Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Evrensel adıyla Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Dünyanın pek çok yerinde çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Tüm kadınların Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun...

Bugün arzulanan düzeye gelmemiş olsa da verilen mücadeleyle kadınlar dünyada da ülkemizde de daha önce olmayan birçok hakka kavuştu, kadın haklarıyla ilgili yasal düzenlemeler yapıldı, yapılıyor...

Örneğin, kadın erkek eşitliği Anayasa’mızda teminat altına alınmış, devlete bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlama yükümlülüğü verilmiş. Hatta bu eşitliğin sağlanması için alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacağı yönünde kadınlar lehine pozitif ayrımcılık yapılabileceği kabul edilmiş.

Bu bağlamda, maluliyet hali hariç olmak üzere sadece kız çocuklarına yetim aylığı ve çeyiz parası ödenmesi, analık halinde kısmi süreli çalışma ve izin hakları, engelli çocuğu olan anneye verilen ilave prim günü ve yaş indirimiyle sağlanan erken emeklilik, örnek olarak verilebilir.

Dünya Emekçi Kadınlar Günü vesilesiyle bugün, kadınlara analık hallerine bağlı olarak sağlanan izin ve sosyal güvenlik haklarına ilişkin paylaşımda bulunacağım.

ANALIK HALİNDE İZİNLER

Kadın çalışana hamilelik süresince periyodik kontroller için ücretli izin verilir.

Hekim raporu ile gerekli görülmesi halinde, hamile kadınların sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılması gerekiyor. Ayrıca hamilelik ve emzirme sürecinde gece postalarında çalıştırılmaları yasak. 

Çalışan kadınlara doğumdan önce 8 (çoğul gebelikte on) ve doğumdan sonra 8 hafta doğum izni veriliyor. Doktor onayı ile doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışılması durumunda, çalışılan süreler doğum sonrası izin süresine ekleniyor.

Doğum izni süresinde SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ve doğum sonrası emzirme ödeneği veriliyor.

Bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde 1.5 saat süt izni verilmek zorunda. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını anneler kendileri belirleyebiliyor.

Doğum sonrası iznin bitiminden itibaren istemeleri halinde birinci doğumda 2, ikinci doğumda 4, sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle yarım gün çalışabiliyor. Çoğul doğum halinde bu sürelere 30’ar gün ekleniyor. Çocuğun engelli doğması halinde bu süre 360 gün olarak uygulanıyor.  Ücretsiz izin süresince yarım çalışma ödeneği ödeniyor.

Doğum izninden sonra istenirse 6 ay ücretsiz izin alınabiliyor. Tüm bu izinlerin bitiminden sonra çocuğun ilköğretim çağına gelene kadar kısmi süreli çalışma talebinde bulunulabiliyor.

ERKEN EMEKLİLİK

İlk defa sigortalı olduğu tarihten sonra anne olan kadınlar, ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri ile üç çocuk için doğum tarihinden sonraki 2 yıllık süre içinde kalan çalışamadıkları (prim ödenmemiş) süreleri borçlanabiliyorlar. Böylece üç çocuk için 6 yıla (2160 güne) kadar prim günü kazanabiliyorlar.

Bakıma muhtaç derecede engelli çocuğu olan sigortalı annelerin prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor. Eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor. Böylece daha erken emekli olabilmeleri olanaklı hale geliyor.