Korona virüs salgının dünyayı resesyona sürükleyeceği endişeleri ile büyük kayıplar yaşayan para piyasaları petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşle tam bir şok yaşıyor. Suudi Arabistan’ın Rusya’ya karşı bir hamle yaparak ham petrol fiyatlarında indirime gittiğini duyurması dünya piyasalarını alt üst etti.

Ancak Arabistan’ın bu hamlesi ile dünyanın ekonomik durgunluğa sürükleneceği yönündeki korkular dünyanın önde gelen borsalarında satışı tetikledi. Özellikle enerji şirketlerinin hisselerinde büyük kayıp yaşandı.

İngiliz BP’de kayıp yüzde 20’yi aştı. Shell’deki düşüş yüzde 14 olurken Fransız Total de yüzde 12.6 değer kaybetti. Petrol şirketlerinin bu fiyatlarla kredi borçlarını ödemekte güçlük çekebileceği belirtiliyor.

ARABİSTAN FİYATI İNDİRDİ

Analistler, virüs salgını dolayısıyla büyük kayıplar yaşanan piyasalarda petroldeki düşüşle birlikte ikiz şok yaşanabileceğini belirtiyor. Yatırımcılar ise güvenli liman olarak gördükleri altın ve devlet tahvillerine yöneliyor.

Arabistan, günlük petrol üretimini nisan ayında günlük 10 milyon varil seviyesinin üzerine yükselttiğini, ham petrol fiyatını ise varil başına 6-8 dolar düşürdüğünü duyurdu. Arabistan’ın bu hamle ile Rusya ile petrolde bilek güreşine tutuşurken, dünya piyasalarını da alt üst etti.



2007’DE 140 DOLARDI

Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları 1991’den bu yana görülen en sert düşüşü yaşadı. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile OPEC dışı ülkelerin üretimi kısma konusunda anlaşmaya varamamasının Brent petrol fiyatları yaklaşık yüzde 30 düşüşle 30 dolara kadar geriledi.

Petrol fiyatları ocak başında 72 dolardan işlem görüyordu. Petrol fiyatları 2003 yılından bu yana 30 dolar seviyelerine gerilememişti. Küresel ekonomide yaşana gelişmelerden doğrudan etkilenen ham petrol fiyatları ABD’de kredi ve mevduat krizinin yaşandığı 1991’de Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 40 dolar seviyesindeydi.

2007’nin Aralık ayında 140 dolardan işlem gören petrol, 2008’de finansal krizle birlikte 45 dolara kadar gerilemişti.

Petrol piyasalarında yaşanan depremin etkisiyle Asya borsalarında büyük kayıplar yaşanırken, gün boyunda satıcılı bir seyir izleyen Avrupa borsalarında kayıplar yüzde 7’yi buldu.

Ekonomistler, Avrupa’nın büyük ekonomilerinden İtalya’daki virüs salgını dolayısıyla tam bir kaos yaşarken, Rusya ve Arabistan arasında başlayan petrol savaşının kusursuz bir fırtınayı tetiklediğine işaret etti. ABD borsalarında sert satış yaşandı işlemler bir ara durdu.

Korku endeksi zirveye koşuyor


Piyasalardaki oynaklığın aşırı derecede arttığına dikkati çeken analistler, korku endeksi olarak tanımlanan VIX endeksinin 54 puan ile 2008 krizinden bu yana en yüksek seviyesini gördüğünü, yatırımcıların temkinli hareket etmesi gerektiğini bildirdi.

Korku endeksi son olarak 2008 krizinde 82 puanı görmüştü. VIX endeksi gelecek 1 aylık dönemde para piyasalarında olası oynaklığı ölçüyor.

BORSA 7 MİLYAR DOLAR ERİDİ


Dünya piyasalarında yaşanan satış dalgası Borsa İstanbul’u da etkisi altına aldı. Borsa İstanbul güne yüzde 2.79 düşüşle 106.539 puandan başladı. BIST 100 endeksi günü yüzde 5.54 düşüşle 103.524 puandan kapattı. BIST 100 endeksinin piyasa değeri bir günde 7.2 milyar dolar azalışla 118.3 milyar dolara geriledi.

TL bir günde yüzde 0.3 değer kaybederken, dolar günü 6.1200 liradan, Euro ise 6.9660 liradan tamamladı. Türkiye’nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyetini gösteren kredi iflas takası (CDS) primi dün 380’nin üzerinde işlem gördü. CDS en son Ekim 2019’da 410 puana kadar çıkmıştı.

Altın 1800 doları görebilir


Yatırımcıların güvenli liman arayışıyla spot altın, 2012 Aralık ayından bu yana ilk kez 1.700 doları aştı. Altının ons fiyatı 1.702 doları görürken, Kapalıçarşı’da gram altın 327.59 liradan alıcı buldu.

ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs, altın fiyatlarının 1.800 dolara kadar çıkabileceğini öngördü. Analistler, dolardaki gerilemenin de altının yükselişine destek verdiğini belirtti.

Rusya, döviz işlemini yasakladı


Petrol savaşlarının tetiklediği şok dalgasından en çok zararı Rus Rublesi gördü. Rus Rublesi dün yüzde 9’a yakın kayıpla dolar karşısında 74.02 seviyesinden işlem gördü. Rusya Merkez Bankası ise piyasalardaki dalgalanmayı kontrol altına alabilmek için döviz alımlarını 30 gün boyunca durdurma kararı aldı.

Bankadan yapılan açıklamada, küresel petrol piyasalarında yaşanan gelişmeler üzerine, bütçe kuralları gereği iç piyasada döviz alımının 30 gün boyunca durdurulduğu belirtildi. Dolar karşısında Meksika Pesosu yüzde 4.5, Brezilya Reali yüzde 2.5, Güney Afrika Randı yüzde 1.9 değer yitirdi. Hint Rupisi yüzde 0.2, Güney Kore Won’u yüzde 0.9 değer yitirdi. Recep GENEL / SÖZCÜ