Mikro otlar veya sebze konfeti olarak da bilinen bu aromatik yeşillikler, lezzet bakımından zengindir ve yemeklere kattığı renk ile seyir zevkini de doyurur. Ayrıca küçük boyutlarına rağmen, genellikle daha olgun sebze yeşilliklerinden daha yüksek besin seviyeleri içererek sindirimden kan sağlığına birçok fayda ile karşımıza çıkıyor.

Mikro yeşillikler nelerdir?

Mikro yeşillikler, yaklaşık 2,5–7,5 cm boyunda genç sebzelerdir. Aromatik bir tatta ve çeşitli renk/dokularda, konsantre bir besin içeriğine sahiptirler. Mikro yeşillikler, filiz ve bebek yeşili arasında bir yere düşen bebek bitkileri olarak kabul edilir.

Bununla birlikte, yaprakları olmayan filizlerle karıştırılmamalıdır. Filizler 2-7 günlük çok daha kısa bir büyüme döngüsüne sahiptir, oysa mikro yeşillikler genellikle bitkinin ilk gerçek yaprakları ortaya çıktıktan sonra çimlenmeden 7-21 gün sonra hasat edilir.

Mikro yeşillikler, bebek yeşilliklerine daha çok benzer, çünkü sadece sapları ve yaprakları yenilebilir olarak kabul edilir. Ancak bebek yeşilliklerinden farklı olarak boyutça çok daha küçüktürler ve hasat edilmeden önce satılabilirler. Bu, bitkilerin bütün olarak satın alınabileceği, evde kesilebileceği ve tüketilene kadar canlı tutulabileceği anlamına gelir.

Mikro yeşillikler, açık havada, seralarda ve hatta pencere eşiğiniz de dahil olmak üzere çeşitli yerlerde yetiştirilebildikleri için evde üretmek için çok uygundur.


Farklı mikro yeşillik türleri

Mikro yeşillikler birçok farklı tohum türünden yetiştirilebilir. En popüler çeşitler, aşağıdaki bitki ailelerinden tohumlar kullanılarak üretilir:

Brassicaceae familyası: Karnabahar, brokoli, lahana, su teresi, turp ve roka

Asteraceae familyası: Marul, hindiba, hindiba ve radicchio

Apiaceae familyası: Dereotu, havuç, rezene ve kereviz

Amaryllidaceae familyası: Sarımsak, soğan, pırasa

Amaranthaceae ailesi: Amaranth, kinoa pazı, pancar ve ıspanak

Cucurbitaceae familyası: Kavun, salatalık ve kabak

Pirinç, yulaf, buğday, mısır ve arpa gibi tahılların yanı sıra nohut, fasulye ve mercimek gibi baklagiller de bazen mikro yeşilliklere dönüştürülür.

Mikro yeşillikler, çeşide bağlı olarak nötrden baharatlıya, hafif ekşiye ve hatta acıya kadar değişebilen tatlara sahiptirler. Genel olarak konuşursak, lezzetleri güçlü ve konsantre olarak kabul edilir.

Mikro yeşilliklerin besin değerleri nasıldır?
Bu yiyeceklerin besin içerikleri biraz farklılık gösterse de çoğu potasyum, demir, çinko, magnezyum ve bakır açısından zengin olma eğilimindedirler. Mikro yeşillikler ayrıca antioksidanlar gibi faydalı bitki bileşikleri için harika bir kaynaktır. Dahası, besin içerikleri konsantredir, bu da genellikle aynı miktarda olgun yeşilliklerden daha yüksek vitamin, mineral ve antioksidan seviyeleri içerdikleri anlamına gelir.

Aslında, mikro yeşillikleri daha olgun yeşilliklerle karşılaştıran araştırmalar, mikro yeşilliklerdeki besin seviyelerinin olgun yeşilliklerde bulunanlardan dokuz kat daha yüksek olabileceğini bildirmektedir. Araştırmalar ayrıca olgun muadillerine göre daha geniş çeşitlilikte polifenoller (vücuttaki radyasyonu parçalama özelliğine sahip bir antioksidan) ve başka birçok antioksidan tipleri de içerdiklerini gösteriyor. 

