Hatırlanacağı üzere WhatsApp, Ocak ayında ilettiği mesajında ülkemizde tüm abonelerinden yeni kullanım sözleşmesini kabul etmelerini istemişti. Yeni sözleşmenin onaylanması halinde kabul edilecek olan yeni gizlilik ilkelerine göre aboneler WhatsApp’a, her türlü verilerinin Facebook’un yanında şirketin diğer yan kuruluşlarıyla paylaşım izni vermiş oluyor. Whatsapp abonelerinden yeni sözleşmeyi 8 Şubat 2021 tarihine kadar kabul etmelerini istemiş, bu tarihe kadar kabul etmeyen kullanıcıların veri akışlarında önce yavaşlamaya gidileceğini, sonrasında da bu kişiler için uygulamanın kullanıma tamamen kapatılacağını açıklamıştı.

Whatsapp’ın bu kararı üzerine WhatsApp kulllanıcıları, yazışmalarının ve kişisel verilerinin başka mecralarda paylaşılacağı için paniğe kapıldı. Pek çok kişi Whatsapp’a alternatif olan uygulamalara yönelmeye başlayınca, WhatsApp geri adım sayılabilecek bir adım atarak, yeni sözleşmenin kabul süresini 15 Mayıs 2021 tarihine erteledi.

Bu gelişmeler üzerine, Rekabet Kurulu, Facebook’un Türkiye’de WhatsApp kullanıcılarının verilerini başka hizmetler için kullanılmasına yönelik getirdiği koşullar ile ilgili olarak soruşturma başlattığını, soruşturma sonuçlanıncaya kadar tedbir kararı verdiğini açıkladı.

Kullanıcıların büyük bölümü telegram, signal ve diğer alternatif mecralara da abone olmaya başlasa da, 15 Mayıs’ta bu kararın uygulanmayacağını düşünerek WhatsApp’ı kullanmaya devam etti. Ancak 15 Mayıs geldi çattı ve WhatsApp’dan geri adıma dair herhangi bir açıklama gelmedi.

ŞİMDİ NE OLACAK?

15 Mayıs’tan itibaren WhatsApp, tüm kullanıcılara yeni sözleşme gönderecek. Bu sözleşmede bir takım yaptırımlar olacak. Kimsenin hesabı silinmeyecek ve ilk başta gizlilik sözleşmesini imzalamayanlar bir kısıtlamaya maruz kalmayacak. Fakat bir süre sonra kısıtlamanın dozu artmaya başlayacak. Sözleşmeyi kabul etmeyen kullanıcılara yeni mesaj gönderilerek sözleşmenin imzalanması hatırlatılacak. Bu süre zarfında bazı kullanıcılarda kısıtlamalar başlayacak ve kısıtlamanın dozu tedricen arttırılacak. Sözleşmeyi kabul etmeyen tüm kullanıcılara bu kısıtlama uygulaması aynı anda olmasa da, kademeli olarak yayılacak. Buna rağmen sözleşme imzalanmadığı takdirde, kullanıcıların sohbetlere ve diğer kullanıcıların listesine erişimleri kısmi olarak engellenecek. Bundan sonraki aşamada kullanıcılar sadece mesajlarını görebilecek, devamını okuyamayacak. Ve nihayet en sonunda yeni sözleşmeyi kabul etmeyenlerin Whatsapp hesapları kapatılacak.

REKABET KURUMUNUN SORUŞTURMASI SEMBOLİK MİYDİ?

Rekabet Kurumu güya soruşturma açmış, soruşturma sonuçlanıncaya kadar da geçici tedbir kararı vermişti. WhatsApp nın Rekabet Kurumunu ciddiye alıp almadığını henüz bilemiyoruz. Zira Rekabet Kurumunun bu soruşturması göstermelik miydi yoksa gerçekten Rekabetin Korunması hakkında Kanunun 6.maddesindeki “hakim durumun kötüye kullanılması”na yönelik bir soruşturma mıydı bilemiyoruz. Rekabet Kurumu kapalı devre çalıştığı için açılan soruşturmanın akıbeti bilinmiyor. Kanunda öngörülen soruşturma evrelerinden hangisi devam ediyor, savunma istendi mi, savunmaya karşı cevap verildi mi ve tekrar savunma talep edildi mi? Bunların hiçbirini bilemiyoruz. Rekabet Kurumunun bu konuda sağlam durması gerekmektedir. Ancak Kurumun Trendyol olayındaki tavrını ve yaşananları görünce bundan da emin olamıyorum. Yine de peşin hükümlü olmak istemiyorum ama konunun da takipçisi olduğumu Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle’ye hatırlatmak istiyorum.

