ÜniAr'ın, üniversite ve yükseköğretim üzerine araştırmalar yapan bağımsız bir araştırma laboratuvarı olduğunun altını çizen Prof. Karadağ ve Prof. Yücel, hedeflerinin öğrencilerin beklentilerinin dikkate alınarak, üniversitelerin daha öğrenci merkezli olması için yol göstermek olduğunu vurguladı.
39 BİN 386 ÜNİVERSİTELİYE SORULDU
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) istatistiklerine bağlı olarak 2019-2020 öğretim yılında lisans öğrencisi bulunan toplam 125’i devlet, 67’si vakıf olmak üzere 192 üniversite belirlendi. Seçilen üniversitelerde tüm fakülte türlerinde okuyan yüzde 52.1'i kadın, yüzde 47.9'u erkek toplam 39 bin 386 öğrenciyle görüşüldü.
ÖĞRENCİLER KARNE VERDİ
Öğrenci memnuniyeti, "Öğrenim Deneyiminin Tatminkarlığı, Yerleşke ve Yaşamın Doyuruculuğu, Akademik Destek ve İlgi, Kurumun Yönetim ve İşleyişinden Memnuniyet, Öğrenme İmkan ve Kaynaklarının Zenginliği, Kişisel Gelişim ve Kariyer Desteği" gibi 6 ayrı kategoride bu kez öğrenciler okudukları, üniversitelere karne verdi.
HUKUK FAKÜLTELERİ 10 PUAN KAYBETTİ
Bu yıl 5'incisi yapılan araştırmada (2016, 2017, 2018, 2019) göre A+, A ve B düzeyindeki üniversite sayısı gerilerken tüm fakülte türlerinde 2017'ye göre 2020 sonuçlarında memnuniyet düzeylerinde son 5 yılın en düşük oranları ortaya çıktı.
2019'da 488 puan alan tıp fakültelerinin puanı bu yıl 7 puan gerileyerek 475'e düşerken, hukuk fakülteleri geçen yıla göre memnuniyette 10 puan, İlahiyatlar 9 puan kaybetti.
RAPORDAN ÇARPICI TESPİTLER ŞÖYLE
* Türk Üniversiteleri araştırma hem de öğretim kalitesi açısından can çekişiyor. Üniversite yönetimleri öğrenci beklenti ve taleplerini karşılayamıyor ve öğrenci dostu olamıyorlar.
* Türkiye’de gerçek anlamda üniversite diyeceğimiz bir kurumdan bahsetmek giderek daha da güçleşti. Pek çok üniversite lise seviyesinde eğitim-öğretim faaliyeti yürütüyor.
* Türkiye’deki pek çok üniversite öğrencileri bünyesine katmak için kendilerini olduklarından daha iyi gösterme yarışında.
* Öğrencilerde yüksek beklenti oluşturulup, gerçekle buluşması sonucu büyük hayal kırıklıkları üretiliyor. Nitelikli öğrencilerin şok yaşadığı, öğrenciler açısından beklenti tuzağı kuran çok popüler üniversitelerin sayısı da az değil.
"ÜNİVERSİTELER GERİLİYOR"
* Bütün alan ve genel memnuniyet puanlarında 2020 ortalamaları geçmiş dört yılın (2019, 2018, 2017 ve 2016) ortalamalarına göre düşüktür. Ayrıca alan ve genel memnuniyet puan ortalamalarının yıllara göre eğilim incelendiğinde Türkiye’de öğrencilerin üniversitelerinden memnuniyetleri gittikçe geriye gitmektedir.
* Türk Üniversitelerin araştırma ve geliştirme göstergeli sıralama sistemlerindeki gerileme ile birlikte değerlendirildiğinde hem araştırma hem de öğretim kalitesi açısından Türk Yükseköğretim Sistemi can çekişiyor.
* Bu, Türkiye’deki nitelikli öğretim gerçekleştiren üniversitelerin sayısının tıpkı bilimsel yayın/atıflara göre sıralama yapan uluslararası üniversite sıralamalarında olduğu gibi azalma eğiliminde olduğunu gösteriyor.
* Yerleşkelerini değiştiren veya eksikliklerini tamamlayan üniversitelerin memnuniyet puanları anlamlı olarak yükselirken, üniversitelerin göreceli olarak öğrenme imkân ve kaynaklarının zenginliği alanındaki memnuniyet puanları da artış gösterdi.
GERÇEK ÜNİVERSİTE YOK GİBİ
* Üniversitelerdeki puan değişimlerinde rektör ve dekan değişimlerinin -hem olumlu hem de olumsuz- etkileri eğitime ve öğrenci memnuniyetine yansıdığı saptandı.
