Alamos Gold’un Çanakkale Kirazlı maden sahasındaki ruhsat süresinin, Enerji Bakanlığı tarafından uzatılmaması nedeniyle tahkimde biliyoruz. Şirket, Türkiye aleyhine 1 milyar dolar taleple tahkim başvurusu yapacağını nisanda duyurmuştu. Başvurunun adresi Dünya Bankası şemsiyesi altında faaliyet gösteren ICSID (International Centre for Settlementof Investment Disputes) Yatırım Uyuşmazlıklarının Uluslararası Çözüm Merkezi.

Alamos Gold bu başvuruyu resmen yaptığında bu köşeden duyurmuş ve 7 Haziran 2021’de kayıt altına alındığını paylaşmıştık.

HAKEM ATANDI

ARB 21/33 numaralı dosyada yeni bir gelişme oldu. Onu sizlerle paylaşalım. Alamos Gold’un altın ve gümüş madenciliği ruhsatının uzatılmaması nedeniyle yaptığı tahkim başvurusunda ön inceleme tamamlandı ve dosyaya hakem atandı: İngiliz ve Kanada vatandaşı J. William Rowley.

Hukukçu ve mahkeme başkanlığı yapmış olan Rowley, tahkimde otorite olarak kabul edilirken, bazı kaynaklarda “efsane” isim olarak anılıyor. 200’ün üzerinde uluslararası tahkime başkanlık ettiği belirtilen Rowley’in hakemlik yaptığı alanların bazıları şöyle: Açık deniz petrol sahası üretim paylaşım anlaşmaları, uzun vadeli sıvılaştırılmış doğalgaz tedarik sözleşmeleri, hidroelektrik imtiyazları, gaz imtiyaz sözleşmesi anlaşmazlıkları, petrol endüstrisi ortak girişimleri, rüzgar türbini çiftlikleri, uluslararası marka lisansı, enerji tedarik projeleri, savunma sanayii sözleşmeleri.

“DEĞERİMİZ 213.8 MİLYON DOLAR DÜŞTÜ”

Toronto Borsası’nda işlem gören Alamos Gold’un 2021 yılı 2. çeyrek raporu da açıklandı. Bu rapora göre, şirket 30 Haziran 2021 tarihi itibarıyla, vergi sonrası  değerinin 213.8 ​​milyon dolara düştüğünü duyuruyor. Yanı sıra, kıdem tazminatı ve diğer giderler için 1.4 milyon dolar üstenildiği de belirtilmiş. Raporda yer alan diğer ilgi çekici ifade ise şu:

“İştiraklerin antlaşma uyarınca haklarını ileri sürmeleri, Türk projesine ilişkin haklarından vazgeçtikleri veya başka bir şekilde Türkiye faaliyetlerini durdurdukları anlamına gelmez. Şirket, Türkiye Cumhuriyeti ile yapıcı bir çözüm için çalışmaya devam edecektir.”

Yani özetle demiş ki Alamos, “Biz 1 milyar doları aşkın bir tahkim başvurusunda bulunsak da ilişkileri bozulmuş saymıyoruz” .

CEVAPSIZ SORU

Bu arada, Alamos Gold’un tahkim başvurusuyla ilgili daha önce sorduğumuz kritik soru halen cevapsız. Hatırlatalım. Kanada merkezli şirket, bu başvuruyu kendi merkez şirketiyle değil, Hollanda’da kurduğu Alamos Gold BVA üzerinden yapmış, dayanak olarak da Türkiye ile Hollanda arasında 1986’da imzalanmış İkili Yatırım Anlaşması’nı göstermişti. İşte bu dayanak, şirketin Türkiye’de birkaç yıl önce yaptığı operasyonun tam da bu nedenle yani olası bir tahkimi gözeterek planlandığı şeklinde yorumlanmıştı. (Çünkü benzer anlaşma Türkiye ile Kanada arasında yoktu)

Ticaret Sicili’ne yansıyan bu şirket/sermaye operasyonu ancak Türkiye’deki resmi makamların onayıyla mümkün olabilirdi. Bugün tekrar anımsatmak istediğim soru da bu: O resmi onaylar, kim tarafından hangi gerekçeyle verildi? Kanadalı şirketin sahiplik yapısı neden Hollanda merkezli şirkete aktarılırken, bu sonuç öngörülmüş müydü?

MUHATAP TİCARET BAKANLIĞI

Bu arada ICSID sayfasında Alamos Gold dosyasının Türkiye’deki muhatabı olarak Enerji değil, Ticaret Bakanlığı görünüyor.