

Gösteriler büyük değişimler yolunda ciddi kazanımlar sağlamadı fakat Sultan Kâbus, yolsuzluk yaptığı düşünülen bazı bakanları görevden aldı, Danışma Konseyi'nin yetkilerini genişletti ve kamuda daha çok iş yaratma vaadinde bulundu.