Türkiye, günlerdir Elazığ'da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremi konuşuyor. Deprem sonrasında 41 kişi hayatını kaybederken, bin 607 kişi yaralandı. Yaralılardan da bin 523'ü taburcu edilirken kalan 84 kişinin hastanede tedavileri sürüyor. Türkiye ise, depremden korunmak ve olası zararlarını azaltmak için neler yapılması gerektiğini konuşuyor.

Elazığ'daki depremden sonra, vatandaşlar içerisindeki sismik izolatör sistemi sayesinde etkilenmeyen ve kentin en güvenilir yapısı kabul edilen Şehit Fethi Tekin Şehir Hastanesi'ne koştu. Peki, nedir bu sismik izolatör sistemi? Nasıl kullanılır? Başka örnekleri var mıdır? Nasıl geliştirilebilir? Hastanenin mimarı Ahmet Akyüz'e sorduk.

[caption id="attachment_5597649" align="alignnone" width="880"] Fethi Sekin Şehir Hastanesi'nin mimarı Ahmet Akyüz. (FOTO: DHA)[/caption]

HASTANEDEKİLER DEPREMİ 3.1 BÜYÜKLÜĞÜNDE HİSSETTİ

Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi'nin zeminine 872 deprem izolatörü yerleştiren mimar Ahmet Akyüz, kendisinin de depremden sonra en güvenli yapı gördüğü için buraya geldiğini belirterek, şunları söyledi:

- Bu sistem sayesinde üst katlar 6.8 büyüklüğündeki depremi 3.1 şeklinde hissetti hatta artçı depremler hissedilmedi. Her kolon üzerinde sismik izolatör var. Bu izolatörler taşıtlarda stabilize yola girdikleri zaman otomobilin sarsıntısını izole etmeye yarayan amortisörler gibi işliyor.

- Dört yöne doğru 50 santimetreye kadar salınım mesafesi var bu izolatörlerin. Yani bina zemini deprem sırasında 50 santimetreye kadar dört yöne doğru salınım gösterebiliyor. Bu sayede de deprem sırasında yukarıdaki işleyişte hiçbir aksaklık olmuyor.

[caption id="attachment_5597654" align="alignnone" width="900"] Bina zemini deprem sırasında 50 santimetreye kadar 4 yöne doğru salınım gösterebiliyor. Bu sayede de deprem sırasında yukarıdaki işleyişte hiçbir aksaklık olmuyor. (FOTO: DHA)[/caption]

"ASANSÖRLERİ DE DURDURUP SABİTLİYOR"

İzolatörlerin deprem anında yüzde 100 kapasite ile çalıştıklarını anlatan mimar Akyüz, sistemin Yozgat, Manisa ve İstanbul'da da bazı hastanelerde kullanıldığını aktardı. Depremin hissedildiği andan itibaren asansörlere de kontakt verildiğini ve o esnada çalışır haldeki asansörlerin en yakın katta durduğunu, duran asansörlerin ise kapılarının açılarak sabitlendiğini belirten Akyüz, sistemin her hastanede ve okulda öncelikli olarak uygulanmasının hayati önem taşıdığını, yapılara sonradan eklenebilecek bir sistem üzerinde çalışmalarını sürdürdüğünü aktardı.

"SAĞLIK BAKANLIĞI YATAK KAPASİTESİNE GÖRE ZORUNLU TUTUYOR"

Konuyla ilgili SÖZCÜ'ye konuşan TMMOB İstanbul İnşaat Mühendisleri Şube Başkanı Nusret Suna, sismik izolatörün depremin yıkıcı etkilerini azaltıcı bir sistem olduğunu belirterek, şunları söyledi:

- Genellikle depremde hiç hasar almaması istenilen yapılarda bu sistem uygulanır. Bu yapılar da hastane yapılarıdır çünkü burada deprem olsa dahi hayatın devam etmesi gerekmektedir. Bu sistem son zamanlarda dünyada da sıklıkla kullanılmaya başlandı. Sağlık Bakanlığı, belli bir yatak kapasitesinin üzerinde olan hastanelere bu sistemin kullanılmasını şart koşuyor.

[caption id="attachment_5597653" align="alignnone" width="900"] Türkiye'de binalar, betonarme sistem, çelik ya da karbon fiber takviyeli polimer ile güçlendiriliyor ancak bu yöntemler arasında en garanti yöntemin sismik izolatör sistemleri olduğu biliniyor. Bu yöntemin kalıcı olması için de bina yapılırken uygulanması önem taşıyor. (FOTO: DHA)[/caption]

YENİ VE PAHALI BİR UYGULAMA

- Her hastane yapısının altına konulup konulmayacağı, hangi bölgelere uygulanacağı titizlikle tespit edilmelidir, zemini sağlam fay hattı üzerinde olmayan bölgelerde ihtiyaca göre kullanılması gerekmektedir" diye konuştu. Her binanın yapısına sismik izolatör uygun değildir. En kolayı ve en doğrusu bina inşa edilirken uygulanmasıdır, yeni ve pahalı bir uygulama ve dünyada da yeni yeni yaygınlaşıyor.

"SİSTEM AMORTİSÖR GİBİ ÇALIŞIYOR"

Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Battal Kılıç, sistemin çok yeni olduğunu belirterek, "Bu sistem arabadaki amortisör gibidir, hani kasisten gidersiniz de bu sistem sayesinde darbeleri daha az hissedersiniz sismik izolatör sistemi de bu şekilde çalışır. Bu sistem deprem anında titreşimi yayar ve depremin şiddetini de bu şekilde azaltır" ifadelerini kullandı.