Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ‘Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik’i Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikte kripto paralar, "Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder." şeklinde tanımlandı.

Yönetmeliğine göre kripto varlıklar ödemelerde doğrudan veya dolaylı olarak kullanılamayacak ve kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacak.

Peki bütün bunlar ne anlama geliyor ve Merkez Bankası'nın bu adımı kripto para dünyasını nasıl etkiler? Uzmanlar sozcu.com.tr'ye değerlendirdi.

MANUKYAN: OTURMUŞ BİR SİSTEM YOK


İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan konu hakkında sozcu. com.tr'ye açıklamalarda bulundu.

İyimser ve temkinli bir bakış açısı ile bakıldığında şu anda Türkiye'de de, dünyanın birçok ülkesinde de bu konuların (kripto paraların vergilendirilmesi, muhasebe kayıtlarının nasıl tutulacağı vs.) çok iyi detaylandırılmış olmadığını belirten Manukyan, "Birkaç hafta önce Tesla bilançosuna Bitcoin aldığında, 'Tesla Bitcoin ile satış yaparsa bunları bilançoda nasıl tutacak? Satıldığında ya da alındığında nasıl vergilendirilecek?' gibi tartışmalar oldu.

Genel olarak şu yanlış bir yaklaşım değil; kripto paraların kullanılmasında oturmuş bir sistem yok. Dolayısı ile bir işlem söz konusu olduğu zaman; nasıl vergilendirilecek, kurum bilançosunda hangi kalem altında olacak, değer kaybı-kazancı nasıl yansıtılır vs., bunların önüne geçmek için şu anda belirli bir süreliğine yasaklama getirilmiş olabilir." değerlendirilmesinde bulundu.

İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan

"BITCOIN BİR ÖDEME SİSTEMİ"


Bitcoin'in bir ödeme sitemi olduğunun unutulmaması gerektiğini ifade eden Manukyan, "Öte yandan şunu da unutmamak gerekiyor. Bitcoin'in 'wihte paper'ını okuduğunuzda Satoshi'nin yapmaya çalıştığı bir elektronik ödeme sitemi. Biz şu anda bunu bir varlık olarak konuşuyoruz. Ciddi spekülatif dalga var ama Bitcoin tarafına baktığınızda zaten bu bir ödeme sistemi." dedi.

"KALICI OLARAK SINIRLANDIRMAK DOĞRU OLMAZ"


Bütün dünyada dijital merkez bankası parası çalışmaları olduğunu ve Türkiye'nin bu ülkeler arasında yer aldığını söyleyen Manukyan, "Dijital merkez bankası parasında iki model var. Birincisi doğrudan, ikincisi dolaylı çalışması.

Doğrudan çalışması merkez bankası ile vatandaş arasında doğrudan bir ilişki olması anlamına geliyor. Dolaylı olduğu zaman da arada bir ödemeler sistemi oluyor. Bu katmanda kripto para olması gerekmiyor, şart değil. Çin, dijital merkez bankası parasını test ediyor. Oraya baktığımızda böyle bir mecburiyet olmadığını görüyoruz.

Ama bir serbest piyasa ortamında hizmetin daha iyi, daha ucuza verilmesi, daha yaratıcı fikirler olması açısından kripto paranın bir yeri olduğunu, olabileceğini görüyoruz. Dolayısı ile bunu kalıcı olarak sınırlandırmak çok doğru olmayabilir diye düşünüyorum." diyerek sözlerini tamamladı.

KURTULUŞ: DEVLET RİSKİ AZALTMAK İSTEMİŞ OLABİLİR


Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı Kadir Kurtuluş da Merkez Bankası'nın adımını sozcu.com.tr'ye değerlendirdi.

Söz konusu düzenlemenin Covid etkisiyle gelmiş olabileceğini  belirten Kurtuluş, "Devletin kripto paralara bakışıyla tam anlamıyla örtüştüğünü söyleyemem fakat Covid nedeniyle alelacele alınmış bir tedbir olduğunu düşünüyorum.

Biliyorsunuz insanlar kredi kartıyla dahi çok hızlı şekilde bu piyasalara ve kripto paralara erişebiliyor. Bu da olası kriz anlarında mağduriyetlerin artmasına sebep olabilir. Covid nedeniyle bu riskleri almak istemeyen devlet otoritesi piyasaya girişi zorlaştırarak insanların riskini azaltmayı hedeflenmiş olabilir." dedi.

Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı Kadir Kurtuluş

"GÖRMEZDEN GELMEK ÇÖZÜM DEĞİL"


Bu tip mevzuatların çok kritik olduğunu belirten Kurtuluş, "Örneğin yanlış bir vergi düzenlemesi olursa bu durum bir anda milyarlarca lira likit parayı yabancı borsalara kaçırabilir. Şimdi de insanlar için Türk borsalarında kalmalarının bir esprisi kalmazsa o vakit o borsalardaki kripto varlıklar anlık olarak yabancı borsalara kayabilir.

Bu düzenlemenin akabinde; 'ödeme şirketleri yapamaz ama şu şirketler şu limitlerle yapabilir' diye bir düzenleme daha sağlıklı olurdu. Burada gelen bir şeyi reddetmek ya da görmezden gelmek çözüm değil. Kabul edip, adaptosyonu ve ekonomiye en verimli olacak şekilde strateji regülasyonu yapmak gerek."