Besin değeri farkını bir araştırmaya dayanarak anlatmak gerekirse, ticari olarak temin edilebilen 25 mikro yeşildeki vitamin ve antioksidan konsantrasyonlarını ölçüldü. Bu seviyeler daha sonra Amerika Ulusal Besin Veritabanı’nda olgun yapraklar için kaydedilen seviyelerle karşılaştırıldı. Vitamin ve antioksidan seviyeleri değişse de, mikro yeşilliklerde ölçülen seviyeler daha olgun yapraklar için kaydedilenlerden 40 kata kadar daha yüksekti.

Bununla birlikte, tüm çalışmalar benzer sonuçlar bildirmiyor.

Örneğin, bir çalışma filizler, mikro yeşillikler ve tamamen büyümüş amaranth mahsullerindeki besin seviyelerini karşılaştırdı. Tam olarak yetiştirilen mahsullerin genellikle mikro yeşilliklerden daha fazla olmasa da daha fazla besin içerdiğini kaydetti. Bu nedenle, mikro yeşillikler genellikle daha olgun bitkilerden daha yüksek besin seviyeleri içeriyor gibi görünse de, bu durum eldeki türlere göre de değişkenlik gösterebiliyor. Menümüze doğru mikro yeşilliği eklemek için öncesinde kapsamlı bir araştırma yapmak alacağımız faydayı artırır denebilir.

Mikro yeşilliklerin sağlığa faydaları

Genel anlamıyla sebze yemenin birçok hastalık riskini düşürdüğü bilinen bir gerçektir. Bu durum sebzelerin içerdikleri yüksek miktarda vitamin, mineral, su ve faydalı bitki bileşiklerine dayandırılır. Mikro yeşillikler,  olgun yeşilliklere benzer ve bu bileşikleri genellikle daha fazla miktarda içerirler. Bu nedenle, aşağıdaki hastalıkların riskini benzer şekilde azaltabilirler:

Kalp hastalığı: Mikro yeşillikler polifenol kaynağıdır. Çalışmalar, mikro yeşilliklerin trigliserit ve kötü kolesterol seviyelerini düşürebileceğini gösteriyor.

Alzheimer: Yüksek miktarda polifenol içerenler de dahil olmak üzere antioksidan bakımından zengin gıdalar, alzheimer hastalığı riskini azaltmaktadır. 

Diyabet: Antioksidanlar, şekerin hücrelere düzgün bir şekilde girmesini engelleyebilecek stres türünü azaltmaya yardımcı olabilir. Yapılan laboratuvar çalışmalarında, çemen mikro yeşilliklerinin hücresel şeker alımını %25-44 oranında artırdığı görüldü.

Bazı kanserler: Antioksidan bakımından zengin meyve ve sebzeler, çeşitli kanser türlerinin riskini azaltabilir. Uzmanlar polifenol bakımından zengin mikro yeşilliklerin de benzer etkilere sahip olduğunu vurguluyorlar.

(Tüm bunlar umut verici görünse de, mikro yeşilliklerin bu tıbbi durumlar üzerindeki etkisini doğrudan ölçen çalışmaların sayısının sınırlı olduğunu ve hiçbirinin insanlarda bulunmadığını unutmayın.)

Mikro yeşillik tüketmenin zararı var mı?

Mikro yeşillikleri yemek genellikle güvenli kabul ediliyor. Bununla birlikte, doğru şekilde üretilmez ya da saklanmazsa, her besin gibi gıda zehirlenmesi sonucu doğurabilir. Unutulmaması gereken bir not ise mikro yeşilliklerde bakteri üreme potansiyelinin filizlerden çok daha küçük olduğudur. Yani zarar ya da zehirlenme riski oldukça düşüktür.

Mikro yeşillikler, filizlerden biraz daha az ılık ve nemli koşullar gerektirir ve kök ve tohum yerine sadece yaprak ve gövde tüketilir.

