Orman yangınlarıyla ilgili sosyal medyada başlatılan “Help Turkey” kampanyasında ünlüsü, ünsüzü yurttaşlar tarafından yaklaşık 2.7 milyon tivit atıldı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, yangınlarla ilgili bir kısım haber ve sosyal medya sitesi üzerinden yapılan paylaşımlarla ilgili teknik inceleme ve araştırmalarını sonuçlandırıp, organize bir şekilde halk arasında endişe, korku ve panik yaratmaya, Türkiye Cumhuriyeti devleti ve hükümetini aşağılamaya çalıştıklarının saptandığı, suç unsuru içerdiği tespit edilen paylaşımlarla ilgili ‘resen’ soruşturma başlatıldığını açıkladı!

Resen... Kendi başına, kendiliğinden, kimseye danışmaksızın, bağımsız olarak demek...

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı yasaların kendisine verdiği yetkisini kullanarak kendi başına, kendiliğinden, kimseye danışmaksızın, bağımsız olarak bu soruşturmayı başlattı. Tek dayanağımız hukuk olduğu için, adalet sistemimizden çıkacak kararı bekleyip göreceğiz.

***

Memleketimizde tıpkı ‘kimsenin babasının kurumu olmayan’ sadece ve sadece Türkiye Cumhuriyeti’ne ait olan Cumhuriyet Savcılığı gibi ‘bağımsız’ çalışan bir başka kurum daha var! Türkiye Ombudsmanlığı, yani Kamu Denetçiliği Kurumu... Adı yabancı, İsveçce ama tamamen ‘yerli ve milli’ aslında! Doğum yeri bu topraklar, kurucu babası atalarımız...

İsveç Kralı 12. Charles Osmanlı’da görmüş padişahlardan bile bağımsız Kadilkudat(kadılar kadısı) sistemini. Ülkesine taşımış, adı önce adalet şansölyesi, sonra temsilci anlamına gelen ‘ombud’ ve sonunda ombudsman olmuş. Gelişmiş ülkelerde var. Avrupa Birliği’nde zorunlu, bizde de... 2012 yılında kabul edildi, kanunu var.

Madde 1- Kanunun amacı; kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız ve etkin bir şikayet mekanizması oluşturmak suretiyle idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunu oluşturmaktır.

Madde 5- Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerini incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.

Madde 7- Türkiye Ombudsmanı’nın görevi, kuruma gelen şikayetleri incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmak!

Madde 10- Ombudsmanının nitelikleri a, b, c, d, e diye sıralanmış tek tek. Madde e şöyle: Seçim yapıldığı sırada başdenetçilik için başvuranın herhangi bir siyasi partiye üye olmaması...

Madde 12 etkileyici: Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, başdenetçiye ve denetçilere görevleriyle ilgili olarak emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.

Madde 13- Türkiye Ombudsmanlığı yemini: Görevimi tam bir tarafsızlık, dürüstlük, hakkaniyet ve adalet anlayışı içinde yerine getireceğime, namusum ve şerefim üzerine andiçerim.

Madde 30- Yasaklar: Başdenetçi, denetçiler, genel sekreter, kamu denetçiliği uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel, siyasi partilere üye olamazlar; herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta bulunamazlar!

***

Dünyadaki örneklerinde olduğu gibi, bu kanun sayesinde Türkiye Ombudsmanı, devleti idare edenlere, mesela kimsenin hesap sormadığı, çık sokağa herkesin ‘şikayet ettiği’ Tarım ve Orman Bakanlığı’na, “Orman yangınları günlerdir cayır cayır. Önce uçağa gerek yok, elimizde güzel helikopterler arazözler var, biz bize yeteriz dediniz. Alevler başınızdan aşınca çeşitli ülkelerden yardım uçakları çağırdınız, acil kiralık söndürme uçakları bulmaya çalışıyorsunuz. Burada bir tuhaflık var galiba! Bana gereken tüm belgeleri gönderin, inceleyeceğim” diyebilir... Kimse de gıkını bile çıkaramaz, kapı gibi kanun var!

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki vekillerin, milletten aldığı yetkiyle kabul ettiği kanuna dayanarak Türkiye Ombudsmanı; memleketin ‘başıboş’ olmadığının, yapılan bir yanlış, bir baştan savmalık, eksiklik, çatlaklık, patlaklık, gediklik, savsaklama, üstün körülük, iş bilmezlik, adam sendelik varsa bunun hesabını millet adına soracak kişidir, kurumun başıdır!

***

Türkiye’nin Ombudsmanı Şeref Malkoç... Hukukçu. STK’larda yöneticilik yaptı, üniversitede anayasa hukuku dersleri verdi, Refah Partisi Trabzon İl Başkanlığı yaptı, RP’den iki dönem milletvekili seçildi, TBMM Adalet Komisyonu’nda görev yaptı, RP ve Fazilet Partisi kapatma davalarının savunmalarını hazırladı. Memleketin bitmeyen saçmalığı parti kapatma davalarında savunma yaptı. RP, FP ve Saadet Partisi’nde genel başkan yardımcılığı, rahmetli Erbakan’a da 10 yıl danışmanlık yaptı. AKP’nin Yüksek Seçim Kurulu’nda 2 yıl temsilciliğini yaptı. 40 Soruda Yeni Anayasa ve Başkanlık Sistemi adlı kitabı yazdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başdanışmanlık görevini yürüttü. 2016 yılında Meclis tarafından Türkiye Ombudsman’ı seçildi, 2020’de bir kez daha seçildi.

Bakalım, Help Turkey diyenlere Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma gibi, Türkiye Kamu Başdenetçisi de, çığ gibi büyüyen şikayetlere kulak verip kendi kanununun 12. maddesine dayanarak idarecilerin yanan ormanlarla ilgili yeterli önlemi alıp almadıkları hakkında bir inceleme başlatacak mı?

İngilizce değil, öz Türkçe söyleyelim... Yangınlardan canı fena yanan Türk milleti, Türkiye Ombudsmanı’ndan bu konuda yardım bekliyor!