Yeni yılla birlikte sadece asgari ücret ile memur ve emeklilerin gelirleri değil, kıdem ve ihbar tazminatları ile aile, çocuk ve ölüm yardımı tutarları da arttı. Söz konusu tazminat ve sosyal yardımların hesabında esas alınan parametrelerden asgari ücret yüzde 15 artışla 2.943 lira, memur maaş katsayısı yüzde 4 toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkıyla birlikte yüzde 5,49 oranında artışla (0,146061) oldu.

KIDEM TAZMİNATI

4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışanlara, hizmet sözleşmelerinin kanunda belirtilen hallerden biri ile sona ermesi halinde, her çalışma yılı için 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeniyor. Ancak her bir hizmet yılı için ödenecek tazminat tutarı, Cumhurbaşkanlığı sisteminde en yüksek devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı’na bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarını aşamıyor.

1 Ocak 2020’den itibaren, asgari ücretle kıdem tazminatının tabanı, memur maaş katsayılarıyla tavan tutarı arttı.

2.558,40 lira olan bir yıllık asgari kıdem tazminatı tutarı, asgari ücret artışına bağlı olarak 2.943 lira oldu. 6.379,86 lira olan kıdem tazminatı tavanı ise katsayı artışına bağlı olarak yılın ilk yarısı için 6.730,15 liraya yükseldi.

Buna göre, iş sözleşmesi Ocak-Haziran 2020 döneminde sona erecek olanlardan, asgari ücretle çalışanlar her çalışma yılı için 384 lira, kıdem tazminatına esas ücreti 6.730 lira ve üzerinde olanlar ise her çalışma yılı için 350 lira daha fazla kıdem tazminatı alacaklar.

İHBAR TAZMİNATI

İhbar tazminatı tutarı, işçinin çalışma süresine bağlı olarak 2 ila 8 haftalık ücreti üzerinden hesaplanıyor. Yeni asgari ücretle birlikte asgari ücretlinin ihbar tazminatı tutarı da yüzde 15 oranında artmış oldu.  

AİLE YARDIMI

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202. maddesine göre devlet memurlarına, çalışmayan ve herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eş ve çocukları için aile yardımı ödeniyor.

Eş için aile yardımı tutarı, 2.134 olarak uygulanan aile yardımı ödeneği gösterge rakamının 2.273’e çıkarılmasına ve aylık katsayısındaki artışa bağlı olarak 2020 yılının ilk yarısında 332 lira, 250 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde dilecek miktar üzerinden ödenen çocuk yardımı tutarı ise 36,52 lira oldu. 72. ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için ödenecek yardım tutarı ise 73 lira.

ÖLÜM YARDIMI

Yeni katsayıya göre, 2020 yılının ilk 6 aylık dönemi için devlet memurunun memur olmayan eşinin veya çocuğunun ölümü halinde ödenecek ölüm yardımı 1.387,58 lira, memurun ölümü halinde hak sahiplerine ödenecek ölüm yardımı ise 2.775,16 lira oldu.

İŞ KANUNU’NA TABİ ÇALIŞANLAR

Devlet memurları için yukarıda açıkladığımız aile ve ölüm yardımına ilişkin uygulama, 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışanlar için bazı farklılıklar gösteriyor. Örneğin İş Kanunu kapsamında bulunanlara bu tutarların ödenmesi yasal bir zorunluluk değil. Bu yardımların ödenmesi ancak bireysel veya toplu iş sözleşmeleri ya da işverenin iradesine bağlı olarak söz konusu olabiliyor.

Bu bağlamda, devlet memurlarına ödenen çocuk yardımı tutarlarını aşmayan çocuk yardımları gelir vergisinden müstesna tutulurken, eş için ödenen aile yardımının tamamı vergiye tabi. Çalışanlara veya hak sahiplerine ödenecek ölüm yardımının ise herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın tamamı vergiden müstesna.