Dünya Sağlık Örgütü (WHO), kansere bağlı ölümlerin üçte birinin 5 temel davranış ve beslenme alışkanlığıyla ilgili olduğunu belirtiyor... Bunlar; 1.Vücut ağırlığının fazla olması (Yüksek vücut kitle indeksi), şişmanlık-obezite 2. Meyve ve sebze tüketiminin düşük olması 3. Yetersiz fiziksel aktivite 4.Tütün kullanımı 5. Aşırı alkol tüketimidir... Dolayısıyla bilinen risk faktörlerine maruz kalmanın önlenmesi ya da azaltılması kanserlerin ortaya çıkışının ve kansere bağlı ölümlerin önlenmesinde önemli rol oynuyor. İşte hastalıktan korunmak için 8 etkili yol...

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

1- Tütün kullanımı:  Kanserin önlenebilir risk faktörleri arasında en önemlilerinden biridir. Dünyadaki kanser ölümlerinin yüzde 21’inden sorumludur.

2- Sağlıklı beslenme: Kanserden korunmada sağlıklı beslenmenin önemi büyük... Et, süt, tahıl, meyve- sebze ve yağ olmak üzere tüm besin gruplarından dengeli tüketmek önemlidir. Öte yandan mümkün olduğunca hazır, katkılı, GDO’lu, mısır şurubu ve trans yağ içeren besinler uzak durup, organik gıdaların tüketilmesi önemlidir. Fazla tuz ve şekerden de uzak durulması gerekir.

3- Aşırı kilo ve hareketsiz yaşam tarzı: Tüm kanserlerin yüzde 20’sinden sorumludur. Düzenli egzersiz meme, kolorektal ve prostat kanserlerine karşı koruma sağladığı gibi, kanser hastalarında rekürensi (nüks) azaltıp sağkalımı artırmaktadır.

4- Mesleğe bağlı ve çevresel etkenler: Boya, tekstil, petrol, lastik ve kimyevi madde işlerinde çalışanlar mesleki risk altındadır. Bu iş kollarında çalışanların karsinojenlere mümkün olduğu kadar az temas etmesi için gereken önlemlerin alınması hayati önem taşır. Hava kirliliği de önemli bir problemdir ve kansere eğilimi artırmaktadır.

5- HBV ve HPV enfeksiyonları: HBV (Hepatit B virüsü) karaciğer tümörleri, HPV (Human Papilomavirüs) ise rahim ağzı (serviks) kanseriyle ilişkilidir. Yeni kanser vakalarının yüzde 17’sinin enfeksiyonlarla ilişkili olduğu belirlenmiştir.

Doç. Dr. Erkan Arpacı


ALKOLDEN UZAK DURUN

6- Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketiminin orofarinks, özefagus, larinks, rektum, karaciğer, meme kanseri ile ilişkili olduğu saptanmıştır.

7- Güneş: Tekrarlayıcı bir şekilde ve yoğun olarak güneş ışınlarına maruz kalma bazı cilt kanserlerine yol açmaktadır ve özellikle açık havada çalışanlar (tarım işçileri, yol işçileri gibi) için risk oluşturmaktadır.

8- Erken teşhis: Kanserin erken tanısını sağlamak için bireylerin vücutlarındaki normal olmayan gelişmelerde ihmal etmeden hekime başvurması son derece önemlidir. Bunun yanı sıra Dünya Sağlık Örgütü (WHO); meme, rahim ağzı ve kalınbağırsak kanserleri için toplum tabanlı ve hedef nüfusun yüzde 70’ini kapsayacak tarama programları yürütülmesini önermektedir. Türkiye’de de yürütülen bu programların gerçekleştirilmesi için ülke genelinde ücretsiz olarak hizmet veren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) kurulmuş olup, halen ülkemizde 198 adet KETEM mevcuttur.