Doç. Dr. Sevil Arı YucaİŞTE SEBEPLERİ
Tip 1 diyabet genellikte genetik yatkınlıktan kaynaklansa da hastalığın tetiklenmesini geciktirmek için organik gıdalarla, sağlıklı ve dengeli beslenmek çok önemlidir. Genetiği değiştirilmiş, katkı maddesi içeren gıdalardan uzak durulmalıdır. Hastalığın viral enfeksiyonlar ve çok ağır streslerle de tetiklenebileceği unutulmamalıdır.
TEK TEDAVİ YOLU VARDIR
Çocukluk çağında görülen diyabet (şeker hastalığı) olgularının yüzde 80-95 kadarı Tip 1 diyabettir. Bilinen tek tedavisi dışarıdan ömür boyu insülin verilmesidir. Hastalar düzenli kontrol ve yoğun insülin tedavisi ile uzun yıllar diğer organları etkilenmeden normal bir hayat sürerler. Ayrıca insülinin yanında beslenmelerine dikkat etmeleri ve hareketli olmaları gerekir.
BAŞKA HASTALIKLARLA KARIŞTIRILIR
Çocukluk ve ergenlik çağında birden bire başlayan idrar sıklığında artış ve aşırı su tüketme varsa, bu durum her gün devam ederse ve kilo kaybı görülürse vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Bu çocuklar sık idrara çıktıkları için idrarla ilgili bir sorunları olduğu veya sık nefes alışları nedeniyle akciğer enfeksiyonuna yakalandıkları zannedilebilir. Böyle olduğunda tanı ve tedavi gecikecektir. Bu yüzden doğru doktora gitmek de önemlidir. Tip 1 diyabete çocuk endokrin uzmanları bakmaktadır. Bulunduğumuz yerde çocuk endokrin uzmanına ulaşamıyorsak hasta en kısa sürede çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına muayene ettirilmelidir.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
1 - Daha önce kan şekeriyle ilgili bir şikayeti olmayan çocuk ve ergenler bir gün birden bire çok su içmeye başlar.
2 - Bir diğer şikayet sık sık idrara çıkmaktır. Çocuk gece ve gündüz sık idrar yapar ve su içer. Bazen geceleri altını ıslatabilir. Bu durum tanı alıp tedavi başlayıncaya kadar devam eder.
3 - Çocukta iştah açıktır ama kilo kaybı olur. İlerleyen günlerde karın ağrısı, kusma ve bu bulgularla iştahta azalma da olabilir. Genellikle ilk çok su içmeye başladığı zaman ile doktora gidip tanı aldığı zaman arasında geçen süre 1-4 haftadır. Eğer tanı alma ve tedaviye başlama süresi uzarsa çocukta şeker koması diye tarif edilen bilinç kaybı gelişebilir. Özetle bulguların ortaya çıkışıyla doktora gitme süresi ne kadar uzarsa tablo o kadar ağırlaşır.
4 - Bazen küçük ve bez kullanan çocuklarda bu fazla idrar yapımı gözden kaçabilir ve çocuk su içmeyi bilmeyebilir. Bunlarda yorgunluk ve kilo kaybı dikkat çekmelidir.
5 - Tedavi almayan Tip 1 diyabet hastası çocukların nefeslerinde aseton kokusu oluşur ve bu hemen fark edilir.
6 - Komaya doğru gidenlerde ise nefes alışlarının sık ve derin olduğu görülür.
