Vergi kayıp ve kaçağı ile küresel mücadele kapsamında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), G20 ve AB’nin çalışmaları sonucunda, AB üyesi ülkelerin yanı sıra, İsviçre, Norveç, Brezilya, Hindistan gibi 136 ülke tarafından “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi” imzalanmıştır. Türkiye, söz konusu bu sözleşmeyi 2011 yılında imzalamış ve bu tarihten 6 yıl sonra, bu uygulamayı düzenleyen ve bugün itibarıyla 107 ülkenin taraf olduğu “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı da 21.04.2017 tarihinde imzalamış ve 31.12.2019 tarihinde bu anlaşma onaylanmıştır. Bu anlaşmaya göre, imzacı ülkeler karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini finansal kuruluşlardan toplayıp, ayrı bir talep gerekmeksizin (otomatik olarak) her yıl ilgili ülkeyle paylaşacaktır.

KARA LİSTE TEHLİKESİ DEVAM EDİYOR!

Avrupa Birliği, geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin Ekim ayına kadar vergi kaçakçılığıyla ilgili alınan taahhütlere uymadığı takdirde ‘vergi cennetleri’ olarak adlandırılan kara listeye alınacağını duyurdu. AB dönem başkanı Türkiye ile vergi alanında iş birliğinde ilerleme kaydettikleri için şu an için listeye eklenmediğini bildirdi. Türkiye’ye daha önce 2020 yılı sonuna kadar ek süre verilmişti. Ancak bu süre zarfında Türkiye’nin otomatik olarak hesap bilgilerinin paylaşılmasını öngören uluslararası kurallara uymamış ve paylaşım gerçekleşmemişti. Türkiye, gerekçe olarak ise Avrupa’da yaşayan milyonlarca vatandaşının vergi ikametgâhını belirlemenin vakit aldığını öne sürmüş ve 2020’nin sonuna kadar bu işlemin yapılmasının mümkün olmadığını belirtmişti.

AB, istenilen bilgilerin AB ülkeleriyle paylaşılması için Ankara’ya haziran ve eylül olmak üzere iki yeni tarih verildi. Türkiye, haziran ayı sonuna kadar istenilen verileri belirtilen ülkeler AB ile paylaşmazsa, ekim ayında yapılacak güncellemede kara listeye alınabilecek. Eylül ayına kadar ise 2019 verilerinin tüm AB ülkeleriyle paylaşılması talep ediliyor. Aksi takdirde, Türkiye’ye aktarılan AB fonlarında kesintiye gidilmesi öngörülüyor. Türkiye’nin, vergi konusunda henüz bilgi aktarmadığı AB ülkeleri arasında Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa ve Hollanda yer alıyor. AB içinde yaşayan Türk vatandaşlarının çoğu bu ülkelerde yaşıyor.

BİLGİLENDİRME ZAMANINDA YAPILIP, GURBETÇİLER UYARILMALIYDI

İktidarın 2017 yılında imzaladığı anlaşma ile ilgili yurtdışında yaşayan yaklaşık 5.5 milyon Türk vatandaşını zamanında bilgilendirmediği için, bu süreç hem gurbetçiler için hem de Türkiye Cumhuriyeti açısından içinden çıkılması zor bir durum yarattı.

Türkiye’nin 2021 yılının haziran ve eylül ayına kadar gerekli vergi bilgilerinin paylaşımını yapabileceği biraz şüpheli. Çünkü, küresel çapta vergi kaçakçılığı ve kaybı ile mücadeleyi hedefleyen 136 ülkenin taraf olduğu “Vergi Konusunda Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi’ni” 2011 yılında imzalayan Türkiye, 2018’den itibaren bilgi paylaşımına geçme taahhüdünde bulunmasına rağmen sözleşmeyi uygulamaya başlamamıştı.

AB’nin kara listesi, her yıl şubat ve ekim aylarında güncelleniyor. Belirlenen süre içinde Türkiye bilgi paylaşımında bulunmaz ise; Fiji, Umman, Samoa, Trinidad, Tobago, Vanuatu, Guam, ABD Virjin Adaları, Panama, Seyşeller, Cayman Adaları ve Palau’nun olduğu listede yerini alacak.

Türkiye’nin AB’nin kara listesinde yer alması; büyük bir itibar kaybı, finansal işlemlerde çok sıkı incelemeye tabi olma, AB fonlarını kaybetme riski ile karşı karşıya kalmak yanında Avrupa Birliği’ne üye olma şansını da kaçırmış olacağı aşikardır.  Süreç iyi yönetilmiş olsaydı, bu sonuçlar ortaya çıkmayacaktı.