Atatürk döneminin sağlık alanındaki en önemli eserlerinden birisi de Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü’dür. Aşılar üreten, dünya çapında buluşlara damga vuran bu enstitü, AKP döneminde kapatıldı. Enstitünün, Esenboğa Havaalanı yakınında bulunan serum çiftliğini, ana deposunu kapattılar. Şimdi oralarda oto galerileri var. 5 yıllık ebe, hemşire, tıbbi teknologların sınavla alındığı, üç yıllık eğitim verilen Gevher Nesibe Eğitim Enstitüsü’nü de kapattılar. Bunun çok garip bir öyküsü var. “Menzil-Bir Tarikatın İki Yüzü” kitabımda bunu resmi belgelerle açıkladım, kimse de çıkıp, “Hayır böyle olmadı” demedi, diyemedi.

Ankara Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Tezer, korona hakkında Dünya Sağlık Örgütü’nün resmi bilgilerine dayanarak merak edilen soruları şöyle cevaplandırdı:

SOĞUK HAVA, SICAK SU

- Koronavirüs sıcak ve nemli hava içeren bölgelerde bulaşabilir mi?

Sıcak ve nemli hava içeren bölgeler dahil her yerde bulaşabilir. İklimden bağımsız olarak, kovid-19 saptanan alanlara seyahat edecekseniz ya da buralarda yaşıyorsanız, koruyucu tedbirlerin alınması gereklidir. Korunmanın en iyi yolu ellerinizi sıkça yıkamaktır. Burun, göz ve ağıza dokunmak ile oluşabilecek enfeksiyondan korunmak, ellerinizdeki virüsün temizlenmesiyle olur.

- Soğuk hava ve kar yeni koronavirüsü öldürür mü?

Soğuk hava veya kar yeni koronavirüsü öldürmez. Yeni koronavirüstan korunmanın en etkili yolu alkol bazlı solüsyonlarla elin ovalanması ya da su ve sabunla yıkanmasıdır.

- Sıcak suyla banyo koronavirüsü önler mi?

Sıcak banyo yapmak kovid-19’a yakalanmanızı engellemez. Aslında, aşırı sıcak su ile banyo yapmak, sizi yakabileceği için zararlı olabilir.

- Koronavirüs sivrisinek ısırıkları ile bulaşır mı?

Bugüne kadar yeni koronavirüsün sivrisinekler tarafından bulaşabileceğini gösteren hiçbir bilgi veya kanıt bulunmamaktadır. Öncelikle enfekte bir kişi öksürdüğü veya hapşırdığı zaman üretilen damlacıklar veya burundan akıntı yoluyla yayılan bir solunum virüsüdür. Öksüren ve hapşıran insanlarla yakın temastan kaçının.

EL KURUTMA MAKİNELERİ

- El kurutma makineleri koronavirüsü öldürmede etkili midir?

Hayır. El kurutma makineleri bu virüsü öldürmede etkili değildir. Ellerinizi sabunla yıkadıktan sonra kağıt havlu veya ılık hava kurutucusuyla kurulamalısınız.

- Termal tarayıcılar, koronavirüs bulaşmış kişileri saptamada ne kadar etkili?

Termal tarayıcılar enfeksiyon nedeniyle gelişen ateşi yani normal vücut sıcaklığından daha yüksek sıcaklığı olan kişilerin tespit edilmesinde etkilidir. Bununla birlikte, enfekte olan ancak henüz ateşi olmayan insanları tespit edemez. Çünkü enfekte olmuş insanların hastalanıp ateşlenmesi 2 -10 gün sürer.

ZATÜRRE AŞISI ÇÖZÜM MÜ?

- Vücudunuzun her yerine alkol veya klor içerikli sprey sıkmak virüsü öldürebilir mi?

Hayır, vücuduna girmiş olan virüsleri öldürmez. Bu tür spreylerin sıkılması kıyafetlere veya mukozaya (gözler, ağız) zararlı olabilir.

- Zatürre aşıları yeni koronavirüse karşı korur mu?

Zatürre aşıları (Pnomokok, haemophilus influenza tip B), koronavirüse karşı koruma sağlamaz. Bunun için aşı geliştirilmesi gerekiyor. Zatürre aşılarını sağlığınızı korumak için solunum yolu hastalıklarına karşı şiddetle öneririz.

TUZLU SU ÖNLER Mİ?

- Burnunuzu düzenli olarak tuzlu su ile yıkamak enfeksiyonu önler mi?

Yeni koronavirüs ile enfeksiyondan koruduğuna dair bir kanıt yok. Ancak, insanların soğuk algınlığından daha çabuk iyileşmesine yardımcı olabileceğine dair sınırlı kanıt var.

- Sarımsak yemek yeni koronavirüsü önler mi?

Sarımsak, sağlıklı bir besindir. Ancak sarımsak yemenin yeni koronavirüs salgınından koruduğuna dair bir kanıt yok.

- Yeni koronavirüs gençlere de bulaşır mı?

Her yaştan insana yeni koronavirüs bulaşabilir. Yaşlı insanlar ve süregelen tıbbi hastalıkları olan insanlar (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) virüsle ağır bir şekilde hastalanmaya daha yatkındır.

ANTİBİYOTİK ETKİLİ Mİ?

- Yeni koronavirüsün önlenmesinde ve tedavisinde antibiyotikler etkili mi?

Hayır. Antibiyotikler virüslere karşı değil, sadece bakterilere karşı etkilidir. Kovid-19 bir virüstür. Antibiyotikler önleme ya da tedavi amaçlı kullanılamaz

- Yeni koronavirüsü önlemek veya tedavisi için ilaç var mı?

Bugüne kadar, yeni koronavirüsü önlemek veya tedavi etmek için önerilen belirli bir ilaç yoktur. Bazı spesifik tedaviler araştırılıyor ve klinik deneylerle test ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü, bu araştırma ve geliştirme çabalarını hızlandırmaya yardımcı oluyor.

SONUÇ: Ellerinizi sabunla yıkayın, başkalarıyla aranızda en az iki metre mesafe bırakın, öpüşmeyin, tokalaşmayın, mümkün olduğunca sokağa çıkmayın. Bugünlerde geçer.