Covid-19 salgını sürecinde 3.7 milyon işçinin yararlandığı, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenen Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) 31 Mart tarihinde sona erdi. Kararın ardından şikayetler birbirini izledi. İşçi ve işveren dünyası, yaşanan sıkıntıları SÖZCÜ’ye anlattı.
ESKİŞEHİR
“KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ERKEN KALDIRILDI”
Kısa Çalışma Ödeneği’nin kaldırılmasının, işverenler için çok bir ciddi maliyet artışı olduğunu dile getiren Eskişehir Lokantacılar Oda Başkanı Bahar Bilen, “Kısa Çalışma Ödeneği erken kaldırıldı. Hem çalışan personel hem de işveren açısından kaygı oluşturdu. İşten çalışanları çıkarma yasakları var. Paket servis haricindeki işletmeler Ramazan dolayısıyla alınan karar gereği kapatıldı. Devlet bu aşamada alacaklarından fedakarlıkta bulunması gerekiyor” şeklinde konuştu.
Eskişehir Lokantacılar Oda Başkanı Bahar Bilen“ÖNÜMÜZDEKİ 5-6 YIL ESNAFIN KENDİNİ TOPLAMASI MÜMKÜN GÖZÜKMÜYOR”
Esnafın borçlarının biriktiğine dikkat çeken Bilen, “İşletmelerini kapatma mecburiyetinde kaldılar. Önümüzdeki 5-6 yıl esnafın kendisini toplaması mümkün görülmüyor. Esnafa faizsiz kredi imkanı sağlanmalı. Alacaklarından fedakarlıkta bulunmalı. Paket servisi haricinde iş yerini kapatmak zorunda kalan esnafın kira, elektrik, doğalgaz ve çalışanların maaşlarını karşılamalı” açıklamasında bulundu.
Eskişehir Ticaret Odası (ETO) Başkanı Metin Güler“KAPANAN İŞ YERLERİ VAR”
Kısa Çalışma Ödeneği uygulamasının devam etmesi gerektiğini söyleyen Eskişehir Ticaret Odası (ETO) Başkanı Metin Güler ise şu ifadelere yer verdi:
"Kısıtlama dönemiyle birlikte yeni bir dönem başladı. Tabi bir yandan bazı işyerlerinin kapanması şuanda gündemde. Şu anda kapanan iş yerleri mevcut. Kapanan iş yerlerinde çalışan arkadaşlarımızın mağduriyetleri söz konusu olacak. Kapalı bir iş yerinde esnafımız veya tüccarımız hangi kazançla çalışanının maaşını ödeyebilecek. Bu nedenle Kısa Çalışma Ödeneği'nin yeniden devam etmesi gerektiğini düşünüyorum."
BURSA
“HİÇ DEĞİLSE PANDEMİ DÖNEMİNDE DEVAM ETTİRİLMELİYDİ”
“Kısa çalışma ödeneği birçok insanın hayatını sürdürmesi için gerekli bir durumdu" diyen DİSK Genel Sekreteri ve Birleşik Metal İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, "Onu hükümet bilinçli bir şekilde kaldırdı. İnsanları daha az ücret alabileceği ücretsiz izine yönlendirmek için yapılmış bir uygulama. İşsizlik parasını dahi tükettiler. ‘İşçilere nasıl 3-5 kuruş daha az verebilirim’in hesabı yapılmakta. Hiçbir şekilde doğru bir uygulama değil. Kısa çalışma uygulaması hiç değilse pandemi döneminde devam ettirilmeliydi” ifadelerini kullandı.
DİSK Genel Sekreteri ve Birleşik Metal İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu“İŞTEN ÇIKARMANIN ÖNÜNE GEÇEN BİR UYGULAMAYDI”
Serdaroğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Fabrikalarda işçilerin atılmasının ve işten çıkarılmasının da önüne geçen bir uygulama idi. Bu tamamen hükümetin yanlış uyguladığı politikadan kaynaklı. Bu yanlış politikası da artık vereceği zannediyorum para da kalmadı işsizlik sigortasında. Kısa Çalışma Ödeneği bugünler için önemli bir uygulama. İşçinin zor durumda kaldığı zamanlar. Mutlaka oralardan yararlanması için oluşturulmuş bir fondur. Böyle kötü bir günde o fondan yararlandırmıyorsanız başka hangi zamanda yararlandıracaksınız? Ücretsiz izin uygulaması tamamen keyfi bir uygulama. Ücretsiz izne çıkartarak, hem işverenlerin eline önemli bir fırsat vermiş oluyorsunuz hem de işçileri daha düşük bir ücrete neredeyse yarı yarıya düşük bir ücrete mahkum etmiş oluyorsunuz. Kısa Çalışma Ödeneği’ni bütün kurumlar uzatılması için ısrarla vurgu yaparken hükümetin bunu reddetmesi kaynağın tükenmesi anlamına geliyor."
