Adı: Bir Zeytin Hasadı Hikayesi. Belgeselde iki ana tema işleniyor; birinci olarak 1800’lerde Midilli’den Ayvalık’a göçen Komili-Madra ailelerinin zeytin ağaçlarına karışan öyküsü, ikincisi Komili’nin Ayvalık Zeytin Hasadı’na katılan ünlü şeflerin zeytinlikten, sofraya deneyimlerini aktarılıyor. Anlatıcıların hayat hikayelerini de bilerek bu belgeseli izlemek çok daha keyifli olacak...
★★★
Bitkisel yağ markası Salat’tan sonra, bünyesinde Komili, Kırlangıç ve Sezai Ömer Madra zeytinyağı markalarını barındıran Ana Gıda’yı da satın alan Bunge; Türkiye’nin son 20 yılında kökleşti...
Son günlerde fiyatları arttığı için “bardakla” satılan yağlar var ya; onları veren ağaçlara, toprağa sahip çıkıyorlar.
★★★
Filmin yapımcısı Amerikan yağlı tohumlar devi Bunge Gıda’nın Ülke Lideri Turgut Yeğenağa.
Yeğenağa, Sezai-Salih Madra’nın annesi Aysel Bosna’nın eşlerinden Turgut Yeğenağa’nın torunu.
Adana’da Sabancı ailesinin kurduğu “Bossa Tekstil” fabrikasının Bos’unun, Aysel hanımın 1940 yılında vefat eden babası “Hayırsever Bosnalı Salih Efendi”den geldiği söylenir.
★★★
Baş anlatıcı; bundan 1.5 yıl önce Coca-Cola Şirketi CEO’luğundan emekli Muhtar Kent...
Atlanta’daki kaptan köşkünden çıkan Kent, dedesi Ömer Sezai Madra’nın “Zeytin ağacı olan yerde yaşa” sözünü dinliyor; zamanının çoğunu Ayvalık’ta geçiriyor. Muhtar Kent, Hitler’in soykırımından kurtardığı insanlarla anılan “efsane büyükelçi” Necdet Kent’in de oğlu...
Koç Grubu Onursal Başkanı Rahmi Koç, 2007 yılında Ayvalık Ali Bey Adası’nda (Cunda) eski bir şapeli restore ederek kurduğu kütüphaneye, “Sevim-Necdet Kent Kütüphanesi” adını vermişti.
★★★
Muhtar Kent belgeselde “Zeytinyağında bir dünya markası yok” saptamasını yaptıktan sonra, dünyada zeytinyağı denilince akla gelen ilk ülkenin İtalya olduğunu vurguluyor.
Zeytinyağı üreticisi ülkeler İspanya ve Yunanistan’ın bile İtalya’nın karşısında marka olmakta zorlandığına vurgu yapıyor.
★★★
Türkiye’de 2020 yılı zeytinyağı rekoltesi mevsimsel koşullarından dolayı 170 bin tonda kaldı ve bu nedenle de fiyatı arttı.
Gelecek yıl rekolte yeniden 230 bin tonlara çıkarsa fiyatın düşebileceğini söylüyor Yeğenağa...
Ülkemizde çıkan fiyatın indiği görülmüş şey değil ama hayırlısı diyelim...
★★★
Türkiye dünyanın 5’inci zeytinyağı ihracatçısı... Sıralama Akdeniz çanağındaki diğer zeytinyağı üreticisi ülkeler Tunus ve Suriye’deki gelişmelere bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor.
Türkiye, ihracat kaydıyla Suriye’den de zeytinyağı ithal ediyor.
★★★
Komili 2018’de de; Ayvalık Murateli köyünde 1100 yaşındaki zeytin ağacının “Gözümüz Gibi Bakıyoruz” isimli belgeselini çekmişti. Korumaya aldığı yüzlerce yıllık 81 anıt ağaçtan özel sıkım zeytinyağı da üretiyor.
★★★
Ülke olarak zeytin ağaçlarına gözümüz gibi bakıyor, üretimi destekliyor, kaliteyi denetliyor muyuz?
Sicilin temiz değil.
Zeytinlik cenneti Kaz Dağları’na madenciler salındı. Zeytin çiftçisinin üretim maliyetleri katlandı. Kalite kontrolü hiç söylemeyeyim. Tarım Bakanlığı’nın yayımladığı “hileli ürün” listesinin başında zeytinyağı geliyor. Dahası da var; onu da söyleyeyim tam olsun:
Kudüs’te Mescid-i Aksa’nın bahçesinde yalnızca zeytin ağaçları vardır.
Dinler zeytin ağacını kutsal kabul eder. Çünkü hayattır, sağlıktır...
Hayatımızı koruyor musunuz?
Zeytinyağı “sağlık beyanından” çıkarıldı!
Kovid salgını ile mücadele ettiğimiz şu günlerde Sağlık Bakanlığı son 2 yıldır zeytinyağını “sağlık beyanları” listesine almamakta ısrar ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nca, “Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği” kapsamında izin verilen ve “gıdaların etiketinde, tanıtımında kullanılan sağlık beyanları” yetkisi, 5 Aralık 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Uygulamaya dair yönetmelikler ise hala yayımlanmadı.
★★★
Bakanlığa bağlı “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu” zeytinyağının fonksiyonel (misal arı sütü gibi) bir gıda olduğunu ve bu nedenle mevzuatının farklı olması gerektiğini savunuyormuş.
Avrupa Birliği’nde 2012 yılından beri yer alan “sağlık beyanı”; İtalya, İspanya, Yunanistan’da serbestçe kullanılıyor.
Tarım Bakanlığı’ndan Sağlık Bakanlığı’na alınan yetki, zeytinyağını cezalandırmak için mi yapıldı?
Komili’nin belgeselini Sağlık Bakanlığı da izlese de; zeytinyağının ağaçtan toplanan zeytinlerin, iki taş arasında suyu çıkartılıp elde edilen bir ürün olduğunu öğrenseler bari...
