MİNERAL EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
Beş ana mineral eksikliği kategorisi vardır:
Kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum ve çinko.
Mineral eksikliği belirtileri şunlardır:
- Kalsiyum eksikliği
Güçlü kemikler ve dişler için kalsiyum çok önemlidir. Ayrıca kan damarlarınızın, kaslarınızın, sinirlerinizin ve hormonlarınızın düzgün çalışmasını destekler. Doğal kalsiyum kaynakları arasında süt, yoğurt, peynir ve kemik, fasulye ve bezelye bulunan küçük balıklar bulunur. Kalsiyum eksikliği kısa vadede çok az belirgin semptom üretir. Çünkü vücudunuz kandaki kalsiyum miktarını dikkatlice düzenler. Uzun vadede kalsiyum eksikliği osteopeni adı verilen kemik mineral yoğunluğunun azalmasına neden olabilir. Tedavi edilmezse osteopeni osteoporoza dönüşebilir. Bu, özellikle yaşlı erişkinlerde kemik kırığı riskini artırır. Şiddetli kalsiyum eksikliği belirtileri arasında, kas krampları, uyuşma, parmaklarda karıncalanma, yorgunluk, iştahsızlık, kalp ritimlerinde düzensizlik, çocuklarda büyüme geriliği ve raşitizm, vardır.
- Demir eksikliği
Vücudunuzdaki demirin yarısından fazlası kırmızı kan hücrelerinde bulunur. Demir, dokularınıza oksijen taşıyan bir protein olan hemoglobinin önemli bir parçasıdır. Demir ayrıca vücudunuzu sağlıklı tutan diğer proteinlerin ve enzimlerin bir parçasıdır. En iyi demir kaynakları et, kümes hayvanları veya balıktır. Fasulye veya mercimek gibi bitki bazlı gıdalar da iyi kaynaklardır. Demir eksikliği yavaş gelişir ve anemiye neden olabilir. Demir eksikliği arasında, güçsüzlük, yorgunluk, bağışıklık sistemi bozukluğu vardır.
Foto: shutterstock- Magnezyum eksikliği
Vücudun yüzlerce kimyasal reaksiyon için magnezyum ihtiyacı vardır. Bunlar kan şekeri seviyelerini ve kan basıncını kontrol etmektir. Kasların ve sinirlerin düzgün şekilde çalışması, beyin fonksiyonu, enerji metabolizması ve protein üretimi de magnezyum tarafından kontrol edilir. Vücudun magnezyumunun yaklaşık yüzde 60'ı kemiklerde, yaklaşık yüzde 40'ı kas ve yumuşak doku hücrelerinde bulunur. En iyi magnezyum kaynakları, bakliyat, fındık, tahıllar, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerdir. Magnezyum eksikliği sağlıklı insanlarda çok nadirdir. Böbrekler, magnezyumun vücudu idrardan terk etmesini engelleyebilir. Yine de, bazı ilaçlar ve alkolizm gibi kronik sağlık sorunları magnezyum eksikliğine neden olabilir. Magnezyum eksikliğinin erken belirtileri arasında, yorgunluk, zayıflık, iştah kaybı, mide bulantısı, kusma ve çocuklarda büyüme geriliği vardır. Magnezyum eksikliği, tedavi edilmezse aşağıdaki semptomlara da neden olabilir.
Bunlar:
- Uyuşma
- Karıncalanma
- Kas krampları
- Nöbetler
- Anormal kalp ritmi
Potasyum eksikliği
Potasyum, elektrolit görevi gören bir mineraldir. Kas kasılması, uygun kalp fonksiyonu ve sinir sinyallerinin iletimi için gereklidir. Vücudunuzun karbonhidratları enerjiye dönüştürmesine yardımcı olan ve biri de potasyum olmak üzere birkaç enzime ihtiyacı vardır. En iyi potasyum kaynakları muz, avokado, koyu yapraklı yeşillikler, pancar, patates ve erik gibi meyve ve sebzelerdir. Potasyum eksikliğinin en yaygın nedeni aşırı sıvı kaybıdır. Örnekler arasında uzun süreli kusma, böbrek hastalığı veya diüretikler gibi bazı ilaçların kullanımı sayılabilir. Potasyum eksikliği belirtileri kas krampları ve halsizliktir. Diğer semptomlar, bağırsak felçlerinin neden olduğu kabızlık, şişkinlik veya karın ağrısı olarak ortaya çıkar. Şiddetli potasyum eksikliği, kaslarda felce veya ölüme yol açabilecek kalp ritminde düzensizliğe neden olabilir.
Çinko eksikliği
Çinko, vücut metabolizmasında birçok yönüyle rol oynar.
Bunlar:
- Protein sentezi
- Bağışıklık sistemi fonksiyonu
- Yara iyileşmesi
- DNA sentezi
Hamilelik, çocukluk ve ergenlik döneminde uygun büyüme ve gelişme için de önemlidir. Çinko istiridye, kırmızı et ve kümes hayvanları gibi hayvansal ürünlerde bulunur.
Diğer çinko kaynakları şunlardır:
- Fasulyeler
- Fındık
- Kepekli tahıllar
- Süt Ürünleri
Çinko eksikliği iştah, tat veya koku kaybına neden olabilir. Bağışıklık sisteminin işlevinin azalması ve büyümenin yavaşlaması diğer semptomlardır. Şiddetli çinko eksikliği de ishale, saç dökülmesine ve iktidarsızlığa neden olabilir. Ayrıca vücutta oluşan yaraların iyileşme sürecini uzatabilir.
Foto: shutterstockMİNERAL EKSİKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bir mineral eksikliğinin tedavisi, eksikliğin tipine ve şiddetine bağlıdır. Eksikliğe yol açan altta yatan diğer koşullar da bir faktördür. Mineral eksikliğinin tedavisine geçmeden önce doktorunuz bazı testler isteyebilir. Bu diğer hastalıkların tedavisini veya kullanılan ilaçlardaki değişikliği içerebilir.
Diyet değişiklikleri
Az miktarda bir mineral eksikliğiniz varsa beslenme alışkanlıklarındaki bir değişiklik, eksikliği gidermeye yardımcı olabilir. Demir eksikliği anemisi olan kişilerden daha fazla kırmızı et, beyaz et, yumurta ve demirle güçlendirilmiş tahıllar yemeleri istenebilir. Mineral eksikliği şiddetli olanlar uzman bir diyetisyene yönlendirilebilir. Diyetisyen meyve, sebze ve kepekli tahıllar açısından zengin ve dengeli bir diyet ile ilgili beslenme programı hazırlayabilir. Ayrıca, hangi yiyecekleri yediğinizi ve ilerlemenizi takip etmek için bir yiyecek günlüğü tutmanızı isteyebilir.
Takviyeler
Bazı mineral eksiklikleri sadece diyetle tedavi edilemez. Bir multivitamin veya mineral takviyesi almanız gerekebilir. Bunlar tek başına veya vücudun mineralleri emmesine veya kullanmasına yardımcı olan diğer takviyelerle alınabilir. Örneğin D vitamini genellikle kalsiyum ile birlikte alınır. Doktorunuz veya sağlık uzmanınız ne kadar ve ne sıklıkla takviye almanız gerektiğine karar verecektir. Bu sırada sağlık uzmanınızın talimatlarını takip etmek çok önemlidir, çünkü bazı takviyelerin aşırı alımı zararlı olabilir.
Acil tedavi
Çok ciddi mineral eksikliği vakalarında hastaneye yatış gerekebilir. Mineraller ve diğer besinler intravenöz olarak uygulanabilir.
