Temmuz ayında otomotiv pazarı aşırı sıcaklar ve tatil dinlemedi, 87 bin 401 adetle tarihi bir satışa ulaştı. Daha önce rekor 83 bin 836 adetle 2015 yılına aitti. Ancak bu rekorun hemen ardından ekonomide işler karıştı. Kurlarda büyük sıçrama yaşanırken, kredi faizleri yükselmeye başladı, kamu bankaları önce sıfır sonra da ikinci ele yönelik destek paketlerini sonlandırdı. İşin kötü tarafı artık kura ve faizlere müdahale edecek kaynak ve para da kalmadı.

Yani ağustos ayı ve yılın geri kalanı hakkında temmuz ayındaki gibi iyimser tahminler, yüksek öngörüler yapmak artık pek mümkün değil. Temmuz ayındaki satışlar sonrası yıl sonunda pazarın 800-850 bin seviyelerine gelebileceğini söyleyen Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı ve Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, yaşanan gelişmelerle ilgili, “Her şey çok yeni oldu. Gerek kur gerekse faizlerin etkisini Eylül ayında ancak görürüz” demekle yetindi.

BUGÜNKÜ FİYATLARI ARARIZ

Son dönemde patlayan sıfır otomobil talebine bağlı arzı dengelemek için gemiler dolu bir şekilde yolda, geliyor. Kesin olan bir şey var ki eğer kur seviyesi böyle devam ederse, gümrük çıkışında onları Euro sürprizi bekliyor. Yani beklediğiniz sıfır otomobillerin fiyatlarının önümüzdeki dönemde bu şartlarda artması kaçınılmaz.

Aslında bir bakıma 2018’in son dönemine geri döndük, daha doğrusu o dönem zaten hiç bitmemişti. O yüzden bugünlerde sakin ve temkinli adımlar atmak şart.

YİNE BELİRSİZLİK VAR

Tüm bu resme bakınca, bu dönem mutlaka sıfır araç almayı düşünenlerin, eğer bulabiliyorlarsa geç kalmamasında fayda var. Çünkü döviz ve faiz yükselmeye devam ederse bugünkü yüksek fiyatları bile arayabilirsiniz. Ayrıca ÖTV’de bir türlü güncellenmeyen matrah dilimlerini de unutmayalım. Kurdaki küçük bir artış bile bir anda ÖTV dilimini yüzde 45’ten 50’ye, veya 50’den 60’a çıkartabiliyor.

Sonuç olarak otomotiv sektörünün önünde yine belirsizlik ve öngörülemez bir tablo var. Haydar Yenigün’ün daha önce söylediği gibi, Türkiye’de gerçekten bu belirsizliği iyi yönetenler ancak başarılı olabilir. Yoksa 2018’de olduğu gibi yılsonunda yine elde ciddi bir stokla kala kalabilirler.

Nüfusa göre rekor Temmuz 2015’in


Temmuz ayında tarihi satışa ulaşıldı gibi görünse de aslında nüfusa göre en çok satış hâlâ Temmuz 2015’e ait. Nasıl mı? EBS Danışmanlık’ın nüfus sayısına göre hazırladığı veriler, Temmuz 2020’de 1000 kişiye satılan araç sayısının 1,051 olduğunu, Temmuz 2015’te ise bu sayının 1,065 olduğunu ortaya koyuyor. Zaten temmuz aylarında 3 kez 1000 kişiye satılan araç sayısı 1 adedi geçmiş. 2020 ve 2015 dışında bir de 2017 yılında bu seviye 1,018 olmuş. 1000 kişiye düşen araç sayısında en düşük seviye ise 2019’a ait. Temmuz 2019’da bu oran 0,216’da kalmış ki, kriz yılları olan 2001 ve 2002’nin bile gerisinde.