Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre; Bu komisyon tartışmalara neden olurken aynı talimatnamede bulunan bir başka madde ve dayanağı tebliğde bulunan benzer madde nedeniyle bankaların bu komisyonu alamayacağı bazı hukukçular tarafından iddia ediliyor.
'TÜKETİCİNİN ONAYI ALINMALIDIR'
Her iki düzenlemede de "Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur" cümlesi yer alıyor. İşte uzmanlar bu cümleden yola çıkarak vatandaşın onayının alınmadığını ve dolayısıyla 'nakit döviz çekiminden komisyon alınmasının yasal olmadığını söylüyor. Bankalar ise şubeye gelip dövizini almak isteyen vatandaşa "Eğer nakit çekersen komisyon ödersin" demenin onay alınması anlamına geldiğini söylüyor.
[old_news_related_template title="Nakit döviz çekene komisyon geldi" desc="Merkez Bankası'nın 5 Ağustos'ta yayımladığı tebliğ ile izin verdiği nakit döviz talebine komisyon uygulaması bankalar tarafından uygulanmaya başlandı. Bir kamu bankası 3 bin doların üstünde nakit döviz talebi olanlara binde 3 komisyon alırken diğer kamu bankalarında binde 2 ile 5 arasında komisyon kesilmesi bekleniyor. Büyük bir özel bankanın 20 bin liranın üstüne binde 1.5, orta ölçekli bir diğer bankanın ise binde 2 oranında komisyon almaya başladığı öğrenildi." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2020/08/13/iecrop/shutterstock_1407794147_16_9_1597295232.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/nakit-doviz-cekene-komisyon-geldi-5984636/"]
ÖNCE BANKADAN YAZILI İSTENMELİ
Uzmanlar düzenleme sonucu ancak bundan sonra bankalarda döviz yatırımı yapanların komisyon ödeyebileceğini yeni talimatnamenin mevcut döviz yatırımcılarını kapsamadığını belirtirken diğer yandan şimdiye kadar kesilen komisyonların ise geri verilmesi gerektiğini savunuyor. Peki vatandaş ödediği komisyonu nasıl geri alacak?
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk ABD Öğretim Üyesi Murat Batı hem sosyal medyada hem de Birgün Gazetesi'ndeki köşesinde alınan komisyonların geri alınması için 3 yol öneriyor. Batı şunları kaydediyor:
Müşterilerin gidebileceği üç yol var. İlki bir dilekçe hazırlayıp komisyon alan bankaya verip iadesini talep edebilirler. Banka verir mi? Denemekte fayda var.
İkinci yol, kesilen komisyon tutarı 10,390 TL’nin altında ise Kaymakamlık yerleşkelerinde bulunan Tüketici Hakem Heyetine gidilebilir. Şahsen veya avukat aracılığıyla; elden, posta yoluyla veya elektronik ortamda e-Devlet üzerinden tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılabilir.
Uyuşmazlık tutarı 10,390 TL ve fazlası olduğu durumda ise Zorunlu Arabuluculuk sistemine başvurmaları gerekmektedir. Bu iki yoldan birinde sorun çözülmezse Ancak Tüketici Mahkemelerine itiraz edilebilir. Uyuşmazlık miktarına bağlı olarak bu iki yoldan birini tükettikten sonra ancak tüketici mahkemesine itiraz edilebilir."
DANIŞTAY'A İPTAL DAVASI AÇILABİLİR
Batı son yolu ise şöyle dile getiriyor: "Son yol ise bu Talimat icrai mahiyette olması nedeniyle doğrudan Danıştay’a 60 gün içinde iptal davası açılabilir. Bu durumda Talimat iptal edilir ve Tebliğ’in 8’inci maddesi ile Talimat’ın 5’inci maddesi uyarınca keyfi alınan bu komisyonlar müşteriyi bilgilendirmek suretiyle herhangi bir ücret de alınmaksızın nakit döviz çekiminden komisyon alınmış tüm müşterilere iade edilir."
TARTIŞMA NASIL BAŞLADI?
Bankaların talebi ile Merkez Bankası nakit döviz işlemlerinden komisyon alınmasının yolunu açtı. Merkez Bankası 4 Ağustos'ta yayımlanan 'Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliği Uygulama Esasları'nda bankaların efektif yani fiziki döviz çekimlerinde ücret alabileceğini belirtti. TCMB talimatında "Finansal tüketicinin hesabının bulunduğu şubeden yapacağı Türk Lirası para çekimleri için ücret alınamaz ancak yabancı para (efektif) çekimlerinden ücret tahsil edilebilir. Yurt içi diğer şube, yurt dışı diğer şube ve nakit çekim ofisinden para çekme işlemleri ile rutin işlem saati veya iş günü dışında gerçekleştirilen para çekme işlemlerinden ücret tahsil edilebilir" denilerek net olarak döviz çekimlerinden komisyon alınabileceğini ifade etti. Bunun üzerine bankalar nakit döviz çekmek isteyenlerden binde 1 ile binde 5 arasında komisyon almaya başladı.
[old_news_related_template title="Yabancı basından Türk ekonomisine yakın takip" desc="CNBC, yaptığı haberde Türk Lirası’nın zayıflamasının nedenlerini yazdı. Goldman Sachs’ın döviz bölümünün ortak başkanı Kamakshya Trivedi, “Merkez Bankası, likiditeyi sıkılaştırmak için bazı önlemler alsa da reel politika faizinde herhangi bir düzeltme yapmadı. Lira üzerindeki baskının daha da artması bekleniyor gibi” yorumunu yaptı. BlueBay Asset Management’ın analistlerinden Timothy Ash, 'Düşük faiz, yurt dışından sermaye girişini durdurdu' değerlendirmesinde bulundu." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2020/08/14/iecrop/kapalicarsidaki-bir-kuyumcu-reuters_16_9_1597401821.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/yabanci-basindan-turk-ekonomisine-yakin-takip-5987357/"]
AYNI TALİMATNAMEDE ENGEL OLABİLECEK MADDE
Ancak hem aynı talimatnamenin 2'inci maddesinin C bendi hem de talimatnamenin dayanağı olan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'in 5'inci maddesinde yazılı "Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur" cümlesi bu tartışmayı yarattı. Bazı hukukçular 4 Ağustos'ta talimatnamede yapılan düzenleme ile "Yabancı para (efektif) çekimlerinden ücret tahsil edilebilir" cümlesi açık olsa da diğer 2 madde gereği bankaların ancak bundan sonra bankaya döviz yatıranlardan bilgilendirme yaptıktan sonra komisyon alabileceğini belirtiyor.
İŞTE O MADDELER
FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN USÛL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ'İN 5'İNCİ MADDESİ:
(3) Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılır.
TALİMATNAME:
Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılır.
