ABD, Çin ile girdiği ticaret savaşında özellikle teknoloji şirketlerine karşı peş peşe önemli adımlar attı. CNN’de yer alan habere göre Huawei ile başlayıp TikTok ve WeChat ile devam eden yaptırım ve yasaklama hamlesinde sıra, dünyanın en büyük perakende ve internet şirketlerinden Alibaba’ya gelmiş olabilir.
Singapur Ulusal Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan ve aynı zamanda Hinrich Vakfı’nda araştırma görevlisi olarak çalışmalar yürüten Alex Capri, konuyla ilgili değerlendirmede bulundu. Capri, “Bir paradigma değişimi yaşıyoruz. Jeopolitik, şu anda tarihi bir dönüşümden geçiyor. Washington’lı yetkililer Çin teknoloji şirketlerine karşı daha fazla suçlamalar yöneltiyor. ByteDance (TikTok’un sahibi) ve Huawei’nin aksine Alibaba, Batı pazarlarında fazla genişlemedi. Buna rağmen Çin’in ulusal teknoloji şampiyonu olması, ABD’nin onu hedef tahtasına oturtması için yeterli” ifadelerini kullandı.

TRUMP, KURUCUSU JACK MA İÇİN ‘ARKADAŞIM’ DEMİŞTİ


Alibaba, şu ana kadar ABD tarafından tehdit edilmedi. Hatta Donald Trump, corona virüsü salgını sonrası ülkesine yardım malzemesi bağışlayacağını açıklayan Alibaba’nın kurucusu Jack Ma’dan sevgiyle bahsederek kendisi için ‘arkadaşım’ ifadesini kullandı. Ancak buna rağmen Alibaba da ABD’li yetkililerin ‘aklında’ yer alıyor. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, geçen hafta yaptığı açıklamada Amerikan şirketlerinin Çin’in sahip olduğu ‘güvenilmez’ teknolojileri sistemlerinden kaldırmaya çağırdı. Bu açıklamasında Alibaba’nın adını da telaffuz etti.
Alex Capri, Alibaba gibi şirketlerin Çin’e yabancı firmalarla rekabet etmeden, tam korumalı bir şekilde yetiştirildiğine değinerek, “Bu sayede kolayca Pazar payını ele geçiriyorlar. Ancak artık dış pazarlara açılıp rekabet etmek istediklerinde tepkiyle karşılaşıyorlar” dedi.

EĞER ABD TEKNOLOJİSİNDEN AYRILIRSA SORUN OLUR


Alibaba’nın yıllık gelirinin yaklaşık yüzde 80’i (73.5 milyar dolar) Çin’deki e-ticaret ve perakende satışlarından geliyor. Bu nedenle ABD’nin olası yaptırımlarından fazla etkilenmesi beklenmiyor. Hatta ABD’nin bulut teknolojisine karşı yaptırım uygulaması bile, gelirlerinin sadece yüzde 10’unu bu alandan elde eden Alibaba için çok da önemli olmayacak. Ancak yine de çok önemli bir tehlike var!
ABD, WeChat’e karşı aldığı kararın yürürlüğe girmesi halinde uygulama, ABD teknolojisinden tamamen ayrılacak. Bu da Tencent’in, WeChat’i çalışır durumda tutmak için ihtiyacı olan yazılım ve yarı iletkenlerden mahrum bırakacak. Pekin merkezli Gavekal Dragonomics’ten teknoloji analisti Dan Wang, “Eğer Alibaba için de benzer bir karar alınırsa, işte bu çok büyük bir darbe olur. Şirket Çin’de çok büyük bulut operasyonlarına sahip ve bunları, ABD kaynaklı yarı iletken ve yazılımlar sayesinde çalışır tutuyor” ifadelerini kullandı.

APPLE ÇOK DAHA BÜYÜK DARBE YİYEBİLİR


Ancak işin bir de diğer boyutu var. Örneğin ABD Hükümeti’nin kararıyla Apple, TikTok, Alibaba, WeChat gibi uygulamaları App Store’dan kaldırmak zorunda kalırsa, iPhone, Çinli kullanıcılar için artık çekici olmayacak. Red Gate Asset Management’in kurucusu Chingxiao Shao, “Apple eğer WeChat’i App Store’dan çıkarırsa, bu başka bir durum doğurur. Apple’ın alacağı hasar, Tencent’inkinden (WeChat’in sahibi) çok daha büyük olur” uyarısında bulundu. Apple geçen sene toplam satışlarının yüzde 17’sini Çin, Hong Kong ve Tayvan’da (Üçü birlikte ‘Büyük Çin’i oluşturuyor) gerçekleştirdi ve 44 milyar dolar gelir elde etti.