Dünyanın en büyük ekonomik tahmin ve analiz kuruluşlarından birisi olan Oxford Economics’in son yayınladığı rapor, Türkiye’nin kaynak yaratma konusunda yaşadığı zorluğu bir kez daha ortaya koydu. Gelişmekte olan 17 ülkeyi mercek altına alan rapora göre Türkiye, salgının da etkisiyle kaynak yaratma kırılganlığı sıralamasında Güney Afrika, Brezilya, Meksika ve Hindistan’ın ardından 5’inci sırada yer aldı.



ÖDEMELER DENGESİ RİSKİ

Gelişmekte olan ülkelerin piyasanın tepkisinden korktuğu için mali ihtiyat konusunda çok fazla hata yaptığı belirtilen raporda, salgın nedeniyle artan finansman ihtiyaçlarına rağmen yüksek borçlanma maliyetlerinin bu ülkelerin kırılganlıklarını artırdığına dikkat çekildi. Hazırlanan puan tahtasında Türkiye, fonlama konusunda en savunmasız yükselen piyasa ekonomileri arasında yer aldı.

Salgının zayıf ekonomilerde kaynak yaratma konusundaki endişeleri artırdığı belirtilen raporda, Türkiye’nin ödemeler dengesindeki kırılganlığa da dikkat çekildi. Bir ülkenin dış dünya ile yaptığı tüm ekonomik işlemlerin bilançosu anlamına gelen ödemeler dengesinin dört ana kalemini cari işlemler hesabı, sermaye ve finans hesabı, resmi rezervler ve net hata noksan oluşturuyor.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, eylül ayında yayınladığı raporda Türkiye’de ödemeler dengesi krizi olabileceği uyarısında bulunmuştu. Raporda, “Türkiye’nin dış kırılganlıklarının bir ödemeler dengesi krizine yol açma ihtimali güçleniyor. Merkez Bankası’nın TL’yi savunmak için 2020 başından beri yaptığı başarısız girişimler yüzünden Türkiye’nin döviz rezervleri, hem net hem de brüt bazda onlarca yıldır görülmemiş bir düzeye indi. Altın hariç brüt rezervler yılbaşından bu yana yüzde 40 azaldı” sözlerine yer verilmişti.

3 ay içinde önlem alınmazsa şirket iflasları kapıda

Ekonomist Dr. Murat Kubilay, Joe Biden’ın ABD Başkanlığı’na seçilmesiyle Türkiye’nin dış finansman kanallarında yeni sıkıntılar olabileceğine dikkat çekti. Pandemi, döviz cinsi borç ve dış politika üçgenine sıkışan hükümetin gerekli önlemleri almak için de önünde sadece 3 aylık zamanının kaldığını belirten Kubilay, şunları söyledi: Bir kur şokunu daha kaldırma şansımız yok; sadece pahalılaşma değil, özel sektörün döviz borçlarını ödeyemeyip iflası ve daha da artabilecek işsizlik de söz konusu. Merkez Bankası’nın acilen bu yönde faiz kararı alması ve Yeni Ekonomi Programı’nın güncellenmesi şart. Güven oluşursa yeni borçlanma yapılabilir; daha önemlisi yurtdışına ve yastık altına sermaye kaçışı durdurularak Türkiye’nin dış borçlarını ödeyemeyecek ülke şüphesinden kurtulması başarılabilir.

FOTO: SÖZCÜ/ Ekonomist Dr. Murat Kubilay ve Sermaya Piyasası Kurulu eski Başkanı Prof. Dr. Doğan Cansızlar,


“Hiç müdahale edilmezse döviz kuru daha da yükselir”

Sermaya Piyasası Kurulu eski Başkanı Prof. Dr. Doğan Cansızlar, Merkez Bankası’nın faize çok geç müdahale ettiğini de belirterek, “Gerektiğinde faizleri artıracaksınız, gerektiğinde düşüreceksiniz. Hiç müdahale etmeden aynı politikaları devam ettirdiğimiz sürece döviz kuru seviyesinin yılsonuna kadar daha yüksek seviyelere ulaşacağını tahmin ediyorum” dedi. Seçim sonuçları ne olursa olsun ABD’nin Türkiye’yi gözden çıkaramayacağını söyleyen Cansızlar, “Biden’ın iktidara gelmesi Türkiye’yle ilişkileri iyi seviyelere getirir. Şahsi ilişkilerden ziyade kurumsal ilişkiler ön plana çıkar. Biden, 1970’li yıllardan beri Türkiye’yi tanıyan biri. Türkiye’yi gözden çıkaracağını zannetmiyorum” diye konuştu.