Evde mikro yeşillik yetiştirmeyi planlıyorsanız, alacağınız tohumu güvenilir bir kaynaktan temin ettiğinize ve zararlı bakterilerle kirlenmeyen yetiştirme ortamları seçmeye çok özen gösterin. Bu besinlerin en yaygın yetiştirme ortamları turba, perlit ve vermikülittir. Mikro yeşillik yetiştirmek için özel olarak üretilen tek kullanımlık yetiştirme altlıkları da çok hijyenik olarak kabul edilir.


Evde mikro yeşillik nasıl yetiştirilir?

Mikro yeşillikler, fazla ekipman veya zaman gerektirmediklerinden büyümeleri kolay ve kullanışlıdır. Hem iç hem de dış mekanlarda yıl boyunca yetiştirilebilirler.

İhtiyacınız olanlar:

  • Kaliteli tohumlar

  • Saksı toprağı veya ev yapımı kompostla dolu bir kap gibi iyi bir yetiştirme ortamı. (Alternatif olarak, mikro yeşillikler yetiştirmek için özel olarak tasarlanmış tek kullanımlık bir yetiştirme matı kullanabilirsiniz.)

  • Uygun aydınlatma - ideal olarak günde 12-16 saat boyunca güneş ışığı veya ultraviyole aydınlatma.


Nasıl yapacaksınız:

  • Kabınızı aşırı sıkıştırmamaya dikkat ederek toprakla doldurun ve hafifçe sulayın.

  • Seçtiğiniz tohumu mümkün olduğunca eşit bir şekilde toprağın üzerine serpin.

  • Tohumlarınızı suyla hafifçe buğulayın ve kabınızı plastik bir kapakla kapatın.

  • Tepsinizi günlük olarak kontrol edin ve tohumları nemli tutmak için gerektiği kadar su püskürtün.

  • Tohumlar filizlendikten birkaç gün sonra, onları ışığa maruz bırakmak için plastik kapağı çıkarabilirsiniz.

  • Mikro yeşillikleriniz büyürken ve renk kazanırken günde bir kezmutlaka sulayın.

  • 7-21 gün sonra mikro yeşillikleriniz hasat için hazır olacaktır.


Filizlendirme yöntemi

Bu işlem için maş fasulyesi, geleneksel fasulye, nohut gibi bakliyatları kullanabilirsiniz. Bakliyatları haşlamak yerine filizlendirerek tüketmenin de mikro yeşillikler gibi birçok faydası vardır. Bakliyatları bu şekilde kullanmak, haşlama sırasında faydalı bileşenlerin ölmemesini ve bu bileşenlerin vücuda en fayda getirecek şekilde girmesini sağlıyor.

Bu işlem için seçilen bakliyatı bir kaba alıp 3-4 gün boyunca her gün 1 kez nemlendirmelisiniz (yıkayıp süzmek en etkili yöntem olarak öneriliyor). Kabın karanlık bir yerde olması ve hava alıyor olması oldukça önemli. Evdeki malzemelerle kolayca üretebileceğiniz gibi bu işlem için özel olarak satılan süzgeç kapaklı kavanozlar da kullanabilirsiniz. Filizler oluştuktan sonra 3 gün içinde tüketilmesi ve buzdolabında bekletilmesi öneriliyor.

Özetle:

Mikro yeşillikler lezzetlidir ve çeşitli şekillerde diyetinize kolayca dahil edilebilir. Ayrıca genellikle çok besleyicidirler ve hatta bazı hastalıklara yakalanma riskinizi azaltabilirler.

Evde yetiştirilmelerinin kolay olduğu göz önüne alındığında, büyük miktarlarda sebze satın almak zorunda kalmadan besin alımını artırmanın özellikle uygun maliyetli bir yoludur. Bu nedenle, diyetinize değerli bir katkı sağlarlar.

 

(Uyarı: Diyetinizde yapacağınız değişiklikleri doktorunuza danışarak yapmanız önerilir. )

Kaynak: https://www.healthline.com/nutrition/microgreens