Türkiye’nin enerji röntgeninin çekildiği ve değerlendirildiği raporda, “Özellikle 2009’dan itibaren kurulu güç–üretim arasındaki makas açılmıştır. Sebebi ihtiyaçtan daha fazla santral kurulmasıdır” denildi.
Türkiye’nin enerji verimliliğini en az yüzde 25 artırma potansiyeline sahip olduğuna işaret edilen raporda, “Sadece arz tarafına önem veren enerji politikası terk edilmeli ve enerji arzı ve tüketimi, toplum çıkarları doğrultusunda, gerçekçi rakamsal hedefler ile verimlilik kazançlarına dayalı olarak planlanıp uygulanmalıdır” ifadesi yer aldı.
ATIL KAPASİTE SORUN
Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, Üyesi Orhan Aytaç ve Danışmanı Yusuf Bayrak tarafından hazırlanan raporda, “Mevcut santraller verimli kullanılıyor mu, değerlendirilebilecek bir atıl kapasite var mı?” sorularının cevapları ayrıntılarıyla verildi.
Santrallerin kapasite kullanım verilerinin, son 9 yıl içindeki yatırımların yerindeliği açısından soru işaretleri yarattığı kaydedilen raporda şu tespitlere yer verildi:
*Doğalgaz santrallerinde 2007 yılında 14 bin megavat olan kurulu güç ile 95 bin gigavat-saat üretim yapıldı. 2018’de ise neredeyse iki kat artarak 25.6 bin megavata ulaşan kurulu güç ile 92 bin gigavat-saat üretim yapılmıştır.
*2019 yılında kurulu güç 26.1 bin megavata yükselirken üretim 56 bin gigavat-saate düşmüştür. Böylece 2019 yılı kurulu gücü 2007 yılının 1.78 katı olmasına rağmen yaklaşık 38 bin gigavat-saat daha az üretim yapılmıştır.
KURULU GÜCÜN YARISI
Raporda, kurulu güç ve abonelerin en yüksek tüketim yaptığı puant güç talebi arasındaki farkın da açıklamaya muhtaç olduğu vurgulandı.
2019’da elektrik talebinin en fazla olduğu 26.8.2019 günü ölçülen puant gücün dahi 45 bin megavat olduğu kaydedilen raporda, “Bu rakam kurulu gücün yarısından azdır.
Başka bir ifade ile kurulu güç, puant gücün iki katıdır. Yeni santrallara yönelik ihtiyaçlar belirlenmeli ve yatırım planlaması dikkate alınmalı ve kaynak israfı anlamına gelen yatırımlardan kaçınılmalıdır” değerlendirmesi yapıldı.
15 yıllık proje stoku
Türkiye Enerji Görünümü 2020 raporunda şu tespitler yapıldı: “İhtiyacın üzerinde elektrik üretim kapasitesi ve önümüzdeki 15 yıl ihtiyaçları karşılayabilecek proje stoku mevcuttur.
Mevcut santralların bakım, onarım ve rehabilitasyon çalışmalarının düzenli yapılması ve planlı bir enerji yönetimi ile, mevcut elektrik üretiminin asgari dörtte birinden fazla ilave üretim mümkün olabilir.”