* Türkiye’de gerçek anlamda üniversite diyeceğimiz bir kurumdan bahsetmek giderek daha da güçleşti.
* Pek çok üniversite, lise seviyesinde öğretim faaliyeti yürütmekte; öğrencilerinin beklenti ve taleplerini karşılayamıyor, üniversite yönetimleri de öğrenci dostu olamıyor.
* Cumhurbaşkanlığı tarafından zorunlu olarak oluşturulan kariyer merkezleri olsa da üniversitelerde öğrencinin kariyerine, gelişimine, akademik ve sosyal sıkıntılarını gidermeye yönelik destek sistemleri ve kültürü yok.
ÖĞRENCİLERE TUZAK KURULUYOR
* Türkiye’deki pek çok üniversite öğrencileri bünyesine katmak için kendilerini olduklarından daha iyi gösterme yaşındadır.
* Bu durum öğrencilerde yüksek beklenti oluşturmakta ancak gerçekle buluşması sonucu büyük hayal kırıklıkları üretmektedir.
* Bu açından nitelikli öğrencilerin şok yaşadığı, öğrenciler açısından beklenti tuzağı kuran çok popüler üniversitelerin sayısı da az değildir.
* Türkiye’deki üniversiteler eğitim öğretim, insan yetiştirme, kaliteli bir yaşam sağlama, fırsat ve imkânları zenginleştirme, kariyer planlama gibi üniversitenin asli faaliyet alanlarına özen göstermekten hızla uzaklaştı.
* Vizyonları zayıf yönetimler büyük ölçüde özgün olmayan izomorf çözümlerle eş biçimsellik tuzağına yelken almaktadırlar.
EN MEMNUN OLUNAN İLK 10 ÜNİVERSİTE
1- Sabancı Üniversitesi, 2- Özyeğin Üniversitesi, 3- İhsan doğramacı Bilkent Üniversitesi, 4- Koç Üniversitesi, 5- Abdullah Gül Üniversitesi, 6- MEF Üniversitesi, 7- Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, 8- Boğaziçi Üniversitesi, 9- İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, 10- Gebze Teknik Üniversitesi...
EN MEMNUN OLUNMAYAN SON 10 ÜNİVERSİTE
192. Antalya Akev Üniversitesi, 191. Hakkari Üniversitesi, 190. İstanbul Esenyurt Üniversitesi, 189. Bitlis Eren Üniversitesi, 188. Munzur Üniversitesi, 187. Şırnak Üniversitesi, 186. Bayburt Üniversitesi, 185. İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, 184.Kayseri Üniversitesi, 183. Iğdır Üniversitesi.
ALTIN ÖDÜL ALAN REKTÖRLER
Öğrenci Memnuniyet Araştırmasında 6 ayrı kategorideki başarılarıyla Abdullah Gül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İhsan Sabuncuoğlu, MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin ve Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Ünal, Altın Ödül alan 3 rektör oldu.
GÜMÜŞ ÖDÜL ALAN REKTÖRLER
İskenderun Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Türkay Dereli, Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan, Bezm-i Âlem Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, Sabancı Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Yusuf Leblebici.
BRONZ ÖDÜL ALAN REKTÖRLER
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed Fatih Andı, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Abdullah Atalar, Gebze Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Hasan Aslan, Beykoz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman, Maltepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şahin Karasar.
ÖĞRENCİLER ÜNİVERSİTELERDEN OLMASA DA YÖK'TEN MEMNUNLAR
Araştırmada ilk defa öğrenciler Yükseköğretim Kurulu'nu (YÖK) da değerlendirildiler. YÖK değerlendirmelerinde en düşük değerlendirme maksimum 100 üzerinden 80 puan ile Öğrencilere Destek ve İlgi , en yüksek değerlendirme ise 91 puan ile YÖK Ulusal Tez Merkezinden Memnuniyet alanı oldu.
Şaşırtıcı olmasa da kurulduğu 1981 yılından itibaren her kesim tarafından eleştirilen, üniversitelerdeki gelişimin önündeki bariyer olarak görülen, siyasi parti programlarında kapatılması üzerine hem fikir olunan YÖK, artık öğrencilerin gözünde olumsuz bir kurum olarak görülmüyor.
Özellikle pandemi sürecinde aldığı hızlı ve yerinde kararların da etkisiyle muhalif politik görüşlerdeki öğrenciler de dahil olmak üzere Öğrenci Dostu Yeni YÖK söyleminin başarılı olduğu söylenebilir.
Özetle YÖK öğrenciler tarafından düzenleyici bir kurul olarak değil bir koordinasyon kurulu olarak görülmekte.