İSTANBUL
“AYRIM YAPILMALIYDI”
Hükümetin yiyecek, içecek sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde martta sigortalı çalışıp da işvereni tarafından ücretsiz izne ayrılan yaklaşık 282 bin kişiye bin 500 lira nakdi ücret desteği vereceği haberleri de çalışma dünyasının gündeminde. Kısa Çalışma Ödeneği’nin salgın sürecinde çalışanlar için önemli bir katkı olduğunu belirten meyhane işletmecisi Serhat Saymadi, “Ne yazık ki bu sonlandı. (Şimdi herkese bin 500 TL ödeme yapılacağı haberleri var). Bu, bütün çalışanlar açısından bir gelir kaybı. Hükümet Kısa Çalışma Ödeneği’ni, pandemiden etkilenmeyen veya çok az etkilenen işletmelerde kesebilir. Uygulamada bir çeşitliliğe gidilmesi gerekiyor. Pandemiden çok etkilenen, az etkilenen, hiç etkilenmeyen işletmeler diye bir ayrıma gidilseydi makul olurdu ama toptancı bir yaklaşım var. Pandemiden çok etkilenen sektörlerde Kısa Çalışma Ödeneği uygulaması yapmak yerine, pandemiden çok etkilenen sektörlerde bu uygulama sürdürülebilirdi” diye konuştu.
“UYGULAMANIN KALKMASIYLA ÇALIŞANLAR ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILDI”
Salgından direkt olarak etkilenen sektörlerde Kısa Çalışma Ödeneği uygulamasının mutlaka sürdürülmesi gerektiğini söyleyen Saymadi, “Uygulamanın kalkmasıyla çalışanların çoğu ücretsiz izne çıkartıldı. İşten çıkarma yasağı kaldırıldıktan sonra, ücretsiz izinde olan insanların en az yüzde 30, yüzde 40’ı işini kaybedecek” dedi.
“ARTIK DAYANAK GÜCÜMÜZ KALMADI”
Sektörün son 6 aydır çok büyük sıkıntı içerisinde olduğunu ancak Kısa Çalışma Ödeneği’nin sonlandırılmasıyla birlikte bu sıkıntının daha da arttığına dikkat çeken Kafe-Bar Çalışanları Dayanışması Sözcüsü Göksu Uyar, “Geçtiğimiz günlerde işletmeleri ziyarete gittik, herkesin söylediği şu; ‘Bu zamana kadar dayandık ama bu son kapanmaya artık dayanacak gücümüz yok. Çünkü herhangi bir şekilde destek alamayacağız, Kısa Çalışma Ödeneği uygulaması da sonlandırıldı…’ Bazı yöneticilerin huzur hakkı maaşı alması, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın günlük masrafının 10 milyon TL oluşu, bunların hepsi kapatılsın. Buradaki bütün ödenekler bizlere (kafe-bar çalışanlarına) aktarılsın, geçinemeyen milyonlarca insan var” açıklamasında bulundu.
MANİSA
“BİR İŞÇİ BİN 500 TL İLE NASIL GEÇİNECEK?”
İşlerin azaldığı hatta durma noktasına geldiği Covid-19 salgını döneminde Kısa Çalışma Ödeneği’nin hem işvereni hem de işçiyi rahatlattığını vurgulayan Türk-İş Manisa İl Temsilcisi Ercan Dereli, “Ancak kısa çalışma ödeneğinin kalkmasıyla birlikte önümüzdeki süreçte işverenler ‘Benim işim durma noktasına geldi’ diyerek işçileri ücretsiz izne çıkarmaya başlayacak. Bu da işçinin bir ayını yaklaşık bin 500 lira ile geçinmesi anlamına gelir. Böyle bir dönemde bir işçi nasıl bin 500 lira ile ayını geçirecek?” ifadelerini kullandı.
Türk-İş Manisa İl Temsilcisi Ercan Dereli“SESİMİZ DUYULMADI”
Bazı iş kollarında işçilerin ücretsiz izne çıkarılmaya başlandığını duyduklarını belirten Dereli, “Biz her zaman kısa çalışma ödeneğinin süresini en az pandemi dönemi geçene kadar uzatılması taraftarıydık. Ancak sesimiz duyulmadı. Şu anda zaten Kod-29’tan bazı sektörlerde işten çıkartmalar var. Ama kısa çalışma ödeneğinin kalkmasıyla birlikte bu koddan işten çıkartmalarda artabilir” dedi.
