Kamera: Sinan Tunç

Corona virüs vakalarında yaşanan artışın ardından sokağa çıkma yasaklarının geri gelmesiyle beraber lokanta ve kafelere de kısıtlama getirilmişti. Aylardır kapalı olan esnaf, kepenkleri tamamen kapatmamak için direnirken "Yerinde karar" açıklamasının ardından tekrar açılmak için heyecan içine girdi. Zor günlerin ardından mikrofonu uzattığımız esnaf içini SÖZCÜ'ye döktü.

"BU SÜREÇTE DEVLETTEN ÇOK ŞEY BEKLEDİK"

65 yıllık bir firmanın 2.kuşak sahibi olan Tahir Sargın, pandeminin bütün esnafı etkilediğini belirterek şunları söyledi:

"En azından paket servis yaparak zararımızı azaltmaya çalışıyoruz. Şu dönemde kira yardımı alsan da 750 TL komik bir rakam.

Sonumuzun ne olacağı belli değil. Birçok arkadaşımız battı, birçok arkadaşımız battığının farkında değil. Birçok arkadaşımız yeniden açılma olduğunda dükkanını açacak durumda değil. Bu süreçte devletten çok şey bekledik. Yurtdışındaki örnekler gibi. Tabi bizim devletimiz o kadar ekonomisi iyi bir devlet değil. Ama en azından bize vermese bile bizden almayabilirdi mesela SGK primlerini ve stopajları. Bu dönemde yine bizi mal sahipleriyle baş başa bıraktılar. Kiminin mal sahibi kirada indirim yaptı, kimisi almadı, kimisi de tam aldı.

Sektör açısından çok zor bir döneme gireceğiz. Ayakta durmaya çalışıyoruz. Geçmişteki birikimlerimizi kullandık. 1 Mart'ta tam açılma olacağını düşünmüyorum. Otobüsler, metrobüsler çalışırken bizim kapalı olmamızın bir mantığı yok. Belli kurallar çerçevesinde açılmamız gerektiğini düşünüyorum. Vergi daireleri, otobüsler, bankalar her yer çalışıyor ama restoranlar kapalı.

Televizyonda izliyoruz kayak tatillerini, Antalya'daki otellerin restoranlarını izleyince moralimiz bozuluyor. Otelci bir bakanımız var restorancı bir bakanımız mı olması gerekiyor açılmamız için?

Tam açılacağını düşünmüyorum ama paket serviste zaman sınırlamasının kaldırılması gerektiğini düşünüyorum. Kapasitenin de yüzde 10, yüzde 20 gibi en azından 1-2 masa her dükkan alsa bir çalışanın günlük yevmiyesini çıkarır."

[caption id="attachment_6284709" align="alignnone" width="1024"] Tahir Sargın[/caption]

"BU VEBA ARTIK AFETE DÖNÜŞTÜ"

Lokanta sahibi Hamza Şen ise şunları söyledi:

"Pandemi yerle bir etti bizi. Camiler açık, yüzlerce insan camilere girebiliyor. Karadeniz'de AKP'nin kongrelerinde herhalde bu pandemi diye bir şey yok. Ama bizim bu mekanlara virüs giriyor. 3-5 kişi bir araya gelip yemek verdiğimizde her gün biz cezayla karşı karşıya geliyoruz. Hizmet sektörü, eğitim sektörü yerle bir oldu. Kiramızı, elemanların paralarını ödeyemiyoruz. Bir an evvel açılsın artık ya da bütün ülkeyi kapatsınlar bir ay ondan sonra açsınlar ki millet nefes alsın artık. 8 ayda 150-160 bin borcumuz birikti.

Üstümüzde yurt var mesela. Kan ağlıyorlar. Her bir yurdun 20-30 bin kiraları var. Bu veba artık afete dönüştü. Bilim Kurulu'nun bütün şartlarına uyacağız. Yeter ki açılsın artık. Erdoğan miting yapıyor binlerce insan geliyor daha da 'gelin' diyor. Karadeniz şimdi perişan oldu. Çocuklarım mesela okul okuyor eğitim sektörü perişan oldu. Çocukların iki seneleri kayboldu. Devlet bize sahip çıksın. Ne yapalım biz? Kapatalım mı bu ülkeden gidelim mi? 10 bin lira kira veren adama 750 lira versen ne olur?"

[caption id="attachment_6284712" align="alignnone" width="1024"] Hamza Şen[/caption]

"AÇILDIKTAN SONRA ESNAFA EN AZ ALTI AY DESTEK LAZIM"

Yeni açılan bir kafenin sahibi olan Ediz Feyiz, pandemi sürecinin yeni açılan yerler için daha kötü geçtiğini kaydederek, "Devletin verdiği destekler hiçbir şekilde destek olmadı bize. Bizim kapalı olduğumuz dönemde farklı yerlerde gördük dükkanlar kapalı, masalar yok ama dükkanların önünde bir yoğunluk, AVM'lerde bir yoğunluk olduğunu gördük. Sıkıntının daha çok açıldıktan sonra yaşanacağını düşünüyorum. Esas dükkanların kapanması yüzde 30 yüzde 40 kapasite ile açarlarsa o zaman sıkıntı başlayacak. Açıldıktan sonra esnafa en azından 6 ay destek lazım. Kira yardımları ya da bazı destekler sağlandı ama biz faydalanamadık mesela. O desteği vereceğine SGK'yı, vergileri erteleyebilir. Ama onu da yapmadılar. Bahsedilen 45 dakika sınırının da nasıl kontrol edileceğini bilmiyorum. Adam gelecek oturacak nasıl diyeceksin '45 dakika sonra kalk' diye" ifadelerini kullandı.

[caption id="attachment_6284713" align="alignnone" width="1024"] Ediz Feyiz[/caption]

"İŞİMİZİ VE MÜŞTERİLERLE İLGİLENMEYİ ÇOK ÖZLEDİK"

Bir kafe işletmecisi Hidayet Öner de "İşler yüzde 70 yüzde 80'e kadar düştü. Havalar soğuyunca daha da düştü. Zor durumdayız. 1 Mart'ta açılacağına inanmak istiyoruz. Hem işimizi hem de müşterilerle ilgilenmeyi çok özledik." diye konuşurken bir lokanta işletmecisi Nedim Çakalık, "Pandemi döneminde ilk dönem tamamen kapalıydık şimdi de kendimiz için açtık. Oturup çay kahve içiyoruz. Paket servis yapmıyoruz. Kiralarımız oldukça yüksek. Faturalar işliyor. Ortalama 40 bin lira kiramız var. Kredi çekerek çevirmeye çalıştık bu süreci. Kira yardımı ya da ciro kaybı için bir destek almadık daha. Zaten 750 lira bizim işimize de gelmez." diye konuştu.

[caption id="attachment_6284722" align="alignnone" width="1024"] Hidayet öner[/caption]