Whatsapp’ın yeni sözleşme dayatması Rekabet Kanununa göre suçtur. Zira WhatsApp, sektörde hakim durumda. Pazar payının büyük bölümü onda. Hakim durumunu kötüye kullanarak, kullanıcılarına yeni sözleşme dikte ettirmeye kalkışması kesinlikle suçtur ve bunun karşılığında WhatsApp’ın Türkiye pazarından elde ettiği cirosunun yüzde 10’una kadar para cezası verilmesini gerektirmektedir. Ancak bu kadar açık kanun hükmünü uygulayacak olan Rekabet Kurumunda o irade ve cesaret var mıdır? Bekleyip göreceğiz.

WHATSAPP’IN AB REKABET OTORİTESİ İLE DE BAŞI DERTTE

Türkiye’de bunlar yaşanırken AB Rekabet Otoritesi de WhatsApp ve Facebook’u mercek altına almış bulunuyor. Özellikle Facebook ile ilgili ciddi adımlar atıldı. ABD Rekabet Otoritesi de objektifini WhatsApp ve Facebook’a çevirmiş iken, Whatsapp büyük bir pazar olan Türkiye pazarında da rekabet ihlali ile gündeme gelmeyi göze alır mı derseniz, sanmam derim.
Şunu da belirtmeliyim, WhatsApp uygulamasının ülkemizdeki kullanıcılarını "kabul etmeye zorladığı" sözleşme Avrupa'da geçerli değil. Uygulama, AB ülkelerindeki kullanıcıları için farklı bir hizmet sözleşmesi sunuyor. Bariz bir çifte standart var ve haksızlık var ortada. Türkiye’yi bu çifte standart ve haksızlık karşısında koruyacak ve koruması gereken kurum ise Rekabet Kurumu. Kurumun bu konuda yetkisi de, yeterli araçları da mevcut.

WhatsApp’ın Türk kullanıcılarına dayatmaya çalıştığı sözleşmeyi uygulamaya sokması 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. ve 6. maddelerine aykırılık teşkil ediyor. WhatsApp gerek tek başına ve gerekse Facebook ile birlikte Türkiye pazarında hakim durumda. Bu gücünü kötüye kullanarak sözleşme dayatması 4054 sayılı Kanunun 6. maddesinde düzenlenen “hakim durumun kötüye kullanılması” yasaklamasını kapsıyor. Ayrıca Kanunun 4.maddesinde belirtilen eşit durumdaki alıcılara eşit olmayan farklı uygulamayı öngören sözleşmenin(AB ve ABD de yaşayan kişilere dayatılmıyor) de yasaklama kapsamında olduğunu söylemekte yarar var.

WHATSAPP GERİ ADIM ATMAZSA NE OLUR?

WhatsApp'ın kullanıcılarına yeni sözleşme için verdiği süre yarın doluyor. Geri adım atar mı bilemem. Ancak kişisel görüşüm geri adım atacağı yönünde. Zira Türkiye pazarı onlar için çok önemli. En sadık kullanıcı Türkler. En fazla kullananlardan biri de Türkler. WhatsApp geri adım atmadığı takdirde, Türkiye’deki kullanıcılarının büyük çoğunluğu alternatif uygulamalara yönelecektir. Şimdiden herkes alternatif mecralarda yerini aldı bile. Whatsapp Türkiye pazarını gözden çıkaramaz diye düşünüyorum. Ancak bundan sonrası WhatsApp ve Facebook’a kalmış durumda. Bir de tabii, Rekabet Kurulunun açtım dediği, takipçisi olduğumuz soruşturmaya...