İnşaat Mühendisi Levent Uğurlu, ‘AKP garantisi’ yazımdan sonra bana e posta gönderdi. Bir hesap yapıyor ve soruyor, ‘böyle bir şey olabilir mi’ diye... Hesap, hesabı yapan inşaat mühendisi olunca daha çarpıcı hale geliyor. Sorusunun yanıtı “Ben sana her türlü kolaylığı gösteririm sen yap kardeşim, vergi falan hallederiz işlet kardeşim, paranı kat kat çıkar, karları katla, bu arada başka ihalelere de bakarsın, bir ara da devret kardeşim” diyen devlet büyüklerimizde.

Sorusuna yanıtım yok ama yaptıranı, işlettireni, devrettireni sorgusuz sualsiz izleyen kıymetli halkımıza bir çift sözüm var! Fakat önce o mektup:

“Yavuz Sultan Selim Köprüsü: 3 dolar+KDV+ABD enflasyonu, günlük 135 bin araç.

Osmangazi Köprüsü: 35 dolar+KDV+ABD enflasyonu, günlük 40 bin araç.

Avrasya Tüneli: 4 dolar+KDV+birikimli 10 yıllık ABD enflasyon artışı, günlük 68 bin 500 araç.

Çanakkale Köprüsü: Yapımı sürüyor. 15 Euro+KDV, günlük 45 bin araç.

Bu tür yazıları ve değerlendirmeleri ilk kez okumuyoruz. Biliyoruz ki müteahhitlere yıllarca ödenecek bu paraların çok az bir kısmı karşılığı bu işleri devletimiz kendi imkanları ile rahatlıkla yapar, yaptırır.

Bu ihale şartları ile ilgili benim dikkat çekmek istediğim başka bir yön var. Şöyle ki;

Yavuz Sultan Selim Köprüsü... Günlük 135 bin araçlık geçiş garantisi verilmiş. Bir gün 24 saat olduğuna göre basit bir hesapla, gece-gündüz, yaz-kış, bayram-seyran, köprü bakım dönemi vs. fark etmez, saniyede 1.56 araç geçmesi demek. Keza Çanakkale Köprüsü... Saniyede 0.52 araç ya da 2 saniyede 1 araç!  Avrasya Tüneli için saniyede 0.79 araç... Sizin aklınız kesiyor mu?

Gözünüzün önüne getirmeye çalışsanıza araç geçişlerini. Eşyanın tabiatına aykırı. Biri (biliyorsanız eğer siz) bana bunu açıklasın ne olur.”

***

Başta da dediğim gibi bilmiyorum!

Belki de, bizim hayallerimize bile yetişemezler diyorlar ya sık sık, bu garantiler de gerçekleşmesini umdukları hayalden ibarettir, kim bilir!

İnşaat mühendisi Uğurlu, hesaplamış. Verilen garantiye göre hız sınırı 70 kilometre olan Avrasya Tüneli’nden her saniye 0.79, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden saniyede 1.56, bitince Çanakkale Köprüsü’nden gözümüzü iki kırpıncaya kadar 2 saniyede 1 araç geçecek. Geçmezse? Devletimiz yani biz yapana, işletene kimbilir ne zaman devredecek olana araç başına dolar, euro ödeyeceğiz.

Saniyeler, sayılar ve matematik böyle diyor ama, bizim gibi memleketlerde her zaman iki kere iki dört etmez. ‘Tamamen duygusal’ başka değerler girer araya. Bir bakmışsınız göz açıp kapayana kadar, gözlerinizi iki kırpıncaya kadar geçen saniyeler uzamış.

Yani bizim ihalelerde zaman ve saniyeler Einstein’ın ‘izafiyet teorisinde’ olduğu gibi görecedir! Uzayabilir göz kırpma süreleri!

***

Göz kırpma... Gözün nemlenmesi için yapılan ve ani etkilere karşı geliştirilen bir refleks. Göz kırpmanın bir diğer nedeni de, gözün odak noktasını değiştirmesi. Göz kırpmak için birçok kas çalışır. Müller’in Kası olmasa mesela, korku ve şaşkınlıkla gözlerimizi kocaman açamayız.

Ortalama bir göz kırpma 100-400 milisaniye kadar sürer. Eğer bu kapanmanın süresi 1 saniyeye kadar artıyorsa, buna mikro uyku adı verilir. Uykusuz kalanlarda bu tür mini uykular (uyuklamalar) görülür.

Bazı kaynaklar kadınların erkeklerden iki kat fazla göz kırptığını söyler. Kesinlikle uydurma, göz kırma sayımız aynıdır. Ortalama bir insan dakikada 10-12 kez göz kırpar ve iki göz kırpması arasındaki süre 2-10 saniyedir. Ancak göz dikkatlice bir noktaya sabitlendiyse, mesela kitap okurken, bu sayı dakikada 3-4 kırpışa düşer. Kırpma azalınca da göz yorulur ve uykumuz gelir. Belki de okumayı milletçe pek sevmememizin nedeni budur. Gözlerimizi mühim bir konunun üzerine yoğunlaştıramamak!

Bu kadar bilimselliğin ardından son bir hesap yapalım. Ulaştırma bakanlığı açıklamış. Türkiye’nin ve belki de dünyanın en yoğun geçişli köprüsü 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nden bir günde ortalama 185 bin 262 araç geçiyor. 24 saatte kaç saniye var? 86 bin 400... İki rakamı böldüğümüzde ortaya şu çıkıyor. Dünyanın en yoğun köprüsünden 2 saniyede 1 araç geçebiliyor...

Peki, bizim adımıza şanslı müteahhitlere bu ihaleleri verenlerin hesabında bayramdan bayrama kullanılan köprüler, otoyollar için kaç araç geçişi garanti edilmiş?

Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden mesela saniyede 1.56 araç, Çanakkale Köprüsü’nden 2 saniyede 1 araç!

Onların hesabına göre, bitince Çanakkale Köprüsü 20 milyon nüfuslu İstanbul’un göbeğindeki köprü kadar işlek olacak. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ise daha şimdiden dünyanın en yoğun köprüsünü katlamış bile!

Kıymetli halkımıza bir çift söz...

Trilyonluk ihale bedellerini ödemekten, geçmediğin köprülere, çılgın projelere gece gündüz para yetiştirmekten yorgun düştün sanırım. Mikro uykudan, mışıl mışıl uyku haline geçirmişler seni. Ama uyanman, Müller’in Kası’nı çalıştırıp gözlerini korku ile kocaman açman gerek! Sen uyanmazsan uzayıp ömür oluyor saniyeler, çitlerin üzerinden atlayan koyunlar gibi geçip gidiyor araçlar, alın terin ve paralaar, paralaaar...