6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun getirdiği yeniliklerden birisi şirketlerin bağımsız denetimi olup, bağımsız denetime tabi olacak şirketleri belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna verilmiştir. Bakanlar Kurulu her yıl bağımsız denetime tabi olacak şirketleri belirlemektedir. AB müktesebatına uyum sağlamak üzere, bağımsız denetim kapsamı zaman içinde kademeli bir şekilde genişletilmektedir.

KAPSAMA GİRENLER...

Bağımsız denetime tabi şirketlerin belirlenmesine dair 2018/11597 sayılı karar, 26 Mayıs 2018 tarihli ve 30432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve Kamu Gözetimi Kurumu tarafından yapılan duyuru ile de “2018 yılında denetime tabi olup olmadığının değerlendirmesini, eski karar hükümlerine göre yaparak denetime tabi olmadığı için denetçi seçimini gerçekleştirmeyen şirketlerin” denetime tabi olup olmadıklarını, yeni karar hükümleri çerçevesinde tekrar değerlendirmesi ve yeni karara göre denetime tabi olunduğunun anlaşılması durumunda ise denetçi seçimini gerçekleştirmesi gerektiği açıklanmıştı.

16 Şubat 2019 tarihli ve 30688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bağımsız denetime tabi şirketlerin belirlenmesine dair Bakanlar Kurulu kararına ilişkin usul ve esaslarda söz konusu kararın uygulanmasına yönelik usul ve esaslar yer almıştır.

Şirketinizin 2019 hesap döneminde denetime tabi olup olmadığını öğrenmeniz de çok kolaylaştırılmış durumda. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’nun internet sitesinden “sorgulama sistemine “girmeniz yeterli.

Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü 07.01.2020 tarih E-00049475101 sayılı ticaret sicil müdürlüklerine bağımsız denetim yaptırmayan şirketler ile ilgili ihtarname göndermelerine ilişkin yazıyı tebliğ etti.

Türkiye’de mevcut ticaret sicil müdürlükleri, bağımsız denetim kapsamında olduğu halde bağımsız denetim yaptırmamış şirketlere ihtar göndermekte ve Türk Ticaret Kanunu’nun 33. maddesi gereğince işlem yapılacağı bildirilmektedir.

Finansal tabloların, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe standartlarına göre düzenlenmemesi halinde şirketlere 2018 yılı için 6.190 Türk Lirası, 2019 yılı için 7.658 Türk Lirası ve 2020 yılı için 9.387 Türk Lirası “idari para cezası” kesilecektir.

Bağımsız denetim kapsamında olup, bağımsız denetim yaptırmayan şirketleri zor günler beklemektedir. Şöyle ki; Türk Ticaret Kanunu’nun 397. maddesine göre bağımsız denetime tabi olduğu halde denetimden geçmemiş finansal tablolar ile, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir. Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılması; mali tabloların genel kurul tarafından incelenmesi, tartışılması ve ibrasına engel olur.

Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılması; bağımsız denetim yaptırmayan şirketlerin kâr dağıtamaması, sermaye artışı veya azaltımı yapamaması sonucunu doğurur. Fon sağlayan şirketler (kredi verenler vb. ) kredi kararını verebilmek için, firmanın bağımsız denetimden geçmiş mali tablolarını talep ederler. Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar verilmezse, kredi alınamaz. Ticaret sicil müdürlükleri, bağımsız denetim yaptırmayan şirketlere ilişkin hiçbir sicil işlemi yapmayacakları için; şirketler süresi biten imza sirkülerini bile yenileyemeyecekleri için, hukuken çalışamaz bir duruma da geleceklerdir.

Firmanın bağımsız denetime tabi olmasına karşın herhangi bir bağımsız denetçi ile anlaşılmamasından doğacak zararlardan yönetim kurulu sorumludur.

KONUYU ANLAMAMAK VE MALİYET SORUN...

Ekonomik krizin etkisi ile devletin bu tür düzenlemeleri mükellefler tarafından hep maliyet artırıcı düzenlemeler olarak algılanmakta ve ona göre davranılmaktadır. Bugünkü ki şartlarda, kapsama yeni girecek işletmeler için bağımsız denetim maliyeti yıllık 35.000 TL’nin altında değildir. Şirketler iş güvenliğine ayrı para, yeminli mali müşavire ayrı para, bağımsız denetime ayrı para, e-defter, e-arşive, e-faturaya ayrı para nedeni ile bunalmış durumdalar. Bütün bu maliyet etkenine bağımsız denetimin bize ne faydası olacak sorusu da eklenince, çoğunlukla orta büyüklükteki işletmeleri ilgilendiren bu bağımsız denetim uygulamasının yerleşmesi de sıkıntılı ve zorla yerine getirtilen bir süreç haline geliyor.

Bağımsız denetim yaptırmanın faydalarının kapsama giren şirketlere ayrıntılı bir şekilde anlatılmasında büyük fayda vardır. Şirketler haklı olarak, somut faydasını görmedikleri hiç bir hizmete para vermek istememektedirler.