İsviçre’de üretilen ve dünyanın ilk üçgen çikolatası olarak anılan Toblerone, sütlü özel formülü ile ağzınızda lezzetli ve unutamayacağınız bir tat bırakır. Fakat, adını sadece bir çikolata markası olarak akıllara kazımamıştır. Toblerone Davası, günümüzde pek çok üniversitenin siyasal bilimler bölümü öğrencilerine ders olarak verilmektedir. Avrupa ve dünya üzerinde siyasi ahlakın nasıl olması gerektiğini gösteren, bir emsal niteliği taşır. Çünkü İsveç, parti başkanından 6 dolarlık bir paket çikolatanın hesabını yargı önünde sorar.

Ama tabii ki, 6 dolarlık bir meblağ ile sadece, görünürdeki dezenfektan satışını paralel evrende bile karşılaştıramayız. Dünyada siyasal ahlaksızlığın birçok örneği var deyip de sıralamamıza gerek yok aslında. Çünkü, yanlışını değil de doğrusunu örnek alabileceğimiz çok fazla ülke var.

2006 yılında İsveç’te sağ hükümetin Ticaret Bakanı Maria Borelius sigortasız dadı çalıştırdığı ve emlak vergisi kaçırdığı ortaya çıkınca; sadece bakanlıktan değil, milletvekilliğinden de istifa etmek zorunda kaldı. Yani “görevden alınmadı”, kendi istifa etti.

2013 yılında Almanya’da doktora tezinde intihal yaptığına karar verilen Federal Eğitim ve Araştırma Bakanı Annette Schavan istifa etti.

2013 yılında Japonya’da okullara ve huzurevlerine küflü pirinç gönderildiği için, Tarım Bakanı Seiichi Ota istifa etti.

Aynı yıl, Güney Kore’de Devlet Başkanı yaşlılık maaşı sözünü yerine getiremediği için, Sağlık ve Refah Bakanı Jin Yong istifa etti.

2018 yılında Norveç Balıkçılık Bakanı Per Sandberg, kız arkadaşıyla birlikte devletin kendisine zimmetlediği cep telefonunu da yanına alarak, İran’a tatile gitti ve ardından istifa etti.

2015 yılında Makedonya Ulaştırma ve İletişim Bakanı Mile Janakieski, tekne faciası sonucu hayatını kaybeden 15 turistin ardından etik sebepleri göz önüne alarak istifa etti.

Yukarıda saydıklarım, siyasi ahlakın şık örnekleri değil belki, ama yaptıkları hataların, işledikleri suçların ardından en azından utanan ve onurlu bir şekilde istifa eden 6 politikacıdan bahsettim size.

SUÇ VARSA CEZA OLMALIDIR

Bir bakanın başında bulunduğu bakanlığa fütursuzca ve suç işleyerek dezenfektan sattığını da gördük ya... Gururluyuz!

Bakan’ın görevden alınması yetmez. Hakkında soruşturma açılmalıdır. Bütün fiil ve eylemleri “görevi kötüye kullanma”, “irtikâp”, “kamu görevlisinin ticareti” ve “nüfuz ticareti suçu” yönlerinden soruşturulmalıdır.

Kanunun suç saydığı fiil ve eylemlerle ilgili soruşturma açma, yapanın yanına kâr kalsın! Bu durum, suç işleyen siyasetçi ve bürokratları daha fütursuzca davranmaya itip, cesaret vermez mi?

YASAYI TANIMAYANA, AHLAKDAN BAHSETMEK...

Bazen ülkemizin siyasi ahlak yasasını hala çıkaramamış olmasını, eksiklik olarak vurgularız. Yasa tanımayandan, nasıl ahlaklı olmasını bekleyeceğiz?

Soru basit, bizim siyasetimiz “ahlaklı” mıdır? Eğer cevabınız ‘Hayır’sa toplumun başka alanlarında da ahlak arayamazsınız. Çünkü siyaset, ahlaktır. Yönetim, adalet ve eğitim velhasıl her şey, ahlak içermek zorunda.

Bizi yok edecekler şunlardır: ilkesiz siyaset, vicdanı sollayan eğlence, çalışmadan zenginlik, bilgili ama karaktersiz insanlar, ahlaktan yoksun bir iş dünyası, insan sevgisini alt plana itmiş bilim, özveriden yoksun bir din anlayışı. ( Mahatma Gandhi )